Saga - 1962, Blaðsíða 7

STAÐA HÆNSA-ÞÓRIS SÖGU
347
kvæmari skil en menn hafa áður gert, sem athygli vöktu
a honum; eftir það mun ég rekja lauslegar nokkur dæmi
unglegs réttarskilnings í Hæns. Þá þarf eigi að tímasetja
hana eftir þeim kringumstæðum einum, sem Sturlu varða,
heldur eftir fleiri aldaskiptaeinkennum, og verða seinast
^erðar athugasemdir í sambandi við lögbókarandstöðu
■^■rna biskups Þorlákssonar 1281 og breyting þeirrar and-
stöðu á skeiðinu áður en Réttarbót ársins 1294 var samin.
„Hver vill ráða heyjum sínum og annarri eign.“
Magnús konungur lagabætir sat við það oft með klerk-
uin sínum og lögmönnum 1271—74 að semja Landslög og
a k efni þeirra lögtekið í öllum hlutum Noregs á árunum
. '^6. Margt var þar stjórnlegra og strangara en menn
Vlb ^yrr hafi tíðkazt í ríkinu. Hér skal getið þess kapí-
U a 1 Lundsleigubálki þeirra, er kveður á, Ef menn þurfu
Trækom að kauya (NGL. II, 112—13).
' Vx* Seglr’ sa’ er kaupa þarf frækorn, eigi heimting
f. \ sinni konungsumboðsmanns til að ná frækaupum, þótt
mir vilji eigi selja, — „rannsaka byggð alla, svo víða sem
ar > og þar, sem korn finnst til aflaups, ætli bónda fræ-
orn og hjóna fóstur til þess, er hinn fær nýtt korn . . .
e H þeim, sem þarf, eftir því sem gengur flestra manna
konUm'-^n S^’ 6r seiJa> Sjaldi hálfa mörk silfurs
jj Ungi> hafi konungsumboðsmaður II aura, en sá aðra
eðaaUr^’-er ^nrn^aups var synjuð eða mjöls, og taki korn
mjöl fyrir engan pening sem áður og skipti þeirra
um, er þurfu. Nú beiðast þeir, að upp sé lokið fyrir
sem '°g ^ ^61r elgl’ hrjóti hús eða hirzlur að ósekju hver
(ófi'iia ' ■'• e^ n°kkur ver oddi og eggju, veri útlægur
úkom Ur’ ennur hdr.), hvort sem hann fær sár eða aðrar
ur, en ef hann deyr af, veri undir konungs miskunn."
að 12 ^nmrar skeið hefur fræðimönnum verið Ijóst,
boriu ' ^ •1 ian(isiei^ubálki Jónsbókar, eins og hún var
UPP til samþykktar Alþingis 1281, hefur verið sam-