SunnudagsMogginn - 02.05.2010, Blaðsíða 51

„Sum belgísku skáldanna þekkti ég, án þess að vita
það í raun; þekkti verk þeirra á frönsku og taldi þau
frönsk. Ég þekkti líka nokkra brautryðjendanna frá
Afríku og þótti þeir spennandi. Þessi skáld eru mörg
mjög ólík mér, þau eru mjög mælsk en ég knappur.“
Hann brosir.
„Að sumu leyti eiga þeir margt sameiginlegt með ís-
lenskum skáldum, náttúran er svo sterk og líkingarnar
úr náttúrunni,“ segir Þór þegar hann er spurður um
sérstöðu afrískra ljóðskálda. „Þarna eru líka mörg bar-
áttuskáld. Frumherjarnir á fjórða áratugnum eru að
skilgreina hvað er að vera svertingi; þeir bjuggu til
hugtakið negrastand en þannig þýði ég „négritude“.
Þeir skilgreina svertingjann sem hefur sinn kross að
bera, hvar sem er í heiminum. Síðan tengjast skáldin
sjálfstæðisbaráttunni; mörg þeirra voru virk í stjórn-
málum. Skáldkonur birtast ekki að ráði fyrr en síðar
en slá kvenlega nótu, koma með börn og ástina í víð-
um skilningi inn í ljóðin.“
Mörgum afrísku skáldunum liggur mikið á hjarta.
„Þau eiga erindi. Það dregur mann að þeim. Stund-
um eru ljóðin hér hjá okkur á Vesturlöndum, í þróaða
heiminum, miklar fagurfræðilegar pælingar. Og stund-
um gleymist að segja eitthvað. Menn hafa jafnvel talið
það ljóðum til tekna að vera ekki að segja neitt. Sú er
ekki raunin í Afríku.“
Morgunblaðið/Ernir
„Ég var aldrei kominn að því að
gefast upp á þessu, aldrei. Ég
hafði áhyggjur af því að þetta gæti
orðið rútína til að fylla upp í daginn
en það varð aldrei,“ segir Þór Stef-
ánsson um ljóðin í nýju bókinni.
2. maí 2010 51
Að missa ekki sjónar
á markmiðum sínum.
Að vera fastur fyrir
í skoðunum.
Að verða ekki
orðs vant.
Að láta engan eiga
neitt inni hjá sér.
Að svara aldrei
óþægilegum spurningum.
Að þrástagast
á flottum frösum.
Að styðja tilhæfulausar fullyrðingar
haldgóðum rökum
Kostir stjórn-
málamannsins
1. maí Ég er að leita
að vopnum
dirfsku
og afli
þráhyggjunnar
óþrjótandi lind
mótþróans
Við skulum leita að voninni
og draga hana út
úr felustaðnum
Höfnum
tómlæti
og uppgjöf
Við skulum leita
að voninni
Það er aðeins til eitt ástarævintýri
Við klæðum og afklæðum það orðum
og vonum, ein sönn árstíð hjartans
Þegar veröldin springur út, ein sönn
náðarstund
til að endurfæðast og reisa heiminn
úr rúst
hvað sem hver segir.
Skáldið er frá Fílabeinsströndinni, fædd
1955. Ljóðið er úr bókinni À mi-chemin sem
kom út árið 2000.
Úr À mi-chemin
Véronique Tadjo
Farðu ekki sorg
meðan börnin farast
í steypiregni byssukúlna.
Þornaðu ekki tár
meðan móðir grætur
í líkfylgd barna sinna
Þagnaðu ekki rödd
meðan brotin fljúga
úr kjarnorkusprengjunum
Lokastu ekki auga
meðan betlarar
standa í halarófu
framan við harðlæstar dyr.
Höfundurinn er frá Zaíre, fædd 1944. Ljóðið
er úr bókinni Lianes.
Ljóð
Clémentine Madiya (Faïk-Nzuji)
Þýðingar eftir Þór
Stefánsson á ljóðum
afrískra skálda
Mér er sama hvort frýs eða sólin skín,
tilveran verður samt verri án þín.
Hvort sem lognið er milt eða látlaus hríð,
er alltaf jafn notaleg tilvist þín blíð.
Hvort sem regnið er þétt eða rosafrost,
í örmum þér lifi ég langbestan kost.
Hvort sem úti er hlýtt eða alltof kalt,
með kossunum þínum er kátara allt.
Hvort sem hitinn er bál eða bannsett rok,
þá vil ég eiga með þér leiðarlok.
Hvort sem þokan er dimm eða þæfingssnjór,
sendi ég vorkveðju. Vertu sæll, Þór.
Til þín
8. apríl