SunnudagsMogginn - 02.05.2010, Blaðsíða 53

2. maí 2010 53
12. til 24. apríl
1. Rannsókn-
arskýrsla
Alþingis -
Rannsókn-
arnefnd Al-
þingis, Al-
þingi
2. Hafmeyjan
- Camilla
Läckberg, Undirheimar
3. Maxímús músikús trítlar í tón-
listarskólann - Hallfríður
Ólafsdóttir, Mál og menning
4. Nemesis - Jo Nesbø, Upp-
heimar
5. Hvorki meira né minna - Fann-
ey Rut Elínardóttir, N29
6. Góða nótt, yndið mitt - Do-
rothy Koomson, JPV útgáfa
7. Fyrirsætumorðin - James Pat-
terson, JPV útgáfa
8. Sítrónur og saffran - Kajsa In-
gemarsson, Mál og menning
9. Vetrarblóð - Mons Kallentoft,
Undirheimar
10. Póstkortamorðin - Liza Mark-
lund/James Patterson, JPV
útgáfa
Frá áramótum
1. Rannsókn-
arskýrsla
Alþingis -
Rannsókn-
arnefnd Al-
þingis, Al-
þingi
2. Póst-
kortamorð-
in - Liza Marklund/James Pat-
terson, JPV útgáfa
3. Loftkastalinn sem hrundi -
Stieg Larsson, Bjartur
4. Stúlkan sem lék sér að eld-
inum - Stieg Larsson, Bjartur
5. Svörtuloft - Arnaldur Indr-
iðason, Vaka-Helgafell
6. Hafmeyjan - Camilla Läck-
berg, Undirheimar
7. Góða nótt, yndið mitt - Do-
rothy Koomson, JPV útgáfa
8. Þegar kóngur kom - Helgi Ing-
ólfsson, Ormstunga
9. Meiri hamingja - Tal Ben
Shahar, Undur og stórmerki
10. Horfðu á mig - Yrsa Sigurð-
ardóttir, Veröld
Listinn er byggður á upplýsingum frá Bókabúð Máls og menningar, Bókabúðinni Eskju,
Bókabúðinni Hamraborg, Bókabúðinni Iðu, Bókabúðinni við höfnina Stykkishólmi, Bók-
sölu stúdenta, Bónus, Hagkaupum, Kaupási, N1, Office 1, Pennanum – Eymundsson
og Samkaupum. Rannsóknarsetur verslunarinnar annast söfnun upplýsinga fyrir hönd
Félags íslenskra bókaútgefenda.
Bóksölulisti Félags
bókaútgefanda
Að mörgu leyti er Aðþrengd í Odessu
dæmigerð skvísubók; ung stúlka kemst
í gegnum þrengingar með því að átta
sig á því að hún er sinnar eigin gæfu
smiður. Svo eru allar skvísubækur
meira og minna, en þessi sker sig úr
fyrir þjóðfélagsgagnrýni sem er beittari
en maður á að venjast í slíkum bókum
og einnig er glímt við veigameiri
vandamál en alla jafna; nú er það ekki
bara ótrúr kærasti, blettótt peysa eða
aðeins og mikið af rauðvíni heldur fá-
tækt, ofdrykkja, spilling og grimmd-
arleg mafíustarfsemi.
Söguhetja bókarinnar er Daría, ung
stúlka sem býr í Odessu í Úkraínu
talsverðu eftir fall járntjaldsins. Í stað
sósíalísks hagkerfis sem byggðist á al-
gerri skoðanakúgun og því að allir
væru jafn aumir er komið samfélag há-
karlakapítalisma þar sem allir hafa
frelsi til að gera það sem þeim sýnist,
en hafa eiginlega hvorki efni á að lifa
eða deyja.
Daría vinnur á skrifstofu ísraelsks
flutningafyrirtækis og á milli þess sem
hún glímir við mafíuforingja og spillta
tollara þarf hún að forðast eðl-
unarfúsan yfirmann sinn. Svo fer að
hún fær aukavinnu við hjónabands-
miðlun sem byggist á því að ungar
úkraínskar stúlkur ganga að eiga mið-
aldra Bandaríkjamenn, enda finnst
þeim flest til vinnandi til að komast til
fyrirheitna landsins, eða bara að kom-
ast úr landi.
Charles dregur ekkert úr í lýsingunni
á kjötmarkaðnum, því ekki er hægt að
kalla þetta annað, þegar karlarnir velja
sér konu úr póstlista eða koma yfir til
Úkraínu að skoða varninginn og
ákveða eftir örstutt kynni að þar sé
komin nýi lífsförunauturinn. Það er og
mestur í hiti í þeim lýsingum, en flest
annað er heldur yfirborðskennt, þar
með talið amma gamla, Boba, sem er
rödd skynseminnar, svo langt sem það
nær. Höfundur fer líka vel með það
þegar Daria unga kemst að því að ekki
eru allir viðhlæjendur vinir, þó að sá
þáttur bókarinnar sé reyndar ekki
nógu vel unninn.
Með tímanum berst leikurinn vestur
um haf, án þess ég vilji ljóstra upp um
of mikið, en þá hægir líka svo á sög-
unni að segja má að í rúmar hundrað
síður gerist eiginlega ekki neitt – hvar
var maðurinn með skærin? Charles á
greinilega auðveldara með að skrifa
forvitnilega um framandlegt umhverfi
en þegar kemur að því hversdagslega
er blekið úr pennanum og ég verð að
viðurkenna að ég var farinn að fletta
grunsamlega hratt undir það síðasta.
Að því sögðu var þessi bók fín af-
þreying, ristir ekki djúpt en dýpra en
vant er, og fær því bestu meðmæli;
skvísubók sem töggur er í.
Skvísubók sem töggur er í
Bækur
Aðþrengd í Odessu
bbbnn
Eftir Jane Skeslin Charles. JPV gefur út. Salka
Guðmundsdóttir þýddi.
Árni Matthíasson
Eru úkraínskar brúðarkaupssíður bara ný út-
færsla á mansali?
Ég held því stundum fram við sjálfa mig að ég sé
of taugaveikluð til að lesa, hef áunnið mér hið
vinsæla frávik „yfirlýstan athyglisbrest“ og því er
það að ég óska mér þess miklu heldur en að af geti
orðið, „að ég gæti lesið hina og þessa bókina“ og
horfi á bókastaflana sem allt eru um kring á
heimili mínu, ýmist skelfingu lostin eða hugs-
anlega með hjartað fullt af þrá. Ég veit það ekki.
Kannski er það líka ofgnóttin sem gerir það að
verkum að maður lamast nánast og verður eins og
andsnúin öllum þessum orðum sem svífa um alls
staðar og allt um kring. Mér finnst þau á köflum,
ofmetin. Ég segist persónulega meira fyrir hljóð.
Sennilega vinnur tíminn heldur ekkert sér-
staklega með mér í þessu ímyndaða áhugamáli,
bóklestri. En það seytlar ein og ein inn og ég get
nú verið þakklát fyrir þær sem þó skreiðast í gegn
því þeirra nýt ég þá kannski enn betur en ella.
Þær bækur sem mig langar að nefna hér eru til
dæmis bókin „Hvað er þetta hvað?“ eftir Dave
Eggers sem skrifaði bókina eftir að „söguhetja
bókarinnar, Valentino Achak Deng“ hafði sagt
honum sögu sína en hann var bara lítill drengur
þegar ráðist var á þorpið hans í Suður-Súdan og
það lagt bókstaflega í rúst. Sagan lýsir svo flótt-
anum, lífinu í flóttamannabúðum í Eþíópíu og
Kenýa og svo kynnum af því lífi sem tekur við
þegar til vesturheims er komið. Þessi bók er alveg
ótrúleg og maður engist um á ferðalaginu með
þessum ótrúlega sterka dreng sem gekk í gegnum
hreint helvíti ásamt hundruðum annarra drengja
með vonina eina að vopni. Æ, hvað maður verður
þakklátur fyrir að fá pínulitla innsýn inn í lífsýn
annars fólks. Sú guðdómlega tilfinning þegar
maður er minntur á önnur veganesti en manns
eigin.
Önnur bók sem ég vil nefna er bókin hans Jóns
Kalmanns Stefánssonar, „Harmur englanna“ en
hún er framhald af bókinni „Himnaríki og hel-
víti“ sem kom sennilega árinu eða tveimur áður
út. Því er nú þannig varið með þennan höfund
þykir mér og hefur hann þar nokkra sérstöðu
meðal annarra höfunda hér á landi á að mér þykir
best að lýsa því sem svo að hann „skrifi með
hjartanu“ og því sest hann svo ljúflega á hjarta-
lögn manns sjálfs.
Úr því að hjartað hefur borið svo sterklega á
góma er augljóst hvert leiðin liggur. „Heim til
míns hjarta“ er opnun á tilfinningu og hefur að
mínu viti eða öllu heldur tilfinningu engum og
engri tekist það sem Oddnýju Eir Ævarsdóttur
tekst hér, nú eða að opna fyrir djúpa hreinskilna,
einlæga, fagra, samræðu við hjarta sitt, hjarta
mitt, hjarta fleiri en okkar?
Gúmmí-Tarsan er í yfirstandandi standandi
lesningu fyrir svefntíma þeirra sem yngri eru og
sá stendur nú fyrir sínu! Það er alveg sama hvað
maður les hann oft, hann nær manni alltaf! Önn-
ur bók sem ég nýverið las með börnum mínum er
bókin Aþena (ekki höfuðborgin í Grikklandi) og
er sú bók aldeilis frábær, svo ekki sé fastar að orði
kveðið, skemmtileg með afbrigðum, næm á alla
þá hluti sem skipta mestu máli. Nú, annars er
höfuðið bara yfirfullt af nótum, töktum, ljósrit-
uðum tónfræðiheftum, minnisatriðum um
skylduverk daganna.
Lesarinn Margrét Kristín Blöndal
Ímyndaða áhuga-
málið bóklestur
Dave Eggers skrifaði Hvað er þetta hvað? sem segir
frá Valentino Achak Deng.
Breski rithöfundurinn China Mie-
ville er þekktur fyrir æv-
intýrabækur sínar og þá helst bók-
ina Perdido Street Station sem
kom út 2000 og gerist í borginni
New Crobuzon.
Mieville hafa hlotnast ýmsar
viðurkenningar fyrir skrif sín.
Engri bók hans hefur þó verið
fagnað eins og nýjustu bókinni,
The City & the City, sem kom út á
síðasta ári.
Hún sker sig úr öðrum bókum
Mievilles í því að hún er glæpa-
saga, þó í henni sé sitthvað æv-
intýra- og vísindaskáldsagnalegt,
en hann hefur látið þau orð falla að
hann hygðist skrifa sem flestar
gerðir bóka og
helst eina af
hverju tagi.
Í vikunni fékk
Mieville svo
helstu vís-
indaskáldskap-
arverðlaun
Breta, verðlaun
sem kennd eru
við enska rit-
höfundinn Arthur C. Clarke, fyrir
The City & the City og þar með
varð hann fyrstur manna til að
vinna þau eftirsóttu verðlaun þrí-
vegis. Mieville fékk áður verðlaun-
in árið 2000 fyrir Perdido Street
Station og 2005 fyrir Iron Council.
Þrefaldur meistari
China
Mieville