SunnudagsMogginn - 17.10.2010, Qupperneq 31

17. október 2010 31
L
eikstjórinn Friðrik Þór Friðriksson er ekki einhamur. Þær eru ótrúlega fjöl-
breyttar kvikmyndirnar sem hann hefur leikstýrt í gegnum tíðina og ófáar
þeirra á meðal þess besta sem gert hefur verið í íslenskri kvikmyndagerð.
Það er eftirtektarvert að Friðrik Þór hefur oft valið sér viðfangsefni þar sem
hann lyftir málstað fólks, sem annars hefur takmarkaðan vettvang til að láta í sér heyra.
Dæmi um það eru meistaraverkin sem hann vann með Einari Má Guðmundssyni rithöf-
undi, annars vegar Börn náttúrunnar, þar sem tekin var fyrir sú óæskilega þróun að út-
hýsa eldra fólki úr íslensku samfélagi – það vita allir hvaða afleiðingar það hefur haft í för
með sér, lærdómur kynslóðanna tapaðist og þjóðin missti jarðsamband. Og hins vegar má
nefna Engla alheimsins, þar sem lýst er samfélagi geðsjúkra á áhrifaríkan hátt.
Í báðum myndunum er bent á hið augljósa, að þetta eru manneskjur af holdi og blóði,
sem eiga sér einstæða sögu og hafa svo ótalmargt til málanna að leggja.
Og dæmin eru fleiri, nú síðast heimildarmyndin Sólskinsdrengurinn, þar sem fylgst er
með einhverfum dreng og hetjulegri baráttu móður hans. Lesendur fræddust um fram-
hald heimildarmyndarinnar í viðtali Skapta Hallgrímssonar við móðurina, Margréti Dag-
mar Ericsdóttur, í Sunnudagsmogganum fyrir hálfum mánuði.
„Líf Kela er gjörbreytt, hann á vini og er viðurkenndur sem manneskja. Nú eru gerðar
kröfur til hans sem vitsmunaveru,“ segir Margrét meðal annars í viðtalinu.
Jafnframt kom fram að Keli er farinn að tjá sig í sögum og ljóðum. Og ekki var laust við
að móðir Kela kæmist við þegar hann sýndi henni fyrsta ljóðið. Það hófst svona:
I am real.
I am nice.
Ég er raunverulegur.
Ég er viðkunnanlegur.
Það er engin tilviljun að Friðrik Þór hefur sópað að sér verðlaunum í gegnum tíðina og
er alltaf að hneigja sig, eins og hann segir í gamni í viðtali í Sunnudagsmogganum í dag.
Víst er að aðstandendur Sólskinsdrengsins áttu skilið að hreppa „Voice“-verðlaunin, sem
veitt voru á miðvikudag. Ekki aðeins öðlast einhverfir rödd í myndinni, heldur er athygli
fólks vakin með áhrifaríkri frásögn – og það hlustar!
Nýjasta dæmið um áhrifamátt þess boðskapar, sem heimildarmyndin hefur fram að
færa, er að hún var sýnd á HBO-sjónvarpsstöðinni í Bandaríkjunum, en áskrifendur að
henni telja yfir 40 milljónir og eru margir um hverja áskrift. Nú þegar hafa milljónir heyrt
sögu Kela.
Eflaust hefur áhugi margra vaknað á að beita sér fyrir þennan málstað. Og það munar
um hvern liðsmann, eins og sannaðist á úrvalsleikkonunni Kate Winslet, sem les inn á
Sólskinsdrenginn.
„Núna er það orðið takmark hennar í lífinu að hjálpa einstaklingum með einhverfu – og
veitir ekki af,“ sagði Friðrik Þór eftir að viðtalinu lauk við Sunnudagsmoggann. „Ég held
að hennar þátttaka í þessari mynd og sjóðnum marki bara upphafið; þetta er snjóbolti sem
verður stærri og stærri.“
Snjóbolti sem stækkar og stækkar
„Ég hef verið nálægt Guði en einnig
Myrkrahöfðingjanum. Guð vann.“
Mario Sepulveda, einn námuverkamannanna
sem bjargað var í Chile eftir 68 daga neð-
anjarðar.
„Þetta er ekki fyrsta sinn sem ég
skora úr aukaspyrnu.“
Cristiano Ronaldo, fyrirliði Portúgala, eftir lands-
leikinn gegn Íslendingum á Laugardalsvellinum.
„Er kannski ráð að hafa hverf-
ispöbba svo fólk geti gubbað í garð-
inum heima hjá sér? Ef því líkar
ekki að fólk gubbi í garðinum
heima, þá er spurning hvort ásætt-
anlegt sé að það sé gert niðri í
miðbæ.“
Einar Örn Benediktsson
borgarfulltrúi.
„Ég hef áhyggjur af
því að dómstólar
sveiflist eins og all-
ir aðrir pendúlar
með almennings-
áliti. Það er al-
veg ljóst að það
hefði verið þúsund sinnum erfiðara
fyrir saksóknara að taka ákvörðun
um að ákæra Baldur ekki en að
ákæra hann.“
Karl Axelsson verjandi Baldurs Guðlaugssonar
fv. ráðuneytisstjóra sem ákærður hefur verið fyr-
ir innherjasvik og brot í opinberu starfi.
„Við náum ekki alltaf öllum og höf-
um verið að finna krakka uppi á 13.
og 14. hæð.“
Starfskona Grand hótels, þar
sem Ronaldo og félagar í
portúgalska landsliðinu
gistu.
„Er kannski kominn
tími á tvo borg-
arstjóra?“
Jón Gnarr borgarstjóri.
„Við löptum dauðann
úr skel í góðærinu
2007, en okkar tæki-
færi kom eftir hrunið.“
Þröstur Jónsson sem sérhæfir
sig í orkusparnaði.
Ummæli vikunnar
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Stofnað 1913
Útgefandi: Óskar Magnússon
Ritstjórar: Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri: Karl Blöndal
hún að fram sé komið eftir fundahöldin miklu að
ýmsir séu andsnúnir slíkum hugmyndum eða sjái
á þeim annmarka. Það hefur legið fyrir allan tím-
ann. Það er ekki bara ábyrgðarhluti að gefa fólki í
þrengingum falskar vonir. Það er beinlínis ljótt.
Það hefur hvert barn vitað lengi að standi einn
maður í skuld þá á annar maður kröfu. Krafan
verður ekki gefin eftir að kröfuhafanum for-
spurðum. Það liggur ekki bara í augum uppi, það
er beinlínis varið og það af sjálfri stjórnarskránni.
Kröfuhafinn getur gefið sína kröfu eftir við skuld-
ara. En er eitthvað sem bendir til þess að hann ljái
máls á því? Lífeyrissjóðirnir hafa ekki stöðu til að
gera slíkt.Það er ekki flóknara. Núverandi rík-
isstjórn sagðist hafa fengið erlenda fjárfesta inn í
tvo af stærstu bönkunum eftir hrun. Það eru
ósannindi. Hún fékk reiðum erlendum kröfu-
höfum og villtum vogunarsjóðum síðasta orðið í
þeim bönkum, án þess að bera það mál nokkru
sinni undir þing eða þjóð. Slíkir eru síðastir allra til
að gefa nokkra kröfu eftir á meðan þeir sjá glitta í
veð. Ríkisstjórnin getur sjálfsagt gefið eftir með
samþykki Alþingis fimmtung af kröfum Íbúða-
lánasjóðs. En hún verður þá að borga beint úr rík-
issjóði þá 200 milljarða sem á hann falla sam-
stundis. Þetta hlýtur Jóhanna Sigurðardóttir að
hafa vitað allan tímann. Af hverju leyfði hún sér þá
að draga Hagsmunasamtök heimilanna og ör-
væntingarfulla skjólstæðinga þeirra svona á asna-
eyrunum? Hvers konar framkoma er þetta af for-
sætisráðherra einnar þjóðar? Jóhanna var á barmi
örvæntingar eftir útifundinn segja stuðningsmenn
hennar. Jú, það má til sanns vegar færa. Auðvitað
varð hún skelfingu lostin á þingsetningardaginn.
Og auðvitað varð hún viðþolslaus af ótta stefnu-
ræðukvöldið. En hugleysi og heigulsháttur eru
ekki frambærilegar skýringar þegar afsaka þarf
lúalega framgöngu gagnvart þeim sem veikast
standa.
Haust í
Öskjuhlíð.
Morgunblaðið/Árni Sæberg