Saga - 2005, Page 163

1983. Sú stjórn glímdi við mikla verðbólgu, m.a. fór hún upp í 60%
árið 1984 eftir nýja kjarasamninga. Stjórnin greip til þess ráðs að af-
nema með lögum víxlverkun vísitölu og launa með þeim afleiðing-
um að t.d. íbúðakaupendur lentu í miklum vanda. Það leiddi til
mikilla mótmæla en reyndar fjallar Sigríður lítið um það andóf. Það
vekur einmitt þá spurningu hversu mikið eigi að fjalla í verki af
þessu tagi um þjóðfélagsumræðuna, mótmæli og viðbrögð stjórn-
valda við þeim.
Annað sem einkenndi þetta tímabil var mikil umræða um af-
vopnun, kjarnorkuvopn og frið enda vígbúnaðarkapphlaup stór-
veldanna í hámarki. Þá voru húsnæðismálin endalaust viðfangs-
efni. Svo má ekki gleyma gjaldþrotamálum Hafskips og Útvegs-
bankamálinu sem leiddi til afsagnar Alberts Guðmundssonar fjár-
málaráðherra. Í kosningunum 1987 tapaði Sjálfstæðisflokkurinn
miklu fylgi enda gekk hann klofinn til leiks eftir að Albert stofnaði
Borgaraflokkinn.
Mikið gekk á við myndun ríkisstjórna á árunum 1987–1990.
Stjórn Steingríms Hermannssonar, sem tók við 1988, ákvað ásamt
ASÍ, BSRB og VSÍ árið 1990 að gera gangskör að því að kveða nið-
ur verðbólguna. Þjóðarsáttin var gerð og fór strax að skila árangri
en olli líka deilum við BHM. EES-samningurinn var í uppsiglingu
og það hrikti oft í undirstöðunum á stjórnarheimilinu í þessari
síðustu ríkisstjórn Steingríms. Enn vakna spurningar: Hvernig á
að lýsa svona stjórnarháttum og stjórnmálaólgu? Ný og ný kerfi,
endalausar aðgerðir til bráðabirgða, skammtímalausnir og ís-
lenskar reddingar, peningum ausið í óundirbúna vitleysu o.s.frv.
Eiga höfundar að leggja mat á aðgerðir ríkisstjórna eða bara lýsa
þróuninni hlutlaust? Hvernig á að ná utan um svona átakatíma
þegar sjónarhornið er fyrst og fremst ríkisbúskapurinn og aðgerð-
ir ríkisstjórna? Að mestu leyti finnst mér Sigríði takast vel til. Það
fer t.d. ekki á milli mála hve hin lífseiga byggðastefna var mis-
heppnuð.
Sigríður kemur miklu efni að í sérstökum römmum. Hér má
nefna þá klemmu sem Vigdís Finnbogadóttir forseti lenti í er henni
var gert að skrifa undir lög um bann á verkfall flugfreyja 24. októ-
ber 1985, sama dag og konur landsins minntust kvennafrídagsins
10 árum áður með áherslu á vinnuframlag kvenna.
Síðari hlutinn er ritaður af Jakobi F. Ásgeirssyni stjórnmálafræð-
ingi og nær yfir tímabil ríkisstjórna Davíðs Oddssonar 1991–2003.
Þetta tímabil var mun rólegra en hið fyrra að því leyti að efnahags-
F R Á Ó Ð AV E R Ð B Ó L G U T I L Þ J Ó Ð A R S Á T TA R 163
Saga haust 2005-NOTA 23.11.2005 20:10 Page 163