Saga - 2005, Page 193

Andmæli við doktorsritgerð
Sverris Jakobssonar
Hinn 29. apríl 2005 varði Sverrir Jakobsson doktorsritgerð sína Við og ver-
öldin. Heimsmynd Íslendinga 1100–1400 í hátíðasal Háskóla Íslands að við-
stöddu fjölmenni. Andmælendur voru þeir Gunnar Karlsson, prófessor í
sagnfræði, og Vésteinn Ólason, forstöðumaður Árnastofnunar. Það tíðkað-
ist hér fyrr á árum að birta andmælaræður við doktorsvarnir í Sögu en nú
er nokkuð um liðið síðan það var gert síðast. Ritstjórar Sögu hafa ákveðið
að endurvekja þennan gamla og góða sið. Háskólaútgáfan hefur gefið dokt-
orsritgerð Sverris út og fæst hún m.a. hjá Sögufélagi í Fischersundi á hag-
stæðu verði.
G U N N A R K A R L S S O N
Af Sverris sögu víðförla
I.
Félagi okkar Vésteins Ólasonar í dómnefnd um ritgerð Sverris Jakobssonar
var danskur að uppruna, professor emeritus Jenny Jochens frá Baltimore.
Hún benti á það, sem okkur Vésteini hefði varla dottið í hug, að titill rit-
gerðarinnar, Við og veröldin, er meðvituð eða ómeðvituð vísun í sögu H.C.
Andersen um ljóta andarungann. Þar segir frá ketti og hænu sem sögðu
jafnan „„vi og Verden!“ for de troede, at de vare Halvparten, og det den
allerbedste Deel.“1 Þegar titill ritgerðarinnar er tengdur við þessar söguper-
sónur býst lesandi óhjákvæmilega við í meira lagi írónískri afstöðu til við-
fangsefnisins. En þannig reynist ritgerðin nú ekki vera. Þetta er háalvarleg
og háfræðileg rannsókn, vönduð og traustlega reist á bjargi heimilda.
Saga XLIII:2 (2005), bls. 193–217.
D O K T O R S V Ö R N
1 H.C. Andersen, H.C. Andersens Eventyr. Kritisk udgivet efter de originale
Eventyrhæfter med Varianter ved Erik Dal og Kommentar ved Erling Nielsen
II: Nye Eventyr 1844–48, eventyr optagne i Eventyr 1850 samt Historier
1852–55 (København 1964), bls. 35.
Saga haust 2005-NOTA 23.11.2005 20:11 Page 193