Teningur - 01.05.1987, Blaðsíða 38

í nótt
snjóaði
og Esjan
hefur klæðst
í brúðarkjól.
Gat: Þetta er ansi gott...
- „að minnsta kosti hefur mömmu þótt
þetta nógu merkilegt til að skrifa það
niður. En öflugasta minning æsku minn-
ar er samt sú að ég sá Engil. Ég er
kannski fimm ára og ég man þetta vel.
Það er nýbúið að veggfóðra stofuna og ég
hef fengið franskbrauðssneið og er að
borða hana og krumlumar orðnar útmak-
aðar í smjöri, ég snerti óvart betrekkið og
það kemur á það ljótur fitublettur og ég er
skammaður fyrir. Ég man að um nóttina
vakna ég áhyggjufullur og fer að skoða
blettinn, ég stend við blettinn og kanna
hann af einbeitni þegar mér verður litið út
um gluggann og á himninum yfir Ingi-
marsskólanum sem nú er Tónmennta-
skóli, þar er engillinn. Að baki honum er
mynd af sjálfum jarðhnettinum. Ég segi
þetta næsta dag við mömmu og systur
mínar, það var Engill á himninum, það
var Engill á himninum, en það ansar
þessu enginn, sem von var. En ég get
sagt það nú, vorið 1987 og sett hnefann í
borðið orðum mínum til fulltingis: ég sá
Engil.
Síðan kemur langt tímabil sem er ósköp
ágætt en ekkert spennandi. Ég var inni-
púki. Skólaganga hentaði mér ekki nema
sæmilega. Ég var alltaf að hugsa um
eitthvað annað. Ég var hálfpartinn á
skakk og skjön bæði við annað fólk og
það sem ég átti að lesa. Gat ekki skilið að
ég þyrfti að læra utanbókar langar upp-
sláttarbækur um grasafræði sem hvort eð
er var ósköp auðvelt að eiga upp í hillu og
fletta í ef mann fýsti að vita eitthvað.
Fannst skólagangan loddaraskapur og sat
á aftasta borði og horfði reiður á kennar-
ann og skrifaði ritgerðir sem hétu Járn-
hæll kommúnismans, því ég hélt að allir
kennarar væru vel til vinstri, en svo var
þetta Erlendur Jónsson þegar allt kom til
alls.
Ek: Hvaða fótboltafélagi hélstu með?
- Þetta er skrýtin spuming. Fótboltafé-
lagi? Ég foraktaði knattspymu. Hins
vegar var áratuga gamall stappi af Fami-
lie Joumal með Jonny pá Éventyr til
heima, og þar var ég, ekki í fótboltanum.
Systir mín ein var þá gjaldkeri hjá föður-
bróður mínum, Ásbimi Ólafssyni stór-
kaupmanni, og hún keypti alltaf dönsku
blöðin, og ég beið spenntur eftir að sjá
hana koma niður Frakkastíginn með
strangann undir hendinni, alltaf í jökul-
hvítum umbúðapappír, og svo byggði
Jonny SM4, fljúgandi diskinn sinn og
hélt á honum út í geiminn, og ég var um
borð. Við yflrgáfum vetrarbrautina og
stefndum á önnur stjörnukerfi. Það var
hugarflug, Engillinn yfir Ingimars-
skólanum var það hins vegar ekki.
Ek: En þúfórst í Verslunarskólann, var
það ekki?
- Jú. Ég hafði samt fyrst lokið við
gagnfræðapróf, en það var hvorki fugl né
fiskur. Það er kannski helst hægt að segja
að ég hafi verið viðstaddur gagnfræða-
skólann, meira var það nú tæplega. Og
allt í einu var hann búinn og ég hafði eng-
an skóla að fara í lengur og nú beið mín
ekkert annað en einhver skelfileg
atvinna. Þetta var vorið 1965 og ég var
sautján ára, í raun og vem ekkert annað
en krakki og mig langaði ekki til neins,
svo ég ákvað að komast inn í Verslunar-
skólann og það var inntökupróf upp á líf
og dauða. Þetta var dásamlegur tími, þar
kynntist ég mörgu af því besta fólki sem
ég hef fyrirhitt, og held sambandi við
marga enn, en ég lærði ekki nokkurn
skapaðan hlut, hugur minn stóð ekki
frekar til bókhalds en iðnnáms, enda var
ég nú að byrja að yrkja af fullum krafti.
Gat: Hvernig gerðist það?
- Það vildi þannig til að ég var á göngu-
túr þegar skáldskapurinn kemur skyndi-
lega yfir mig og ég mælti langt órímað
ljóð af vörum fram. Ég hljóp fram í æðis-
kasti og skrifaði það niður. Gott ef það
hét ekki Fegurð lífsins, eða eitthvað því-
umlíkt. Hreint hræðileg póesía. En fal-
lega naíf. Ég var nefnilega ósköp naíf
jjnglingur og hef síðan reynt að passa upp
á bamið í mér. Þó það hafi stundum verið
nokkuð erfítt. Ég færði dagsetningu und-
ir ljóðið. Það var 23. aprfl 1967, svo
segja má að ég eigi tuttugu ára skáld-
skaparafmæli eftir nokkra daga. Síðan
komst ég að því mér til mikillar hamingju
að á þessum degi létust þeir báðir árið
1616, Shakespeare og Cervantes. Er
hægt að velja sér betri dagsetningu?
Gat: Var skáldskapurinn kannski eitt-
hvað ífjölskyldunni?
- Öðru nær, nei tilhugsunin um skáld-
skap var mínu fólki mjög fjarlæg. Það
var einna helst amma mín sem hafði
skáldskapareyra. Hún var gömul kona,
fædd 1873 og mundi eftir Sölva Helga-
syni. Grímur Thomsen var hennar maður.
Hins vegar hafði hún ekki góðar taugar til
Halldórs Laxness. Það gerðu skrif um
lús. Ég hefði seint þorað að segja við
hana að ég væri skáld. Enda mín ljóð
ekki eitt hveitikom miðað við Thomsen
og þess vegna yrki ég þau ekki lengur. En
ég orti af fullum krafti 1967-70 og gaf út
litla ljóðabók en það skrýtna var að ég leit
ekki á mig sem skáld. Hafði í raun og
vem aldrei dottið í hug að taka mér það
nafn. Né heldur aðhylltist ég þá hug-
mynd að skáldskapur gæti verið ævistarf,
sú hugsun var bara ekki til með mér.
Ég var kannski á skakk og skjön við
skáldin yfírleitt og fannst ég ekki tilheyra
þeim, og nú var komin hippatími í
Reykjavík og ég tilheyrði ekki heldur
hippum. Einhvers konar unglingarót-
tækni reið að vísu yfir mig á tímabili. Ég
var heltekinn af aðdáun á Che Guevara
eins og margir. Ég vann á sumrin hjá
Ásbimi frænda mínum við eitt og annað,
sölumennsku innheimtu etc, og kynntist
konu minni á þessum tíma og við eignuð-
umst okkar fyrsta son og ég þurfti að fara
að vinna fyrir heimili og um líkt leyti
36