Vera - 01.12.1996, Blaðsíða 24

kon>r í kirkju
SVALA JONSDOTTIR
A
K
Konur og málefni kvenna hafa sett
svip sinn á Þjóðkirkjuna á árinu svo um
munar. í upphafi ársins voru ásakanir
þriggja kvenna á hendur biskupi í
brennidepli og gekk fjölmiölaumræöan
meöal annars út á „hversu margar kon-
ur“ þyrfti til að biskup segði af sér.
Framboð kvenna í stjórn Prestaféiags
íslands varð að hápólitísku máli í sum-
ar og á haustmánuöum tók séra Auður
Eir Vilhjálmsdóttir sögulegt skref þegar
hún lýsti því yfir að hún gæfi kost á sér
í bískupskjöri á næsta ári. Skiptar skoð-
anir eru um stöðu kvenna innan ís-
lensku Þjóðkirkjunnar en meirihluti við-
mælenda Veru taldi hana vera slæma.
„Slærn." „Hún erekki góö." „Mérfinnst hún
stöðnuð." „Við ættum að skammast okk-
ar.“ Þetta eru svörin sem fást hjá flestum
kirkjunnar mönnum, körlum og konum, við
spurningunni hver sé staða kvenna innan
kirkjunnar. Slæm staða kvenna er athyglis-
verð í Ijósi þess að kvennaáratugur Alkirkju-
ráðsins er senn á enda, en hann hófst árið
1988. Tilgangur áratugarins var meðal ann-
ars að auka hlut kvenna I valdastöðum inn-
an aðildarkirkna ráðsins og gera starf
kvenna sýnilegra.
Þótt Þjóðkirkjan hafi haldið leiðtoganám-
skeið fyrir konur T tílefni kvennaáratugarins og
konur hafi í auknum mæli sótt ráöstefnur og
fundi erlendis á vegum kirkjunnar, hefur
staða kvenna innan hennar lítiö batnað. í
skýrslu sendinefndar Alkirkjuráðsins sem
gerð var fyrir tveimur árum segir að kirkjunnar
menn hérlendis sýni ekki mikinn skilning á
baráttu kvenna. Niðurstaða skýrslunnar er sú
R
K I R K J A
O
S
S
G
• •
O
T
U
M
að staða kvenna í íslensku kirkjunni sé óá-
sættanleg.
Framapot kvenna ógnar körlum
„Það er engin kona í yfirstjórn kirkjunnar og
hefur aldrei verið," segir séra Solveig Lára
Guðmundsdóttir, sóknarprestur á Seltjarn-
arnesi. „Konur vinna mikið starf í sóknar-
nefndum og þeim hefur verið vel tekið sem
sóknarprestum, en þær komast ekki í valda-
stöður innan kirkjunnar.“
Ein æðsta stofnun kirkjunnar er kirkju-
þing, en einungis þrír af 22 fulltrúum presta
og leikmanna eru konur. Tvær kvennanna
eru leikmenn en sú þriðja, séra Dalla Þórðar-
dóttir, er jafnframt eini kvenprófasturinn á
landinu. Kirkjuþing kýs fjóra fulltrúa i kirkju-
ráð, sem er eins konar framkvæmdastjórn
kirkjunnar. Engin kona hefur setið í kirkjuráði
og því síður verið vígslubiskup eða biskup.
„Mörgum körlum finnst þeim ógnaö af
„framapoti" kvenna innan kirkjunnar," segir
Ragnheiður Sverrisdóttir, fræðslufulltrúi hjá
kirkjunni. „Viðhorfið er: Verið endilega með,
stelpur, en þið eigið ekki að hafa of mikil áhrif."
Tuttugu og tvö ár eru liðin frá því séra
Auður Eir var fyrst íslenskra kvenna vígð til
prests. Nokkur bið varð á því að kvenprest-
anir yrðu tveir, því að næst var kona vígð til
prests hérlendis árið 1981 og var það dótt-
ir Auðar, Dalla Þórðardóttir. Nú eru prest-
vígðar konur á íslandi orðnar 32 og eru 24
þeirra starfandi prestar, en alls eru um 140
starfandi prestar á landinu. Ein af ástæðun-
um fyrir því að konur eru fáar í valdastöðum
er hvernig valdakerfið innan kirkjunnar er
uppbyggt.
„Helmingur fulltrúa á kirkjuþingi eru vígð-
ir menn og prestar kjósa þá fulltrúa. Meiri-
hluti presta eru karlar og þeir kjósa aðra
karla," segir Baldur Kristjánsson. „Önnur
skýring er sú að fólk kemst yfirleitt ekki á
þessi þing fyrr en það er komið á fimmtugs-
aldur og flestir kvenprestarnir eru bæði yngri
og með minni starfsreynslu."
Láglaunastéttir kvenna
aö myndast í kirkjunni
Þriðjungur starfandi kvenpresta starfar sem
aðstoðarprestar eða sérþjónustuprestar.
Það er mun hærra hlutfall en hjá körlunum.
„Það eina neikvæða sem ég get séð við
stöðu kvenna innan kirkjunnar er hversu
margar konur eru ráðnar í stöður aðstoðar-
presta," segir séra Geir Waage, formaður
Prestafélags íslands. „Bæði er embætti að-
stoðarprests ekki eins vel lögvarið og önnur
prestsembætti og svo get ég ímyndað mér
að kona í aðstoðarprestsembætti sé látin