Vera - 01.10.1997, Blaðsíða 26

i ðta I
Það hefur alltaf verið sjálfsagt mál
fyrir Guðrúnu Jónsdóttur að vera
kvennabaráttukona. Þegar hún er
spurð um ástæðu nefnir hún
kvennamenninguna sem hún ólst
upp í, sterka mömmu og ömmu og
fimm systur. Síðan var það Kvenna-
skólinn, stelpubekkur í MT,
Kvennalistinn og dætur hennar
þrjár. Guðrún lærði líffræði og hélt
að þar með væri ævistarfið ráðið
en árið 1985 tók hún sér stutt frí
til að sinna kvennapólitík og gerð-
ist starfskona Kvennalistans á Hót-
Verðum alltaf að vera
el Vík. En hún er enn í því fríi.
Eftir að hún hætti hjá Kvenna-
listanum fór hún að vinna í
Kvennaathvarfinu, flutti síðan
til Noregs þar sem hún ætlaði í
framhaldsnám í líffræði en
endaði í félagsráðgjöf þar sem
lokaverkefni hennar var að
standa fyrir ráðstefnu kvenna-
athvarfa á Norðurlöndum. Þar
með var hún komin á kaf í
norræna kvennapólitík og varð
fyrsti framkvæmdastjóri sam-
taka kvennaathvarfa í Noregi.
I byrjun þessa árs flutti fjöl-
skyldan heim og Guðrún gerð-
ist starfskona þingflokks
Kvennalistans en vann líka sem
vest-norrænn skipuleggjandi
jafnfréttisráðstefnu sem haldin
var í Lettlandi í ágúst sl.
Elísabet Þorgeirsdóttir ræddi
við Guðrúnu um kvennabarátt-
una í nútíð og fortíð.
a vaktinni
Þó að Guðrún nefni strax konurnar í
fjölskyldunni þegar hún lýsir mótun
sinni, segist hún ekki vilja gera lítið úr
því að hún eigi afskaplega ljúfan pabba
og bróður en hann er tvíburi á móti
einni systurinni. „Þessir menn eru mér mjög mik-
ilvægir,“ segir hún en faðir hennar heitir Jón
Bergþórsson og móðirin Kristín Njarðvík. „Eitt
af því sem mamma gaf mér í veganesti var að ég
mætti gera uppreisn. Ef mér þótti eitthvað, hafði
ég fullt leyfi til að fylgja því eftir. Hún leit kannski
á óþekkt sem frjótt afl,“ segir Guðrún þegar hún
rifjar þessi ár upp.
Varstu óþekk?
„Já, ég var það. En óþekkt er líka vont orð.
Mér hefur verið sagt að ég hafi verið kennara-
skelfir. Eg hafði sterka réttlætiskennd og hafði
leyfi til þess. Það voru aldrei neinir karlar sem
þögguðu niður í mér, hvorki heima, í Kvennó eða
í stelpubekknum í MT. Eg hef aldrei skilið það né
viljað kyngja því að konur hafi ekki fullt frelsi og
vegi ekki jafn þungt og karlar. Stundum var ég ein
í þessum uppreisnum mínum því hinar stelpurnar
voru svo vel uppaldar. Eg sagði oft það sem mér
fannst hinar vera að hugsa og mörgum fannst það
óþægilegt. Ég hafði marga góða kennara en ef
mér misbauð eitthvað var ég ekki að lúra á skoð-
un minni.“
Guðrún var 17 ára þegar Rauðsokkahreyfingin
kom fram og segist hafa orðið fyrir áhrifum af
málflutningi hennar þó hún hafi ekki verið nógu
gömul til að taka beinan þátt í starfinu. Mennta-
skólaárin snerust um það að vera ástfangin enda
byrjaði hún að vera með manni sínum, Tómasi
Jónssyni sérkennslufulltrúa í Kópavogi, þegar
hún var 17 ára. Þau eignuðust fyrstu dótturina af
þremur þegar Guðrún var í stúdentsprófunum
árið 1974.
„Gáfuleg tímasetning,“ segir hún, sposk á svip.
„A þessum árum var ég að melta hlutina og tók
ekki þátt í pólitísku starfi. Að skóla loknum
fannst mér ég orðin pólitískt meðvituð en mig
vantaði leið fyrir hugmyndir mínar. Kvennaverk-
fallið 1975 hafði geysileg persónuleg áhrif á mig.
Ég get enn klökknað þegar ég rifja upp þessa til-
finningu að standa á torginu og finna alla þessa
orku. Ég hugsaði með mér að við yrðum að finna
leið til að virkja hana.“
Eftir árs frí með litlu dótturinni hóf Guðrún
nám í líffræði við Háskólann og lauk því 1978.
Síðan fóru þau út á land að kenna, Tómas íþrótt-
ir en Guðrún almenna kennslu. Þau bjuggu á
Laugabakka í Miðfirði og í Biskupstungum frá
1978 til 1982. Á því tímabili varð Kvennafram-
boðið til þegar boðið var fram til borgarstjórnar
í Reykjavík vorið 1982 . Árið eftir var boðið fram
til Alþingis í nafni Kvennalistans og um það leyti
byrjaði Guðrún að taka þátt í ævintýrinu. „Fyrst
þegar Kvennalistinn varð til lenti ég í hugmynda-
kreppu. Ég var mikill jafnréttissinni, það var eins
og orðið jafnrétti stæði með gylltum stöfum á
enninu á mér, og því fylgdi að ég yrði að geta gert
allt eins og karlarnir. Stundum fékk ég martraðir
yfir því að ég hefði engan áhuga á bílum, kynni
26