Ritmennt - 01.01.2002, Blaðsíða 98

ÁRNI HEIMIR INGÓLFSSON
RITMENNT
Hvert örstutt spor (Barnagæla) eftir Jón Nordal. Herdís
Þorvaldsdóttir í hlutverki Lóu í uppfærslu Þjóðleik-
hússins á Silfurtúnglinu 1954.
jafnvel hér bregði tónskáldið á leik með því
að skipta laglínunni niður í tvo ójafna hluta,
þannig að fyrri hluti hennar er fjórir taktar á
lengd en hinn síðari aðeins þrír. Þannig
skapast skringilegt misræmi sem leiðréttist
síðan í viðlaginu „Ríður, ríður hofmann"
því að þar er hlutföllunum snúið við.
Aðrar leikhúsuppfærslur hafa einnig skil-
að drjúgum afrakstri í söngvasjóðinn við
kvæði Halldórs þótt tónlistin hafi ekki
gegnt þvílíku burðarhlutverki og í fyrr-
nefndum sýningum. Barnagæla Jóns Nordal
úr Silfurtúnglinu (Þjóðleikhúsið 1954) varð
strax alkunn. Hins vegar hefur minna farið
fyrir hinni viðamiklu hljómsveitartónlist
sem Jón samdi fyrir fyrstu uppfærslu vcrks-
ins. Þar er bæði um að ræða forleik og milli-
spil milli þátta sem byggja að mildu leyti á
laglínu Barnagælunnar. Hugmynd Jóns var
sú að tónlistin gæti sýnt hvernig „hrein"
laglínan úrkynjast smám saman í hinu
spillta umhverfi stórborgarinnar. Af öðrum
leikhúsuppfærslum þar sem íslensk tón-
skáld hafa verið ltölluð til má nefna tónlist
Leifs Þórarinssonar við fyrstu uppfærslu
Dúfnaveislunnar 1966, Þorkels Sigurbjörns-
sonar við Atómstöðina 1972 og Áskels Más-
sonar við Sölku Völltu 1982. Þá hafa nýir
straumar stundum leitað inn í leikliústón-
listina þegar ungir tónsmiðir hafa verið
kallaðir til. Kjartan Ólafsson var rúmlega
tvítugur þegar hann samdi tónlist við
Prjónastofuna Sólina 1982. Tónlistin sem
þá varð til átti í ýmsu rætur að rekja til dæg-
urtónlistar þess tíma, m.a. Söngur Síne-
maníbusar sem var saminn í pönlcstíl þess
tíma. Einnig var rappsveitin Quaraslii feng-
in til að semja leilchústónlist við Kristni-
hald undir Jöldi í uppfærslu Leildélags
Reykjavílcur lraustið 2001.
„Ópera" Hjálmars H. Ragnarssonar við
kvæðaflokkinn Rhodymenia Palmata er
mun viðameira verl<. Hér er án efa urn að
ræða stærsta tónverkið sem samið hefur
verið við ltvæði Halldórs því tónlistin teleur
um klukkutíma í flutningi. Ekki voru allir á
einu máli um ágæti tónlistarinnar þcgar
verkið var fyrst sýnt við setningu Listahá-
tíðar í Reykjavík 1992, en síðan hcfur verk-
iö margsinnis verið flutt, bæði hér heima og
erlendis, og virðist sem áheyrendur séu
búnir að taka hinn sérkennilega liugarlieim
þess í sátt. Yfir verkinu svífur andi kabar-
etts, og tónskáldið telcur verlc sitt ekki
94