Ritmennt - 01.01.2002, Blaðsíða 166

HELGA KRESS
RITMENNT
styðst Halldór mjög við frásagnir mormónans Eiríks frá Brúnum,
þess „litla karls" sem honum kemur í hug haustið 1927, sjálfur
á leið til síns fyrirheitna lands í Hollywood.42 Verður Eiríkur fyr-
irmyndin að Steinari bónda í Hlíðum undir Steinahlíðum sem
fer til Ameríku og verður þar Stone P. Stanford áður en hann snýr
aftur til Islands og finnur fyrirheitna landið í túninu heima.
;/Nú er ég kominn vestur híngað í þetta margrómaða land sól-
ar og sumars/' segir Halldór í upphafi bréfsins til Erlends 26.
október 1927. „Þetta er einhver hin glæsilegasta borg. Pálmavið-
ir; skrautlegar götur og torg; íburðarmiklar byggíngar, sem
minna á skrautleg brúðuhús." Þremur vikum síðar lýsir hann
staðnum í bréfi til Einars Ólafs Sveinssonar, dagsettu í Los Ang-
eles 17. nóvember: „íbúar 1.500.000. Hollywood. Goldwin
Studios. Laski Studios. Universal Film. The Movies. Movie act-
ors. Movie stars. The movie game. - Svona tala þeir hérna."43
Hann hefur tekið sér nafnið „Hall d'Or, - in movie circles/' og
segist vera að ljúka við að semja ritgerðina „Cinematography
and Creative Art" sem hann ætli að senda tíu stærstu blöðum
heimsins.44 Að því loknu ætlar hann að undirbúa fyrirlestur „on
the Spirit of the Nordic Classics" og muni þar helst dvelja við
„the dramatic value of the Sagas". Þá segist hann hafa kynnst
42 Eiríkur Ólafsson (1823-1900) frá Brúnum í Rangárvallasýslu gerðist morm-
ónatrúar og fór vestur um haf til Utah 1881. Þar var hann í átta ár en fór þá
aftur til íslands og átti heima í Reykjavík síðustu æviár sín. Hann skrifaði
tvær ferðabækur, aðra um ferð sína til Danmerkur, Lítil ferðasaga, Reykjavík
1878, og hina um ferðina til Utah, Litil fetða saga, Kaupmannahöfn 1882.
Frásögnin sem Halldór rifjar upp frammi fyrir musterinu hljóðar svo hjá Ei-
ríki: „Jeg skoðaði vel með þankafullri eptirtekt, musterið, sem þar er verið að
byggja, og er það sú merkilegasta húsbygging sem jeg hefi sjeð; það stendur
16 feta í jörð niður, og 16 feta þyklcur veggurinn úr gráhvítum marmara
steini, og glittir á veggina, og var þar fjöldi manns að höggva og leggja stein-
ana. Það mun vera húsið sem veröldin er að hæða og spotta Mormóna fyrir,
að x hvaða meiningu þeir eru að byggja það, enn seinna koma sumir dagar og
koma þó." Litil ferða saga, bls. 32. Vilhjálmur Þ. Gíslason gaf út safnrit Ei-
ríks árið 1946 ásamt eftirmála og skýringum. Sjá einnig George S. Tate, Hall-
dór Laxness, mormónarnir og fyrirheitna landið.
43 Sjá Peter Hallberg, Hús skáldsins I, bls. 51.
44 Þessi grein birtist aldrei á ensku, en mun vera uppistaðan í Kvikmyndin am-
eríska 1928 sem birtist í Alþýðubókinni, greinasafni um menningar- og þjóð-
félagsmál sem Halldór vann að í Kaliforníu og kom út 1929. Að sögn Peters
Hallberg fékk Halldór greinina birta í austurríska tímaritinu Das neue Reich,
4. ágúst 1928. Sbr. Hús skáldsins I, bls. 52.
162