Vera - 01.04.1999, Blaðsíða 33

Anna Ólafsdóttir Björnsson
Lífið er
dámsamlegt
og það er
myndin líka
Þessi vetur ætlar að verða með þeim eftirminnilegri fyrir kvik-
myndaáhugafólk. Ýmsir hafa kvartað undan því að meðalmennska
einkenni kvikmyndauppskeru síðasta árs. Það sýnir vel hversu
gjarnt fólki er að setja samasemmerki milli „kvikmynda” og amer-
ískra kvikmynda. Sem betur fer eru fleiri að gera kvikmyndir en
ameríkanar. Fyrst var það danska Veislan sem ég fjallaði um í síð-
asta blaði og síðan margverðlaunaða ítalska myndin ,,La Vita e
Bella” eða „Lífið er dásamlegt” sem fór á alþjóðamarkað 1998 en
ítalskan markað 1997. Það er dálítið magnað að þessar tvær eftir-
minnilegustu kvikmyndir síðustu ára skuli báðar fjalla um alvarleg-
ustu mál sem hugsást geta með mikilli hlýju og húmor. En ekki eru
þær líkar að öðru leyti en því að báðar eru fantagóðar.
Fyrirsjáanleg umfjöllun
Það dróst eitthvað svolítið hjá mér að sjá myndina „La Vita e
Bella” eftir Roberto Benigni. „Drífðu þig á hana,” sögðu velviljaðar
vinkonur mínar og vinir og auðvitað var ég alltaf á leiðinni. Eftir að
hafa séð Roberto Benigni taka á móti Óskarnum, hoppa og
skoppa eftir virðulegum bekkjunum, sagði ég við sjálfa mig að
þetta mætti nú ekki dragast öllu lengur. Þegar ég loks sá hana fyr-
ir skemmstu var hún enn sýnd í A-sal. Svo ég býst við að þið sem
þetta lesið og hafið ekki séð myndina getið enn horft á hana í
skikkanlega stórum sal. Þessi mynd hlýtur auðvitað að njóta sín
hvar sem er. Endilega sjáið hana ef þið getið. Ég bjóst við góðu og
umfjöllunin er að því leyti fyrirsjáanleg. En þrátt fyrir það kemur
myndin um margt á óvart.
Tvær hliðar á sama peningi
Fyrir hlé brosir maður blítt út í annan og líður svo undravel og
undiraldan I myndinni er varla farin að gera vart við sig. Myndin
minnir jafnvel lítið eitt á gamla eftirlætismynd, „Kraftaverkin í Mila-
no” eftir Vittorio de Sica, sem ég hlýt að hafa nefnt áður í pistlum
mínum. Eftir hlé tekur við stanslaust áreiti en húmorinn hverfur ekki
og það er hnífskarpt háðið sem er mestur styrkur myndarinnar.
Ljúfleikinn hverfur ekki einu sinni en ekki láta ykkur dreyma um að
fara að sofa strax eftir myndina. Flún er einfaldlega of áleitin til að
slíkt sé hægt.
Þáttur Benigni
Þáttur Robertos Benignis sem er leikstjóri, aðalleikari og hug-
myndasmiðurinn á bak við handritið er síst ofmetinn. Hann er
geysivinsæll og nánast goðsögn í heimalandi sínu og á að baki
margar ágætar myndir, m.a. í samstarfi við Jim Jarmusch og Jim
Starck sem kom við sögu myndar Friðriks Þórs, „Á köldum klaka”.
Svo á hann reyndar þann vafasama heiður að hafa leikið son
bleika pardusins í misheppnaðri framhaldsmynd Blake Edwards
fyrir nokkrum árum. En það er hægt að fyrirgefa honum allt eftir
frammistöðuna í „Lífið er dásamlegt”. Handritið er gert eftir hug-
mynd Benignis. Hugmyndin kviknaði með óbeinum hætti út frá
sögum sem faðir hans sagði honum úr vinnubúðum fasista í seinni
heimsstyrjöldinni. En Bengnini segir í nýlegu viðtali: „Ég var ekki
að hugsa um föður minn þegar ég fékk hugmyndina en djúpt í
huga mér var faðir minn ósjálfrátt mjög mikilvægur hluti hugmynd-
arinnar.” Benigni og systur hans þrjár heyrðu sögur af martröðinni
í vinnubúðunum strax í bernsku sinni eftir stríð en: „ég held að
hann hafi verið hræddur um að hræða okkur svo hann sagði okk-
ur hrikalega ógnvekjandi sögur. En hann fór fljótlega að segja þær
á fyndinn hátt. Og þegar við fórum að hlæja að sögunum hans
gerði hann það líka, og þá hætti hann að fá martraðir, losnaði und-
an ánauðinni, frelsaðist.”
Góður leil<.ur - en handritið gerir útslagið
Leikararnir í myndinni eru hver öðrum betri. Eiginkonan, kennslu-
konan Dóra, er Nicoletta Braschi, en þau Benigni eru einnig gift í
veruleikanum. Maður sér stundum bregða fyrir afskaplega eðlilegu
umburðarlyndi í augnaráði hennar í myndinni þegar fíflalæti bónd-
ans eru mjög frumleg. Það skyldi þó aldrei vera ? Soninn valdi
Bengini í hlutverkið vegna þess að honum fannst drengurinn svo
ótrúlega ólíkur öllum börnunum I sjónvarpsauglýsingunum og víst
er um það að drengurinn, Giorgio Cantarini, skilar sínu vel. Frænd-
inn Guido, í meðförum Giustion Durano er líka eftirminnilegur.
Benigni, sem hreppti tvær Óskarsverðlaunastyttur fyrir myndina,
bæði fyrir leik sinn og fyrir bestu erlendu kvikmyndina, er þó óum-
deild stjarna myndarinnar. En þrátt fyrir að margir eigi góðan leik í
myndinni er það hugmyndin hans Benigni og handritið, sem gerir
þessa mynd að því sem hún er.
33