Vera - 01.04.1999, Blaðsíða 36

Fólk sem skilur samhengi orsaka og afleið-
inga, sem hefur áttað sig á hringrásum lífs-
ins. Þetta er fólkið sem framtíðin brosir við.
Þetta er fólkið sem hefur til að bera mikla
lífsleikni, eiginleika sem koma jafnt að gagni
í einkalífi og opinberu lífi.
Auk þessa er lögð áhersla á mikilvægi
tungumálaþekkingar, almennrar samfélags-
þekkingar og tækniþekkingar, sérstaklega
tölvuleikni. Það að kunna að flokka aðalatriði
frá aukaatriðum, sía upplýsingar og verja sig
gegn upplýsinga- og freistingaflaumnum eru
lykilatriði viljirðu komast vel af og verða til
gagns í samfélagi verðandi nútíðar.
Tími endanlegrar þekkingar er
liðinn
Ekki er gert ráð fyrir að allir geti alltaf gengið
að launaðri vinnu sem vísri. Tími atvinnuör-
yggis virðist liðinn, bæði hjá konum og körl-
um, tími sveigjanleika á vinnumarkaði er
runninn upp. Tími endanlegrar þekkingar er
liðinn, tími símenntunar runninn upp. Sá tími
er liðinn að atvinnurekandi, opinber eða
einka, taki ábyrgð á okkur (eða haldi í hlekkj-
um), tími eiginábyrgðar í námi og starfi er
runninn upp. Það þýðir ekki að atvinnurek-
endur, opinberir og aðrir, geti ýtt frá sér
ábyrgð á símenntun starfsfólks síns. Því fer
fjarri. Aldrei fyrr hefur samkeppnishæfni og
samstarfshæfni fyrirtækja verið eins tengd
vilja þeirra til að símennta og næra starfsfólk
sitt. Aldrei fyrr hefur staða einstakrar þjóðar í
samfélagi þjóðanna, lífsmöguleiki þjóðar,
verið jafn tengdur þeirri menntun sem þegn-
arnir njóta. Því það er einnig svo að tími
hinna tryggu þjóna er liðinn, tíma möguleika
kúgunar í krafti fávísi er að Ijúka. Það er að
segja, ef við viljum.
Hvaða áhrif hefur þetta á stöðu og mögu-
leika kvenna?
Hvaða áhrif hafa þessar breytingar á stöð-
ugleika karlveldisins í menntakerfinu og á
vinnumarkaði?
Ef við skoðum hæfnikröfurnar sjáum við
fljótt að þar er að finna ýmsa eiginleika sem
hafa gjarna verið kenndir við konur og kall-
Konur í Litháen, Eistlandi,
Lettlandi og Rússlandi fréttu
af Menntasmiðju kvenna á Ak-
ureyri sem dæmi um skóla
sem gefur konum færi á að
stunda skapandi nám að
þeirra skapi og nú vilja þær
samvinnu.
Það er ekki fólk með mjög
sérhæft langskólanám sem
verður eftirsóknarverðast,
heldur fólk sem hefur víðtæka
þekkingu og á auðvelt með að
skynja heildir; fólk sem kann
að eiga bein og skilvirk sam-
skipti; fólk sem er svo sjálfs-
styrkt að það þarf ekki að
eyða orku sinni í valdabar-
áttu...
Hagnýtt, skapandi og sjálf-
styrkjandi nám
Þegar ég sat í Þankatankinum fæddist ný
tegund skóla norður á Akureyri, Mennta-
smiðja kvenna. Hún varð til í samvinnu
kvenna, með stuðningi karla. Við áttum okk-
ur drauma um - og fundum þörf fyrir - nýjar
menntunarleiðir, ekki hvað síst fyrir fullorðn-
ar konur. Við fundum okkur fyrirmyndir í al-
þýðuskólum Norðurlanda (Kvindedag-
höjskoler) og mótuðum hugmyndirnar að
okkar þörfum, okkar skapi. Menntasmiðjan
hafði og hefur enn það markmið að mennta
konur til aukinnar lífsleikni. Þar er lögð
áhersla á að efla sköpunargleði; styrkja
sjálfsmynd og kvenímynd nemendanna;
byggja grunn að aukinni tungumálafærni og
Menntasmiðja kvenna á Akureyri var stofnuð þegar Valgerður sat í Þankatankinum og byggir á hug-
myndum um nýjar menntunarleiðir.
aðir kvenlægir. Hið stífa tilfinningadeyfða
píramídakerfi er að mýkjast, sveigjast, lifna
við og breyta um form, hugsanlega fyrst og
fremst fyrir tilstuðlan aukinnar virkni kvenna í
atvinnulífi og stjórnmálum, sem aftur er ná-
tengt aukinni menntun kvenna. Við þennan
aukna sveigjanleika kallar þetta kerfi, í sinni
hröðu umbreytingu, á nýjar aðferðir, nýja
nálgun við lausn verkefna. Sú nálgun krefst
sameiningar rökhyggju og tilfinninga, stað-
festu og sveigjanleika, hrings og örvar, sæð-
is og eggs. Sú nálgun krefst samvinnu kynj-
anna á forsendum beggja.
tölvuleikni; auka þekkingu á samfélagskerf-
inu, möguleikum þess og hindrunum, en
ekki hvað síst að vekja og efla löngunina til
að læra. Ég tel mig geta fullyrt að þær konur
sem sinna daglegum störfum og leiðbeina á
stundum í Menntasmiðju kvenna finni ekki
síður en nemendur fyrir aukinni sköpunar-
gleði, vaxandi lífsleikni og áleitinni löngun til
endalauss náms.
Námið í Menntamiðju kvenna er byggt á
samþættingu þriggja þátta. Það er hagnýtt,
skapandi og sjálfstyrkjandi. Námsþættina
má þannig á vissan hátt flokka í þrennt, þótt
vissulega hafi allir þættir alla þrjá eiginleik-
ana fólgna í sér.
* Handverkið, sem fer fram á handverksmið-
36