Vera - 01.12.1999, Blaðsíða 6

K v E N N-A^
_r f
CA
Konur eru mikilvægar
í efnahags og atvinnulífinu
Hlutur kvenna í eigin atvinnurekstri er í engu samræmi við mikla þátttöku þeirra í atvinnu-
lífinu. Stuðningur sem leiði til fjölgunar fyrirtækja kvenna og aukinnar þátttöku þeirra í at-
vinnurekstri, treystir stöðu íslensks atvinnu- og efnahagslífs.
Þetta var meginforsenda fyrir starfi nefndar sem iðnaðar- og viðskiptaráðherra skipaði í
janúar 1997 og hafði það hlutverk að meta þörf fyrir sérstakar stuðningsaðgerðir sem tækju
mið af þörfum kvenna í atvinnurekstri. Jónína Bjartmarz lögfræðingur átti sæti í nefndinni
og hún er formaður Félags kvenna í atvinnurekstri (FKA) sem stofnað var sl. vor. í niðurstöð-
um nefndarinnar var einmitt lagt til að stofnað yrði félag eða tengslanet kvenatvinnurek-
enda með stuðningi stjórnvalda.
Jónína rekur Lögfræðistofuna sf. ásamt manni
sínum, Pétri Þór Sigurðssyni hæstaréttarlögmanni.
Þau eiga tvo syni, 10 og 14 ára, og Jónína er for-
maður samtakanna Heimili og Skóli, auk þess að
vera varaþingmaður fyrir Framsóknarflokkinn.
„Það var gaman að fá að taka þátt í þessu nefnd-
arstarfi," segir Jónína í samtali við VERU. „Okkar
niðurstaða var sú að það væri þörf á stuðningi við
konur í atvinnurekstri vegna þess að það hefði
mikið gildi fyrir efnahags- og atvinnulífið, en ekki
út frá jafnréttishugsuninni. Mikilvægi lítilla og
meðalstórra fyrirtækja og gildi kvenna í efnahags-
og atvinnulífinu er mjög til umræðu bæði á evr-
ópska efnahagssvæðinu og í Bandaríkjunum. En
konur eru ekki hrifnar af því að litið sé öðruvísi á
þær sem atvinnurekendur heldur en karla og
þeim finnst lítilsvirðandi að talað sé um sérstöðu
kvenna. Þarsem fjölskylduábyrgðin hvílir þyngra á
konum en körlum lögðum við í nefndinni til að
þessu yrði snúið við og talað um sérstöðu karla að
hafa ekki þessa fjölskylduábyrgð. Við töluðum því
ekki um sérstöðu kvenna heldur gildi þeirra og
mikilvægi fyrir heilbrigt atvinnulíf," segir Jónína
þegar hún rifjar úm starf nefndarinnar og aðdrag-
andann að stofnun FKA.
„Félagið á að virka sem tengslanet kvenna
innbyrðis og jafnvel að vera vettvangur viðskipta-
tengsla. 260 konur gerðust félagar á stofnfundin-
um en félagskonur eru nú orðnar 460. Til að fá
nánari upplýsingar um fyrirtækin sem þær reka
sendum við út spurningalista því nöfn fyrirtækj-
anna gáfu oft ekki til kynna um hvers konar starf-
semi væri að ræða. Ekki hefur verið ákveðið hvort
þessar upplýsingar verða opnar öllum, t.d. á Net-
inu, eða aðeins dreift á meðal félagskvenna.
Markmið félagsins eru að gæta hagsmuna
kvenna í atvinnurekstri, efla samstöðu og sam-
starf þeirra á milli og vinna að því að konur í at-
vinnurekstri verði markhópur fyrir banka og lána-
stofnanir og myndi þrýstihóp um hagsmunamál
kvenna."
Fræðsla um fyrirtækjarekstur
Jónína segir að markmið félagsins sé líka að bjóða
upp á ýmsa fræðslu til félagskvenna. Hún segir að
þó að ýmis fræðsla um rekstur fyrirtækja standi
fólki af báðum kynjum til boða, sé reynslan sú að
konur komi frekar þegar boðið er upp á sérstök
námskeið fyrir þær. „Það kom t.d. í Ijós hjá Iðn-
tæknistofnun sem oft bauð upp á námskeið um
stjórnun og rekstur fyrirtækja. Það kom kannski
ein kona en þegar boðið var upp á sérstök nám-
skeið fyrir konur þá fylltust þau. Konur virðast
leita eftir öðru en karlar og það virðist þurfa að
höfða sérstaklega til þeirra."
Jónína segir að þarfir félagskvenna séu mjög
mismunandi hvað námsefni snertir. Sumar eigi
nánast ekkert ólært en vonast sé til að þær miðli
reynslu til hinna. „Konurnar eru mjög mis langt
komnar I rekstri sínum. Eftir að hafa kynnt mér
þetta svolítið finnst mér mikilvægast að byrja á að
bjóða upp á námskeið í notkun Internetsins þvf
margar félagskonur eiga eftir að kynna sér mögu-
leika þess betur og nýta sér þá. Mér finnst líka
mikilvægt að kynnt verði mismunandi rekstrar-
form fyrirtækja, kostir og gallar með tilliti til
skatta o.fl. því margar konur reka fyrirtækin á eig-
in kennitölu og virðisaukaskatti. Það er nauðsyn-
legt að þær þekki möguleikana og geti tekið til í
rekstri sínum miðað við hvað passar þeim.
Þriðja námskeiðið gæti svo verið um markaðs-
mál. Þá hef ég í huga að fá konur sem reka mark-
aðsfyrirtæki og eru félagskonur til að kynna fyrir
hinum hvað mikilvægast er að gera í markaðsmál-
um. Það er áberandi hvað konur sem eru að byrja
með rekstur hugsa lítið um markaðsmál. Þær
vinna og vinna en of lítil markaðssetning vill oft
hamla þeim."
Velta 16 milljörðum með 4000 manns í vinnu
Þó að konur reki aðeins um 18% fyrirtækja hér á
landi hefur komið í Ijós í könnun að velta fyrir-
tækja félagskvenna í FKA er um 16 milljarðar og
þær eru með um 4000 manns í vinnu.
„Okkur finnst þetta mikilvægar staðreyndir
sem við viljum koma á framfæri og reyna að opna
á áhrif þessara kvenna, bæði gagnvart stjórnvöld-
um og bönkum og lánastofnunum. Við viljum að
litið sé á konur í atvinnurekstri sem áhugaverðan
markhóp en ekki konur sem séu að dútla einhvers
staðar því það fer svo lítið fyrir þeim."
Jónína leggur áherslu á að FKA hafi ekki verið
stofnað til höfuðs körlum og ekki til að koma I
staðinn fyrir eitthvað annað. Þegar stjórnin var
mynduð voru valdar konur úr félögum kvenna í
atvinnurekstri sem eru starfandi, þ.e. Business
and Professional Women (BPW), Netinu og Félagi
Brautargengiskvenna. „( þessum minni félögum
er fullt af kröftugum konum og okkur fannst sjálf-
sagt að tengja reynslu þeirra við þetta nýja félag.
Þær verða eftir sem áður I öðrum félögum, hvort
sem það eru hrein kvennafélög eða blönduð fé-
lög. FKA hefur hins vegar þá sérstöðu að vera
félag þeirra sem eiga og reka fyrirtæki, einar eða
með öðrum, en ekki t.d. kvenna sem eru i yfir-
manns- eða stjórnunarstöðum."
Stuðningsaðgerðir
Þegar við vfkjum aftur að niðurstöðu nefndarinn-
ar segir Jónína að lagt hafi verið til að þrennt yrði
gert til að styðja atvinnurekstur kvenna. I fyrsta
lagi að efla Lánatryggingasjóð kvenna og kynna
hann fyrir félagskonum. Sjóðurinn var stofnaður
fyrir nokkrum árum til nýsköpunarverkefna og
6 • VERA