Vera - 01.12.1999, Blaðsíða 24

Við Héraðsdóm Reykjavíkur var tekið
á móti kransi, svo og hjá rikissaksóknara
og dómsmálaráðuneyti.
unga voru óleyst og enda þótt það væri fyrst og
fremst hvíti minnihlutinn sem hafði framið brot
gegn svarta meirihlutanum var þó fjöldi mála á
hinn veginn. Það var því Ijóst að einhvern veginn
varð að ná niðurstöðu og setja einhvern loka-
punkt þannig að þjóðin ætti sér einhverja mögu-
leika saman í framtíðinni. Það sem mér fannst at-
hyglisvert við málsmeðferðina var sú áhersla sem
lögð var á viðurkenningu brotanna af hálfu brota-
manna gagnvart þeim sem brotið hafði verið
gegn og á að sannleikurinn kæmi í Ijós. Það var
öllum Ijóst að dauðir urðu ekki endurlífgaðir og
að hörmuleg reynsla margra yrðí ekki máð burt
en þetta var þó viðleitni til að færa hið sanna í Ijós
og kannski bera einhver smyrsl á sárin í sumum
tilfellum. Allur gangur var svo á, eftir eðli brot-
anna, hvert framhaldið var gagnvart hinum seku.
Ýmis brot sem talist gátu pólitísk brot leiddu til
sakaruppgjafar, önnur voru þess eðlis að hvorki
var ástæða né möguleiki á slíku. Það merkilega
við þessa aðferð er ef til vill sú hugsun að þessi
sérstöku brot verði ekki leyst á hefðbundinn hátt
í réttarkerfinu og því leituðu menn lausna sem
hentað gátu þeim aðstæðum sem þarna voru fyrir
hendi.
Verðum að leita nýrra leiða
Ég tel að við stöndum frammi fyrir þeim veruleika
á (slandi nú að við verðum að leita nýrra leiða til
að takast á við kynferðisafbrot gegn börnum um-
fram það sem sagði hér að framan um fræðslu.
Þar með er ekki sagt að rjúka eigi til og gefa
barnaníðingum upp sakir eða yfirfæra Suður-Afr-
íku módelið yfir á kynferðisafbrot gegn börnum á
Islandi, til þess eru aðstæður of ólíkar, en hug-
myndafræðina að baki má eflaust nýta að mörgu
leyti. Hins vegar verðum við að skoða hvernig
unnt er að veita þeim börnum sem ekki njóta
neinnar réttarverndar í dag þá sjálfsögðu vernd
sem þau eiga rétt á. Ef 90% kæra leiða ekki til
sakfellingar er réttarkerfið einfaldlega ónýtt hvað
þennan málaflokk snertir og þá ber okkur að leita
nýrra leiða.
Fyrsta skrefið tel ég vera að kanna hver raun-
verulegur vilji og hagsmunir þolenda eru. Hvað
skiptir þolendur mestu máli, er það að sannleikur-
Ég leyfi mér að fullyrða að
það er himinn og haf milli
þeirra krafta sem notaðir eru
í þessa tvo brotaflokka,
fíkniefnabrot annars vegar
og kynferðisafbrot gegn
börnum hins vegar.
Ég vildi sjá sams konar
áherslu lagða á að upplýsa
kynferðisafbrotin og gert er
varðandi fíkniefnabrotin.
inn komi fram og þá gagnvart hverjum? Er það að
gerandinn verði kallaður til ábyrgðar og þá gagn-
vart hverjum, þolandanum, samfélaginu eða
hvort tveggja? Eru það meðferðarúrræði? Fyrir
þolanda, geranda og jafnvel enn fleiri?
I fyrrnefndu svari við fyrirspurn á Alþingi kom
fram að stuðningur við og meðferð barna sem
orðið hafa fyrir kynferðislegu ofbeldi er lítil sem
engin. Áætlað er þar að a.m.k. 50 börn á ári
þarfnist meðferðar sem getur verið með ýmsu
móti, einstaklingsmeðferð, hópmeðferð, fjöl-
skyldumeðferð svo eitthvað sé nefnt.
Hjá þeim konum sem starfað hafa hjá Stíga-
mótum frá upphafi liggur fyrir mikil þekkíng á
kynferðisafbrotum gegn börnum. Ég tel nauðsyn-
legt að sú þekking verði nýtt við mótun nýrra úr-
ræða, sem fyrst og fremst taka mið af raunveru-
legri þörf og vilja þolenda. Við getum ekki sætt
okkur lengur við þennan smánarblett á íslensku
samfélagi.
Það hefur sýnt sig að sé vilji fyrir hendi þá er
unnt að ná árangri í baráttu við einstaka afbrota-
flokka. Við höfum séð það nú að undanförnu
hvað mikið hefur verið að gerast í málum er varða
fíkniefnasölu. Mikil áhersla hefur verið lögð á að
ná brotamönnum og til þess varið miklum mann-
afla og fjármagni og er það vel. Þá eru ýmsar
meðferðarstofnanir fyrir unga fíkniefnaneytendur,
sem eru þolendur í þessum málum. Þrátt fyrir að
langt sé í land með að fullnægja þörfinni er þó
verið að vinna í málaflokknum. Ég leyfi mér að
fullyrða að það er himinn og haf milli þeirra krafta
sem notaðir eru í þessa tvo brotaflokka, fíkniefna-
brot annars vegar og kynferðisafbrot gegn börn-
um hins vegar. Ég vildi sjá sams konar áherslu
lagða á að upplýsa kynferðisafbrotin og gert er
varðandi fíkniefnabrotin. Með þessu er ég á eng-
an hátt að gera lítið úr þeirri ógn sem börnum og
ungmennum stafar af fíkniefnum, einungis að
eðlilegt sé að einhvers samræmis sé gætt.
Ég leyfi mér því að kalla eftir hugmyndum
þeirra sem málin þekkja og vona að í kjölfar þeirr-
ar miklu umræðu sem verið hefur geti einhver sá
vettvangur skapast, opinber eða óopinber, þar
sem unnið verður að leit að lausnum sem eru í
samræmi við þarfir þolenda.
Átt þú fjársjöð?
Skjöl einstaklinga og félaga eru ómetanlegar heimildir um mannlíf og sögu Reykvíkinga
varðveittu eigin sögu og kynslóðar þinnar
- Haföu samband ef þú ert meö skjöl sem gætu átt erindi á skjalasafn
Borgarskjalasafn Beykjavíkur
Skúlatúni 2, 105 Reykjavík, Sími: 563 2370, Netfang: borgarskjol@rvk.is
24 •
VER A