Vera


Vera - 01.06.2002, Side 56

Vera - 01.06.2002, Side 56
vera Það er erfitt að segja hvað hefur verið mest sláandi að kynnast; óhreinindunum, eymd mann- skepnunnar, fólksfjöldanum eða hroðalegu misrétti. En auðvitað er framabundið misrétti til staðar, t.d. eru staðlarnir í sumum inntökuprófum í háskól- ana lægri fyrir stráka og eftir einni kennslukonunni hef ég að mislíki konu í vinnu, þ.e.a.s. ef henni er misboðið á einhvern hátt, þá sé hún ein á báti. Hún getur ekki kært eða kvartað við neinn, það yrði bara hlegið að henni sem „kjána“. Annað væri hins vegar uppi á teningnum ef karlmaður kvartaði. Misréttið hér felst líka í mjög gamaldags hug- myndum um hvað sé við hæfi fyrir konur og hvað fyrir karla og sóst það mjög berlega á daglegri hegð- un fólks. Brúðuhlutverkið er enn mjög til staðar og algengt er að konur og stelpur láti kærastana sjá al- gerlega um sig. Karlmaður þarf ekki einu sinni að vera kærasti til að það só viðeigandi og ætlast til þess að hann borgi allt fyrir konuna, klæði hana úr og í kápuna, styðji hana út úr strætó, opni fyrir hana hurðir og í rauninni geri allt fyrir hana. Mér var þessi hegðun mikið undrunarefni og er lítt hrifin af henni þar sem í mínum augum merkir þetta að ég sé minni- máttar og geti ekki séð um mig sjálf. Ertu femínisti? Til hvers? Reyndar eru það þessi samskipti kynjanna sem fólk vill ótt og uppvægt ræða við mig þegar það kemst að því að það sé að tala við „rauðsokku". Fólk vill vita hvort ég sé þá á móti því að strákur gefi mér blóm eða eitthvað álíka. Til að teljast femínisti hér þarf mest lítið að gera. Bara að vilja og geta opnað flösku með kveikjara eða taka sjálf upp eitthvað sem maður missir í gólfið (ef karlmaður er viðstaddur) telst rót- tækt. I samskiptum mínum við rússneska karlmenn tók ég t.d. oft eftir því að ef ég lét eitthvað „óviðeig- andi“ út úr mér, þ.e.a.s. lét í ljós þekkingu/skoðun á einhverju sem þótti nú kannski ekki sérstaklega við- eigandi fyrir stelpu, þá annaðhvort þögnuðu þeir og litu undan og skiptu svo um umræðuefni, eða störðu á mig furðu lostnir. Mér var meira að segja einu sinni sagt að þegja, konur ættu ekki að tala þegar karlar töl- uðu! Það eru heldur ekki bara Rússarnir sem oft koma mér á óvart með gamaldags viðhorfum.Til dæmis sagði austurrísk stelpa sem ég deildi um tíma her- bergi með frá því hvað hún væri oft rosalega þreytt þegar hún kæmi heim úr skólanum eða vinnunni heima í Vín og þá ætti hún eftir að taka til og elda fyrir sig og kærastann sinn. Ég spurði hissa af hverju kærastinn hennar eldaði ekki þegar hún væri svona þreytt og svarið sem ég fékk var: „Af því að ég er kona og hann er karlmaður, þannig er það bara.“ I samskiptum við evrópska og skandinavíska vini mína upplifði ég oft að þau skildu ekki alveg þetta femínistastúss á mér. Þau töldu enga ástæðu til að vera að æsa sig yfir smáatriðum. Mikill tími og orka hefur því farið í það hjá mér að reyna að útskýra og kynna femínisma fyrir fólki (ég held að erfiðasta til- fellið hafi verið þegar óg sat frammi fyrir fimrn ossetínskum strákum í sumarbústað í Kákasusfjöll- unum og reyndi að verja málstaðinn). Eftir nokkra mánuði var ég orðin svo þreytt á sömu viðbrögðun- um í hvert einasta skipti (Ha? Ertu femínisti? Af- hverju / Til hvers? Hatarðu karlmenn?) að ég gafst tímabundið upp á að tala um það sem á mér brann. Það er nefnilega miklu erfiðara en ég hólt að reyna að segja fólki frá einhverju sem manni finnst skipta máli þegar fyrstu viðbrögð þess eru að fussa og sveia. En svo minntist óg þess að kona berst ekki áfrarn með uppgjöfinni og hef því haldið áfram að reyna að fræða samferðamenn mína urn femínismann. Þegar ég lít yfir farinn veg og farið að styttast í heimförina get ég ekki annað sagt en að ég sé reynsl- unni ríkari. Mig grunar nefnilega að ég hafi haldið áður en óg kom hingað að ísland væri staðallinn og normið, í rauninni hefðu allir það jafn gott og við heima þó að ég hefði oft séð myndir af svöngu börn- unum í útlöndum. Það er erfitt að segja hvað hefur verið mest sláandi að kynnast; óhreinindunum, eyrnd mannskepnunnar, fólksfjöldanum (og þeirri tilfinningu að mannslífið só einskis virði) eða hroða- legu misrétti. En ég hef líka upplifað helling af skemmtilegum hlutum, kynnst ótrúlegasta fólki, ferðast, djammað og umfram allt lært að spjara mig- Hvað varðar framtíð femínisma og jafnróttis í Rússlandi get ég því miður ekki sagt að ég sé neitt óg- urlega bjartsýn en eins og ein kennslukonan mín sagði: „Tímarnir eru að breytast.“

x

Vera

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vera
https://timarit.is/publication/858

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.