Vera - 01.10.2004, Blaðsíða 25

/ KARLMENNSKA OG OFBELDI /
» Á árunum 1998 til 2001 sá Rauði kross íslands ásamtfleirum um tilraunaverk-
efnið Karlar til ábyrgðar þar sem körlum sem beittu heimilisofbeldi var boðið að vinna
í sínum málum og reyna að breyta hegðun sinni. Því miður fékkst ekki fjármagn til að
halda þessu verkefni áfram þótt full þörf sé á því. VERA settist niður með karlmanni
sem tók þátt í þessu verkefni. Hann er fráskilinn, tveggja barna faðir á fertugsaldri og
leitaði sér hjálpar vegna heimilisofbeldis sem hann beitti fyrrverandi eiginkonu sína.
Hann treystir sér ekki til að koma fram undir nafni því hann er hræddur við viðbrögð
síns nánasta umhverfis, hræddur um að vera stimplaður, en á sama tíma telur hann
mikilvægt að ræða um þessa hluti og leiðir til að hjálpa ofbeldismönnum að komast
úr því fari að beita ofbeldi.
Hann byrjar á því að segja frá barnæsku
sinni: Ég var svolítið erfiður sem barn, ef
ég fékk ekki það sem ég vildi þá fengu all-
ir að heyra að ég væri reiður. Ég labbaði
um og skellti hurðum og stappaði niður
fótunum. Þegar ég hafði skemmt eitthvað
eða logið vísvitandi að foreldrum mínum
man ég eftir nokkrum skiptum þar sem ég
var flengdur. En þegar ég var orðinn stærri
og sterkari lét ég ekki flengja mig lengur.
Ég átti það jafnvel til að rífa í pabba og
mömmu ef ég var orðinn rosalega reiður.
Frá barnæsku til 12-13 ára aldurs var ég
svona ofsafenginn en svo kom æðislega
góður tími þar sem ég hafði mikið traust á
sjálfum mér og leið ofsalega vel. Svo gerð-
ist það einhvern veginn eftir að ég giftist
að ég lét þetta detta aftur í sama farið. Við
hjónin rifumst mikið og oftar en ekki þá
varð ég undir í þessum rifrildum. Þegar
mér fannst ég vera að missa tökin á at-
burðunum greip ég inn í með
ofbeldi. Ég missti ekkert
stjórn á mér, ég hafði fulla
stjórn á hvað ég var að gera
en þetta gerðist náttúrlega í
hita rifrildisins. Ég hefði
sennilega ekki tekið þessa á-
kvörðun hefði ég verið aðeins
rólegri.
Hvernig birtist þetta ofbeldi?
Þetta kom fram í ýmsum myndum, ég
lét þetta oft bitna á hlutum og skemmdi
að minnsta kosti tvær hurðir í íbúðinni
hjá okkur. En oft urðu úr þessu einhverj-
ar hrindingar og kinnhestar. Ætli við höf-
um ekki verið búin að vera gift í eitt og
hálft ár þegar ég beitti fyrrverandi konu
mína ofbeldi í fyrsta skipti.
Hvernig leið þér eftir að hafa beitt
eiginkonu þína ofbeldi?
Þetta tók alveg gríðarlega á eftir á, ég
var illa á mig kominn andlega og ég lét
allt eftir henni.
Hluti sem voru kannski ágreiningsmál
og urðu til þess að við fórum að rífast, lét
ég eftir henni. Mér fannst hún ganga á lag-
ið með þetta og það gerði mig ennþá
pirraðri. Ég var þar af leiðandi kominn í
þennan Ijóta vitahring þar sem þurfti alltaf
miklu minna til að æsa mig upp í hvert
skipti. Mér var farið að finnast allt í lagi að
beita ofbeldi.
Þú upplifir sem sagt að þú hafir
stjórnina þegar þú ert að gera þetta?
Já, mér var bara alveg drullusama þó
ég gerði þetta. Ég var aldrei undir áhrif-
um áfengis en eftir á nagaði samviskan
mig alltaf. Þetta er náttúrlega það lág-
kúrulegasta sem maður gerir.
Hvaða afleiðingar hafði þetta fyrir
sambandið?
Inn á milli voru mjög góðir tímar en
þetta vofði alltaf yfir samþandinu. Hjá
henni var alltaf ótti um að núna hlyti
þetta að fara að skella á aftur, sérstak-
lega þegar einhver tími var liðinn frá
seinasta rifrildi eða kasti í mér. Ég var
náttúrlega stundum eins og barn í
ofsakasti.
Hvað gerði það að verkum að þú
leitaðir þér hjálpar?
Margir halda að þeir þurfi ekkert að
gera í þessu og það var ekki eingöngu
að eigin frumkvæði að ég fór og talaði
við heimilislækni um þetta, konan mín
átti hlut í því líka. Við ræddum um það
okkar á milli að þetta væri eitthvað sem
við vildum ekki hafa. Við höfðum gift
okkur vegna þess að við vorum ham-
ingjusöm og elskuðum hvort annað og
vildum upplifa það áfram.
Af hverju leitaðir þú til heimilislæknis?
Ég vissi eiginlega ekki hvað ég átti að
gera, vissi ekki hvert ég átti að leita til að
fá hjálp. Ég var að spá í hvort ég væri
ekki bara brjálaður og hvort ekki væri til
eitthvert töfralyf sem gæti leyst þetta.
Lyf sem gætu breytt hormónum og ser-
atónum í heilanum svo að ég yrði ekki
svona brjálæðislega ofsafenginn. En
heimilislæknirinn hafði heyrt að Rauði
kross íslands væri með verkefni í gangi
fyrir karlmenn sem vildu breyta hegðun
sinni. Hann hringdi í mig nokkrum dög-
um seinna með nöfnin á tveimur sál-
fræðingum sem sáu um þetta fyrir
Rauða krossinn.
í hverju fólst sú meðferð?
Þetta byrjaði á einstaklingsmeðferð
þar sem ég fór og hitti sálfræðing í
nokkrar vikur og svo vildi hann að ég
byrjaði að hitta þennan hóp af körlum
sem allir höfðu beitt ofbeldi en gerðu sér
grein fyrir að það væri rangt og vildu
breyta hegðun sinni. Þetta var gríðarlega
erfitt fyrst því ég skammaðist mín veru-
lega fyrir hvað ég gerði. Skammaðist mín
Við hjónin rifumst mikið og oftar en ekki varð ég
undir í þessum rifrildum. Þegar mér fannst ég vera að
missa tökin á atburðunum greip ég inn í með ofbeldi
vera / 5. tbl. / 2004 / 2