Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1918, Page 56

vandaverk f'yrir 13 ára dreng, en gott hafói hann at
þvi, því að stritið stælti krafta hans og vandinn jók
ábyrgðartilfinningu hans. Ari siðar varð hann sendi-
sveinn á ritsímastöð, og skömmu síðar símritari, og
fékk þá þau laun sem honum þóttu ekkert smáræði
í þá daga, 5 pd. sterlings (um 90 kr.) á mánuði. Síð-
an varð hann símritari við Pennsylvaníu-járnbraut-
ina, og steig svo fljótt í tign hjá felaginu, sem átti
járnbrautina, að hann varð á fám árum formaður
þess.
Meðan þessu fór fram, jók hann smátt og smátt
fé það, er hann hafði sparað saman, með því að
setja það í fyrirtæki, sem gáfu góðan arð, fyrstíjárn-
brautarfélag og síðan í fyrsta hlutafélagið, sem mynd-
að var í Ameríku í þvi skyni, að búa til svefnvagna
á járnbrautir. En hornsteininn að sínum mikiu auð-
æfum lagði hann þó fyrst er hann keypti nokkrar
steinolíulindir í Pennsylvaníu. A þeim græddi hann
svo, að hann gat nokkrum árum síðar með aðstoö
nokkurra vina sinna stofnað hlutafélag til að byggja
járnbrautabrýr úr járni. Síðan keypti hann járnverk-
smiðju nokkra og gerði á henni afarmiklar umbæt-
ur. Upp úr þessu óx svo smámsaman risafyrirtæki
það, sem heimskunnugt er orðið undir nafninu »The
Carnegie Steel Co. Ltd<<, mesta stálverksmiðja heims-
ins, sem geflð heflr Carnegie nafnið: »stálkóngurinn«.
1901 gekk þetta mikla fyrirtæki inn í hinn svonefnda
»stálhring« — félag ýmsra stálverksmiðja, en Carnegie
hvarf þá frá starfseminni og dró sig i hlé með hér
um bil 100,000,000 sterlingspunda (um 1800 milj. kr.).
Fluttist hann þá til Englands og heflr síðan lengst af
átt heima i London, en á jafnframt stórbú útá Skot-
landi, þar sem hann getur dvalið að sumrinu til.
En það, sem gert heflr Carnegie að einhverjum
merkilegasta manni, sem nú er uppi, er þó ekki þetta
óskaplega auðsafn, heldur hitt, hvernig hann lítur á
auðinn og hvernig hann ver honum. Eftir honum eru
(2)