Dagblaðið Vísir - DV - 18.12.2004, Blaðsíða 78

Síðast en ekki síst DV
78 LAUGARDAGUR 18. DESEMBER 2004
Útgáfufélag:
Frétt ehf.
Útgefandi:
Gunnar Smári Egilsson
Ritstjóran
lllugi Jökulsson
MikaelTorfason
Fréttastjóri:
Kristján Guy Burgess
DV: Skaftahlíð 24, Rvík, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 515 7599 - Ritstjórn:
550 5020 - Fréttaskot: 550 5090
Rltstjóm: ritstjorn@dv.is - Auglýsing-
an auglysingar@dv.is. - Dreifing:
0 dreifmg@dv.is
Setning og umbrot: Frétt ehf.
Prentvinnsla: ísafoldarprentsmiðja
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni
blaðsins í stafrænu formi og í gagna-
bönkum án endurgjalds.
Hvað veist þú um
Tyrkland
1 Hversu stórt er landið,
miðað við ísland?
2 Hvað eru íbúamir marg
ir?
3 Hvað heitir höfuðborgin?
4 Við hvaða sund stendur
'*öfuðborgin og hvað heitir
hún?
5 Hver er forsætisráðherra?
Svör neðst á síðunni
Þá var í
Jerúsalem •••
Lúkas 2, 25-31
... maður, er Símeon
hét. Hann var réttlátur og
guðrækinn og vænti hugg-
unar ísraels, og yfir honum
var heilagur andi. Honum
iJjafði heilagur andi vitrað,
að hann skyldi ekki dauð-
ann sjá, fyrr en hann hefði
séð Krist Drottins. Hann
Brot úr Biblíunni
kom að tillaðan andans í
helgidóminn. Og er foreldr-
amir færðu þangað svein-
inn Jesú til að fara með
hann eftir venju lögmáls-
ins, tók Símeon hann f
fangið, lofaði Guð og sagði:
„Nú lætur þú, Drottinn,
flk;ón þinn í friði fara,
eins og þú hefur heitið
mér,
því að augu mín hafa
séð hjálpræði þitt,
sem þú hefúr fyrirbúið í
augsýn allra lýða...
Ess eða zeta
Spænska og portúgalska eru
náskyld tungumál og fjöl-
mörg orð eru sameiginleg,
*sem og mannanöfn. Því telja
margir illt að vita hvort
Hernandez, Fernandez,
Comez og Gonzalez séu
spænskir eða portúgalskir.
En þó er til næsta augljóst
vísbending. Reglan er sú að
á Spáni eru nöfn sem enda á
„ess-hljóöi“ skrifuð
meðzetuení
Portúgal skrifa
menn Hernandes, Fernand-
es, Gomes og Gonzales.
Þetta er þó auðvitað ekki
alveg algilt frekaren annaö
f heiminum.
Málið
'O
-Q
to
j*
c
rrj
-Q
di
<U
i/>
'O
cn
=o
co
rtJ
Ol
rtJ
>
«o
ro
E
ro
to
«o
(V
1. Tæplega átta sinnum stærra. 2. Tæpar 69
milljónlr. 3. Ankara. 5. Istanbul við Hellu-
Ujljd. 6. Erdogan.
Eruð þið ekkihress?
Islendingar sögðust vera hressir í skamm-
deginu íviðtölum, sem birtust nýlega í
New York Times. Þegar nánar var spurt,
kom í ljós, að hamingjan var ekki alger,
heldur saknaði einn vistar sinnar í London,
annar vUdi búa á Spáni og sá þriðji viður-
kenndi, að hann væri að byrja að venjast
skammdeginu.
Hér á landi er krafan að vera hress. „Ertu
ekki hress?“, ertu spurður. Þú svarar ekki:
„Nei ég er ekki hress, en þó ekki beinlínis
þunglyndur, heldur svona stundum dáiítið
daufur í skammdeginu." Þú segist vera
hress, þótt fólki sé í rauninni ekki eðlilegt að
vera sfhresst, heldur í bylgjum.
Fyrr og sfðar hafa verið sjónvarpsþættir,
þar sem flaggað er formúlunni: „Ertu ekki
hress, eru ekki allir hressir hérna?" Krafan er
sleitulaus. Sumir fara að halda, að eitthvað
sé að, ef þeir eru stundum milt þunglyndir,
haldnir kvíða fyrir morgundeginum eða
þeim finnst myrkrið verða of langvinnt.
Vikurit er gefið út um hressa fólkið, sem er
að gifta sig, sama fólkið og var að skilja fyrir
hálfu ári og að gifta sig fyrir ári. Ritið fjallar
um undirmálsfólk, sem virðist meira eða
minna ruglað, en er rosalega hresst á mynd-
unum. Það getur svo ekki tekið sig saman í
andlitinu, þegar hvessir.
Margar síður eru í dagblöðunum um fræga
útlendinga, sem eru svo hallærislegir, að
þeim helzt ekki árið á makanum. Þeir eru
fullir á börunum, halda framhjá og sfðast
fremja þeir sjálfsmorð eða drekka sig bara í
hel. Lesendur virðast hafa mikla aðdáun á
þessu fólki, sem kann ekki að lifa lífinu.
Lausnir eru til við öllu. Óþæg börn eru
sögð ofvirk og fá rítalín í kroppinn. Þegar
þau eldast, útvega þau sér áfengi. Síðan eða
samhliða koma létt og þung eiturlyf á svört-
um. fþróttamenn fá stera, konur fá botox.
Miðaldra fólk fær svo viagra fyrir kvöldið og
prozak til að mæta nýjum degi.
Eins og Bandaríkjamenn erum við þjóð á
hamingjulyfjum, löglegum og ólöglegum,
gagnslitlum eða gagnslausum. Nú fá þeir
seroxat, ef þeir eru feimnir, og bráðum fáum
við það líka. Allt er Ieyst með pillum að ráði
lyfjarisa, sem líkt og tóbaksrisar hafa skipu-
lega haldið aukaverkunum leyndum.
Jólin eru erfiður tími í þessari hringrás
óhamingjunnar. Menn dansa kringum guð
sinn, sem í flestum tilvikum heitir Mammon.
Fólk þarf meira rítalín, meira áfengi, meira
hass, meira kókafn, meiri stera, meira botox,
meira viagra og meira prozak. Og næst þarf
að prófa seroxat við feimni.
Ranghugmyndir um eðlilegt ástand sálar
og líkama kalla á vonlausan eltingaleik við
síhressu, sem nær svo langt, að í könnunum
segjumst við rosalega hamingjusöm. Jafnvel
um jól.
Jónas Kristjánsson
Sóst er eftir upplestr-
um höfunda og
höfundar vinsælustu
bókanna hafa varla
við að þeytast milli
staða til að lesa upp.
Þeim er meira að segja
von á einhverjum „bestu bókajólum"
hér á landi í háa herrans tíð? Jafnvel frá
upphafi? Að minnsta kosti láta bóka-
útgefendur og kaupmenn drýginda-
lega og telja sig sjaldan eða aldrei hafa
orðið vara við jafn mikinn áhuga á
bókunum.
Nú virðist reyndar ríkja almennt
góðæri í landinu, eiginlega án þess að
nokkur vissi fyrr til en það var skollið á.
Altént láta kaupmenn almennt vel af
sfnum hag og svo virðist sem gjafir
verði yfirhöfuð stærri og glæsilegri
undir jólatrjánum en nokkm sinni fyrr.
Það var að minnsta kosti niðurstaða
Páls Benediktssonar fréttamanns í
þættinum I brennidepli hjá Sjónvarp-
inu um daginn.
EN BÆKUR VIRÐAST SAMT í nokkmm
sérflokki, eða er það sem sagt misskiln-
ingur minn? Ég held ekki. Sérfræðingar
segja mér að veruleg sala á bókum hafi
byrjað mun fyrr en venjulega. Reglan
hefúr verið sú að þótt bækur reytist
vissulega út í október og nóvember þá
fari þær ekki að seljast í neinu alvöm-
magni fyrr en allra síðustu vikumar
fyrir jól. Nú hafi raunin verið önnur og
ýmsar áhugaverðustu bækumar hafi
þegar verið famar í nokkur þúsund
eintökum áður en svo mikið sem
bjarmaði af fyrsta desember-deginum.
0G ÞAÐ BENDIRTIL ÞESS að fólk hafi þá
verið farið að kaupa bækumar handa
sjálfú sér en ekki einungis til gjafa. Og
hlýtur undir öllum kringumstæðum að
teljast góð þróun. Að bækur verði ekki
Fyrst og fremst
einungis „gjafavara" eins og krist-
alsvasar og postulínshundar.
Ef salan er góð, þá em reyndar und-
ur fljótar að kvikna úrtöluraddir. Þær
segja: Svona mikil sala er bara til vitnis
um auglýsingaskrum. Sölumennsku.
Markaðsöflin í hæsta gír. Sem er eitítr í
beinum allra sarrnra bókavina.
EÐA HLÝTUR EKKI svo að vera? Þar
sem bækur em jú í eðli sfnu engin æs-
ingavara. Maður á helst að njóta þeirra
einn, sitjandi einhvers staðar í kyrrð og
ró, og drekka í sig sérhverja setningu...
eitthvað svoleiðis.
Jújú, þetta má til sanns vegar færa.
En sem gamall unnandi bóka verður
maður nú samt voðalega ánægður að
sjá þessa gripi vekja svo almennan

áhuga sem jólaösin nú í ár er til marks
um.
Og það er augljóst að áhuga á efrii
bókanna skortir ekki. Sönnun þess er
augljós í þeirri staðreynd að upplestrar
höfunda úr bókum sínum hafa líklega
aldrei verið fleiri eða vinsælli. Fyrir fá-
einum árum vom slíkir viðburðir alveg
að lognast út af og virtist sem fólk vildi
sem minnst af rithöfundum fr étta. Það
gátu orðið vandræðalega samkomur
þegar þeir birtust allt í einu eins og
jólasveinar í mannsöfiiuði og hófu að
lesa úr verkum sínum, oft í algjörri
óþökk viðstaddra.
0G LÚPUÐUST SV0 að lokum út, með
skottið milli lappanna.
NÚ ER ÖLDIN ÖNNUR. Sóst er eftir
upplestrum höfunda og höfundar

vinsælustu bókanna hafa varla við að
þeytast milli staða til að lesa upp. Þeim
er meira að segja vel tekið þótt enginn
hafi búist við þeim eins og í Lands-
bankanum þar sem fólk hefur fengið
sér sæti og hlustað á upplestur þegar
það ætlaði bara að stússa í bankavið-
skiptum. Og eins og Herdís Þorvalds-
dóttir leikkona sagði hér í DV um dag-
inn, þá gerði hún sér ferð í bankann
fyrst og fremst til að hlusta á upplestur.
Sem er nýlunda, að fólk geri sér ferð í
peningastofnun til að hlýða á bók-
menntir.
0G ER ÞAÐ EKKI í öllum tilfellum hið
besta mál? Og gefur vonir um að við
séum ekki bara að kaupa bækumar og
gefa þær heldur ædum jafnvel að lesa
þær líka?
illugi@dv.is
Jólagjöfin í ár fyrir aldraða og öryrkja
Landsmenn eiga því ekki að venj-
ast að stofnanir eða fyrirtæki gefi
viðskiptavinum sfnum jólagjafir.
Sjálfur fær Svarthöfði jólakort frá
öldurhúsi í ítölsku strandborginni
Rimini á hverju ári, eftir að hann
sótti staðinn stíft um árið. Enginn ís-
lenskur bar hefur sýnt honum sama
sóma.
Tryggingastofnun hefur nú fyrir
jólin í fyrsta skiptið sýnt frumkvæði
og sent skjólstæðingum sínum jóla-
kort. 11 þúsund fátækir íslendingar
fengu þann glaðning að þeir þyrftu
að borga allt upp í hundruð þúsund-
ir. En auðvitað er þetta ekki vond
1
Svarthöfði
stofnun. Fátæka fólkið þarf ekki að
borga fyrir jólin, bara á næsta ári.
Verst að þeir þurfa að borga mest í
desember á næsta ári. Hóhóhó.
Svarthöfði telur ekki úr vegi að
gantast eilítið með gamla fólkið um
jólin. Það væri tilvalið að feta í
fótspor Karls Steinars Guðnasonar,
forstjóra Tryggingastofnunar, og
gefa öldruðum snemmbúna rukkun
á arfinn í jólagjöf. öryrkjum má gefa
yfirdráttarreikning í banka með 100
þúsund í mínus. Næstu
jól mætti svo senda fólk-
inu rukkun á fýrirhugað-
ar jólagjafir, snemma í
desember. Eða bak-
reikning vegna jólagjaf-
arinnar á síðasta ári.
„Það kom í ljós að þú
fékkst fleiri og dýrari
gjafir síðustu jól en gert
var ráð fyrir í vali á gjöf
til þín. Endurgreiðsla nemur 4.320
krónum."
En svona verður þetta að vera.
Það gengur náttúrulega ekki að aldr-
aðir og öryrkjar fái yfir
100 þúsund krónur á
mánuði til að lifa á. Þeg-
ar þeir eru að fá pening
úr lífeyrissjóðnum sín-
um verður að bregðast
skjótt við og skera niður
tekjur þess annars staðar
frá. Það er jú vitað mál að
lífið verður ekki mikið
verra en þegar maður
hefur misst heilsuna getur ekki unn-
ið. Botninum var hvort eð er náð, og
það vita Karl Steinar Guðnason og
Jón Kristjánsson heilbrigðisráð-
herra. Svarthöíði
t