Freyr - 15.09.1994, Qupperneq 51

Frá vinstrí: Brynja Hlíf Þorsteinsdóttir, Brúnum, Eyjafjarðarsveit; Sigrún Hrönn
Þorsteinsdóttir, Flugumýrarhvammi og Bjarney Bjarnadóttir, Sveinbjarnargerði.
aðarfélags íslands og óska eftir við-
ræðum vegna þess vanda sem upp
væri kominn vegna atvinnuleysis,
samdráttar í framleiðslu og minnk-
andi tekna hjá bændum.
Oskað var eftir samvinnu við Bún-
aðarfélagið um að skipuleggja rekstr-
arráðgjöf fyrir bændur í erfiðleikum.
Mál þetta var einnig tekið upp á
Búnaðarþingi. Þar var einnig sam-
þykkt að beina því til landbúnaðar-
ráðherra að hann skipaði nefnd til
þess að gera könnun á fjárhagsstöðu
bænda.
Eftir viðræður við Búnaðarfélag
Islands var ákveðið að beina því til
búnaðarsambandanna að þau tækju
að sér leiðbeiningar á sviði rekstrar-
ráðgjafar fyrir bændur.
Héraðsráðunautar hafi mesta
kunnugleika á högum bænda og séu
því í flestum tilfellum eðlilegustu
ráðgjafar í þessum efnum.
Varðandi könnun á fjárhagsstöðu
bænda skal tekið fram að þess er
vænst að niðurstöður hennar liggi að
einhverju leyti fyrir á komandi
aðalfundi.
2.6. Tryggingamól.
I lok síðasta árs varð mikil um-
ræða um gildissvið lögboðinna
ábyrgðartrygginga dráttarvéla í
framhaldi af dómsúrskurði í héraði í
skaðabótamáli sem höfðað var gegn
bónda nokkrum og Vátryggingafé-
lagi íslands. Umrætt mál snerist um
það hvort slys sem varð vegna notk-
unar dráttarvélar sem aflgjafa færi-
bands á heyhleðsluvagni væri bóta-
skylt úr ábyrgðartryggingu dráttar-
vélarinnar.
Gjaldskrá sú sem lögð er til
grundvallar iðgjaldi hinnar lög-
boðnu ábyrgðartryggingar byggir á
þeirri túlkun að slys sem standa ekki
í sambandi við akstur og notkun
dráttarvéla sem ökutækja, falli utan
gildissviðs þessarar ábyrgðartrygg-
ingar. Notkunarhugtakið nái ekki til
ýmiss sérbúnaðar, vélbúnaðar er
tengdur sé við dráttarvélar, t.d. gröf-
ur, heyhleðsluvagna, færibanda,
heyblásara o.fl. sem notuð séu óháð
notkun dráttarvélarinnar sem öku-
tækis. Við það hefur og iðgjalda-
ákvörðun verið miðuð.
A hinn bóginn hafa tryggingafé-
lögin boðið bændum frjálsar ábyrgð-
artryggingar. Tilgangur þeirra er að
tryggja viðkomandi gegn þeim
fjárútlátum sem hann verður fyrir, ef
skaðabótakrafa er gerð á hendur
honum vegna tjóns sem hann eða
starfsmenn hans hafa valdið á
mönnum eða munum með saknæm-
um hætti.
Niðurstaða héraðsdóms í framan-
greindu máli varð sú að trygginga-
félagið væri bótaskylt vegna um-
rædds slyss.
Verði niðurstaða Hæstaréttar sú,
að slys sem orsakast af notkun drátt-
arvéla sem kyrrstæðs aflgjafa við
hin ýmsu tæki í landbúnaði, séu
bótaskyld úr lögboðinni ábyrgðar-
tryggingu dráttarvélarinnar, verða
áhrif dómsins þau, að mati trygg-
ingafélaganna, að iðgjald fyrir
ábyrgðartryggingu dráttarvélar hlýt-
ur að stórhækka, þar sem bótasvið
tryggingarinnar er þá orðið allt ann-
að og meira en það sem nú er lagt til
grundvallar við ákvörðun iðgjalda.
Á hinn bóginn hlýtur að teljast eðli-
legt að iðgjöld frjálsra ábyrgðar-
trygginga lækki að sama skapi.
Á fundi stjómar 19. janúar voru
þessi mál tekin til umræðu. Taldi
stjómin Ijóst að göt væru milli
trygginga þannig að sum tilvik falli
ekki undir þær tryggingar sem
bændur eigi kost á. Nauðsynlegt
væri að skilgreina tryggingaþörf
bænda og hvaða réttindi fylgdu
þeim tryggingum sem þeir eiga kost
á.
Gunnnlaugur Júlíusson hagfræð-
ingur Stéttarsambandsins hefur und-
anfarið unnið að samantekt um
tryggingamál landbúnaðarins og er
að því stefnt að hún birtist sem
fylgirit með októberhefti Freys.
Þess er vænst að samantekt hag-
fræðingsins geti hjálpað einstökum
bændum að átta sig á því hvaða lág-
marks tryggingavernd er þeim
nauðsynleg.
2.7. Námsstyrkir til
framhaldsskólanema.
Frá árinu 1990 hafa verið í gildi
lög um jöfnun á fjárhagslegum að-
stöðumun nemenda á framhalds-
skólastigi.
Framlög á fjárlögum til þessa
verkefnis hafa hækkað lítið á undan-
fömum árum. Árið 1990 voru ætl-
aðar 85,2 milljónir króna til verk-
efnisins en kr. 98,2 milljónir á fjár-
lögum þessa árs.
Námsmenn eiga rétt á styrk ef þeir
verða, að mati úthlutunamefndar að
vista sig utan lögheimilis eða bera
verulegan kostnað af því að sækja
nám frá lögheimili.
Styrkir geta verið þrenns konar:
Ferðastyrkir, sem geta numið allt að
kr. 27.000 á ári, fæðisstyrkir, kr.
36.000 og húsnæðisstyrkir kr.
14.000.
Mál þetta kom til umræðu innan
stjómar Stéttarsambandsins á sl.
vetri og í aprílmánuði var eftirfar-
18*9* ■ FREYR 643