Freyr - 01.05.2003, Blaðsíða 11

100
95
90
85
80
75
70
Þátttaka 2002
65
^vv <?+*** ^
Mynd 1. Hlutfallsleg þátttaka í skýrsluhaldinu eftir héruðum árið 2002.
í raun á árinu 2001 þegar feikilega
margir mjólkurframleiðendur
hættu framleiðslu. A árinu 2002
hægði merkjanlega á þeirri fækk-
un samanborið við nokkur næstu
árin þar á undan. Fækkun skýrslu-
haldara má alla orðið rekja til þess
að bú eru að hætta mjólkurfram-
leiðslu, það að þeir sem verið hafa
í skýrsluhaldi hætti því en haldi
áfram í framleiðslu er orðið fast
að því óþekkt, nema þá sem fýrir-
boði þess að viðkomandi sé að
draga sig úr framleiðslunni. Góðu
heilli bættust hins vegar við
nokkrir framleiðendur, sem ekki
höfðu áður verið með skýrsluhald,
í hóp skýrsluhaldara.
Kýr sem koma á skýrslu í
skýrsluhaldinu á árinu 2002 voru
samtals 28.375 (28.766) og hafði
því fækkað um tæplega fjögur
hundruð frá árinu áður eða um
1,4%, en svigatölur í greininni
sýna til samanburðar sambærilega
tölur árið 2001. Reiknaðar árskýr
voru aftur á móti 20.736,4
(20.245) og þeim fjölgar um tæp
fimm hundruð. Skýringin á þess-
um breytingum er að einhverju
leyti minni fækkun búa, sem
hætta ffamleiðslu, tímasetning á
burði hjá kvígum hefur einhver
áhrif og það sem líklega er já-
kvæðast er að þessar tölur endur-
spegla það að heldur virðist hafa
dregið úr förgun kúnna, en í þeim
efnum hafði nú um alllangt árabil
verið stöðug þróun í átt til hlut-
fallslega aukinnar förgunar með
hverju ári.
Þátttaka í skýrsluhaldinu er lík-
lega einfaldasti og um leið besti
mælikvarði sem við getum haft
um faglegan styrk nautgriparækt-
arinnar. Þá erum við Islendingar
enn meira en aðrar þjóðir háðir
góðri þátttöku í þessu starfi til
þess að geta unnið árangursríkt
ræktunarstarf í þeim litla kúa-
stofhi sem er í landinu. Þess vegna
er eðlilegt að fýlgjast nákvæmlega
með þróun í þessum efnum. Á
mynd 1 er sýnt hver þátttaka í
þessu starfi var árið 2002 í ein-
stökum héruðum. Fyrir landið í
heild var hún reiknuð 87%, en hún
er metin á þann hátt að fundið er
hve stór hluti greiðslumarks í
mjólkurframleiðslu á hverju
svæði eða fyrir landið allt er á
skýrslubúum. Fyrir landið hefur
þátttaka í þessu starfí, mælt á
þennan hátt, aldrei verið jafh mik-
il og nú og hefur aukist jafnt og
þétt síðari ár. Ástæða er til að
benda á það að botninn í mynd-
inni hefur nú færst talsvert ofar en
áður, sem byggist á því að á þeim
svæðum þar sem ástandið hefur
verið bágast í þessum efnum, þ.e.
í Kjósarsýslu og á Austurlandi,
breytist það verulega til batnaðar
á síðasta ári.
Það er ljóst að hópurinn sem ut-
an stendur minnkar sífellt og er
ekki orðinn stór. Samt mundi
muna um það ef hægt væri enn að
ná einhverjum hluta þeirra til
virkrar þátttöku. Nokkur þáttur í
hlutfallslegri aukningu síðustu ár
skýrist af því að hlutur þeirra búa,
sem verið hafa að hverfa úr fram-
leiðslu, hefur verið miklu meiri
meðal þeirra sem hafa ekki verið í
skýrsluhaldi en hjá skýrsluhöldur-
um. Einhver bú, sem enn standa
utan starfsins, munu hætta í fram-
30
25
20
15
10
Mjólk utan skýrsluhaldsins 2002
i.ð

Mynd 2. Skipting mjólkurframleiðslu utan skýrsluhalds eftir héruðum.
Freyr 4/2003- 11 |