Freyr - 01.05.2003, Blaðsíða 41

þar heita SRB og þær svartskjöld-
óttu en þær heita þar í landi SLB.
Rakin er samanburður þessara
kynja í nær hálfa öld. Arið 1955
voru meðalafurðir SLB kúnna
4437 kg af orkuleiðréttri mjólk og
þá skiluðu þær 14% meiri afúrð-
um en þær rauðu. A sjöunda ára-
tugnum hefst samræktun rauðu
kynjanna í Svíþjóð, Noregi og
Finnlandi og framfarir voru mikl-
ar, þannig að 1985 stóðu þær
rauðu orði jafnfætis þeim svörtu
með um 6600 kg meðalafúrðir. Á
níunda ártuginum hefst mikil
blöndun með bandarískum Hol-
stein nautum í SLB kyninu. Þann-
ig voru fluttir inn miklir erfðayfír-
burðir og SLB kýmar hafa aftur
keyrt fram úr og em meðalafúrðir
þeirra á síðasta ári 9082 kg af
orkuleiðréttri mjólk á móti 8717
kg hjá SRB kúnum eða 4% yfir-
burðir. Bengt Lindhé sem um ára-
tuga skeið var hugmyndafræðing-
ur nautgripakynbóta þar í landi
spáir því að þær svört komi til að
halda yfírburðum í nokkur ár.
Hins vegar séu frjósemisvanda-
mál sem tengjast bandansku inn-
blönduninni orðin það augljós og
vaxandi að á þeim verði að taka á
næstunni. Þá munu rauðu kynin
aftir sigla ffam úr vegna allt ann-
arrar stöðu þar sem um áratuga
skeið hefúr verið lögð áhersla á
þennan eiginleika í ræktunarstarf-
inu.
Bengt skrifar þama einnig
skemmtilegan pistil um ræktunar-
framfarir síðustu ára hjá svart-
skjöldóttu kúnum. Hann líkir
þessu við akstur í stórri lest. Sví-
ar voru fyrir tveim áratugum
mjög aftarlega í lestinni. Með
miklum innflutningi á erfðaefni
hafi þeir hins vegar fært sig fram
eftir lestinni og þess vegna farið
hraðar en lestin. Hann sýnir tölur
um þetta þar sem erfðaframfarir
þar í landi hafa verið meiri en í
öðmm löndum síðasta áratuginn,
t.d. um 30% meiri en í Bandaríkj-
unum. Staðan sé því sú að nú em
þeir komnir í fremstu vagna. Þá
verða möguleikamir á að keyra
hraðar en lestin litlir. Þetta er í
raun önnur staðfesting þess, sem
skýrar og skýrar hefúr verið að
koma í ljós í Svíþjóð og Dan-
mörku á allra síðustu ámm, að
vegna öflugra ræktunarstarfs þar
en í öðmm löndum hafa þeir nú
unnið upp þann mikla erfðamun
sem var fyrir hendi fyrir tveimur
áratugum í samanburði við
Bandaríkin. Þess vegna em bestu
nautin síðustu árin heimafædd
naut en ekki þau innfluttu.
Hollenskir bændur
í ÖÐRUM LÖNDUM
í danska SDM blaðinu frá því í
febrúar er smá klausa um hol-
lenska bændur í öðmm löndum.
Fram kemur að á síðustu ámm
hafa yfirleitt 400-500 bændur flutt
þaðan og byijað búrekstur í öðmm
löndum. Á síðasta ári vom þeir þó
“aðeins” 250. Fram kemur að fyr-
heitna landið hefúr verið Kanada,
þangað sem 40-50% þeirra hafa
farið, 10-15% hafa farið til Dan-
merkur, 8-10% til Frakklands en
lægra hlutfall til annarra landa.
Talið er að á næstu ámm muni
augum verða beint að nýju ESB-
löndunum. Þar telja Hollending-
amir sig hafa mikla möguleika til
að taka til hendinni, en í flestum
þessum löndum em meðalafúrðir
á bilinu 3000-5000 kg af mjólk.
Hlutafélagsvæðing Arla
í sænska blaðinu Husdjur frá í
mars má sjá umræðu um að huga
að því að gera Arla, hina miklu
samsteypu í mjólkurvinnslu í
Svíþjóð og Danmörku, að hluta-
félagi í stað samvinnufélags.
Rökin í þeirri umræðu em greini-
lega nákvæmalega þau sömu og
fram hafa komið í hliðstæðri um-
ræðu hér á landi. Talsmaður sam-
steypunnar telur að meginþorri
félagsmanna vilji ekki breyting-
ar. Hann telur að með hluta-
félagsvæðingu fáist ekki aukið
fjármagn nema hluthafar fái það
greitt til baka í góðum arði og
hann verði aðeins sóttur í skerta
möguleika til hærra útborgunar-
verðs til framleiðendanna. Hann
telur farsælla að fylgja líkri
stefnu og áður með ljárfestingar
á gmndvelli eigin ljár og láns-
fjármagns og þannig muni áfram
verða möguleiki til að tryggja
mjólkurframleiðendum stöðug-
leika í útborgunarverði mjólkur,
sem fyrir þá sé lykilatriði.
Breyttur stuðningur
VIÐ MJÓLKURFRAMLEIÐSLU
Mikil umræða er um breyttan
stuðning við mjólkurframleiðsl-
una innan ESB. Tillögur þar lúta
flestar að því að aftengja stuðning
tiltölulega hratt framleiðslunni.
Stuðningnum á þannig í auknum
mæli að reyna að beina að meiri
umhverfisstuðningi. Þessu virðast
sænskir mjólkurframleiðendur
ekki hrifnir af og telja núvemadi
tillögur gera ráð fyrir alltof hröð-
um breytingum. I leiðara sama
blaðs í febrúar segir m.a. um þess-
ar breytingar: “Hverjar eru hug-
myndir ESB? Eru einhver stefna í
umhverfismálum fyrir hendi?
Raunar, en verða afleiðingar
breyttrar stefúu til að koma á um-
hverfisvænni landbúnaði í ESB-
löndunum? Hvaða lanbúnaður lif-
ir af, em það stórbú í Mið-Evrópu
sem liggja hvað næst neytendum?
Tæpast færir það okkur umhverf-
isvænni framleiðslu. Sjálfbær
framleiðsla hlýtur að vera það
sem stefnt er að. Svíþjóð þarf að
halda sinni mjólkurframleiðslu.
Sænskir bændur framleiða mjólk
og kjöt á umhverfisvænan hátt
með góðri meðferð búljár.”
Þá er í blaðinu ágæt grein um
samband milli útlitsþátta og end-
Freyr 4/2003 - 41 |