Freyr - 01.04.2004, Page 10

Súrkornsbás.
Áður stilltum við sem mest inn á
haustburð en nú horfi ég meira á
aldur kvígnanna, hvenær þeim er
haldið, þannig að þær koma jafnt
og þétt inn. Þetta er líka afger-
andi þáttur til að fullnýta mjaltar-
ann.
Eg tel hiklaust að unnt sé að
framleiða yfir 400 þúsund lítra af
mjólk með einum mjaltara en þá
verður að passa vel upp á að
dreifa burðartímanum. Þá eru allt-
af kýr að fara og aðrar að koma
inn og það skapar ákveðið rými
varðandi heildarijöldann.
Endurnýjunin ?
Það er e.t.v. sérstakt fyrir Eg-
ilsstaðabúið að við höfum lengi
verið mikið i kjötframleiðslu og
þá ekki síst af holdanautablend-
ingum og við fengum ekki þessa
blendingskálfa nema með því að
sæða mjólkurkýrnar með holda-
nautasæði sem lengi vel var ein-
göngu af Gallowaykyni, en síðar
af Aberdeen Angus og Limous-
in. það þýddi það að við fengum
ekki mjólkurkýr af eigin upp-
eldi.
Það hefur líka um langan aldur
verið keypt mikið af kálfum til
kjötframleiðslu inn á búið, eink-
um nautkálfum en einnig kvígum
en fáir blendingar því að þeir eru
ekki á boðstólnum.
Þá var maður kominn i þá stöðu
að þurfa að fá í viðhaldið og við
keyptum þá allar kvígur sem við
gátum náð í. Auðvitað spurði
maður þá um það hvort þær væru
undan þokkalegum kúm en það
var auðvitað ljóst að bændur voru
ekki að selja okkur bestu kvígum-
ar. En oft á tiðum voru þetta ágæt-
ar kýr en líka misjafnar.
Hvernig erþelta núna?
Núna sæðum við miklu meira
með íslenskum nautum og pælum
meira í eiginleikum þeirra og
sækjumst þá eftir nautum sem
gefa m.a. góða júgurgerð, góðar
mjaltir og hátt prótein í mjólk.
Kjötframleiðsla
AF NAUTGRIPUM
Nánar um kjötframleiðslu af
nautgripum. Hún á sér langa sögu
á Egilsstöðum?
Já, það er nokkuð löng hefð fyr-
ir þessu á Egilsstöðum. Upphafið
má kannski rekja til þess að amma
mín, Sigríður Fanney Jónsdóttir,
rak hótel á Egilsstöðum með til-
heyrandi veitingasölu og þurfti til
þess kjöt sem hún fékk þá ffá bú-
inu, þ.m.t. nautgripakjöt. Eg býst
við að þetta hafi hvatt þá feðga til
að gefa þessari búgrein meiri
gaum. Þeir urðu snemma áhuga-
samir um innflutninginn á naut-
gripakynjum til kjötframleiðslu
og upp úr 1960 fengu þeir Gallo-
way naut frá Gunnarsholti til að
ala undan holdagripi.
Þannig þróaðist þetta yfir í
framleiðslugrein á búinu og til
margra ára gaf nautakjötsfram-
leiðslan eins mikið í brúttótekjur
og stundum meira en mjólkin. Það
voru byggð hús uppi í skógi, efra
landinu, sem við köllum, þar sem
er pláss fyrir um 180 gripi því að
gamla fjósið var orðið takmark-
andi fyrir búreksturinn, en á hinn
bóginn mikið vinnuafl að alast
upp, ég á fimm bræður og Ingimar
á fimm böm. Allir bræður mínir
unnu við búið á námsámm sínum,
að vísu mismikið, og böm Ingi-
mars líka og það varð að hafa eitt-
hvað fyrir þennan mannskap að
gera. Þetta var hluti af því að bú-
sumsvifin jukust. Svo heldur þetta
áfram og þrátt fyrir allt verðstríð
er framleitt svipað magn afnauta-
kjöti enda aðstaðan öll fyrir hendi.
Hvernig fóðrar þú gripina?
Allt ungviði er fóðrað á mjólk
þó að maður reyni að koma því
sem fyrst af henni. Auk þess hafa
kálfarnir stöðugan aðgang að
kjamfóðri frá því þeir vilja snerta
við því. Svo fóðmm við mikið á
heimaræktuðu byggi og fiskimjöli
|10 - Freyr 3/2004