Freyr - 01.04.2004, Page 35

Stígur 97010. Rauður litur ríkjandi meðal dætra hans. Bolrými I tæpu meðal-
lagi. Áberandi vel borið júgur.
rannsókn notað ívíð meira en al-
mennt gerist hjá ungnautunum,
auk þess sem litur dætranna mar-
gra heíur ekki dregið úr að þær
væru settar á. Flest nautin eiga 50-
80 dætur, þannig að um þessa þætti
em komnar miklu umfangsmeiri
upplýsingar en áður var. Þetta hef-
ur gerst með því að fleiri aðilar
koma að dómstörfúm. Enginn einn
er því að skoða jafn margar kýr
undan hveiju nauti eins og var
meðan aðeins einn aðili skoðaði
allar kýmar. Þess vegna fæst jafn-
vel ekki jafn skýr heildannynd af
einstökum hópum eins og áður var.
Þriðji upplýsingagrunnurinn, sem
ákaflega miklu máli skiptir, em
þær upplýsingar sem fást með
spumingalistanum “mjaltaathug-
un”, sem notaður hefúr verið í á
þriðja áratug. Þó að dómaramir þar
séu stór hluti mjólkurframleiðenda
í landinu og viðhorfm því vafalítið
talsvert breytileg em þessar niður-
stöður feikilega mikilvægar.
Byrjum þá á að skoða niður-
stöður sem fram koma við skoðun
á dætmnum. Þó að um áratuga
skeið hafí verið unnið að því að
gera islensku kýmar kollóttar er
samt vemlegur fjöldi gripa enn
sem hefúr duldar erfðir fyrir hom-
um, þó að hlutfall þannig nauta í
þessum hópi sé talsvert lægra en
var í siðasta árgangi. Hjá eftirtöld-
um nautum komu fram duldar
erfðir fyrir homum (nautin geta
gefið hymdar dætur, ef kýrin erfir
þann eiginleika einnig frá móður
sinni); Fákur 97009, Kóri 97023,
Stallur 97025, Randver 97029,
Kubbur 97030, Þverteinn 97032,
Tígull 97036, Tumi 97039 og
Sópur 97040. Á það má benda,
sem fram kemur síðar í greininni,
að öll þessi naut fengu jákvæðan
heildardóm fyrir dætur sínar.
Greinilegt var að nautin vom að
skila nokkuð misstórum kúm.
Naut sem gáfú mikið af stómm og
sterklegum kúm voru Sekkur
97004, Nagli 97005, Brimill
97016, Nári 97026, Homfírðingur
97031 og Rosi 97037. Naut sem
hins vegar gefa talsvert af fremur
smávöxnum kúm eru Teinn
97001, Stöpull 97021, Póstur
97028, Kubbur 97030, Hersir
97033, Tígull 97036 og Sópur
97040. Ekki koma fram í neinum
af þessum hópum neinir áberandi
gallar í skrokkbyggingu, dætur
Teins 97001 em að vísu margar
fremur grannbyggðar og aðeins
veikbyggðar kýr og eins bar að-
eins á veikri byggingu hjá dætmm
Randvers 97029. Glæsilegasta
skrokkbyggingu var að sjá hjá
dætmm Þverteins 97032, eins og
hann á kyn til, sérstaklega var
áberandi sterkleg fótstaða hjá
mörgum af dætmm hans. Margar
af dætmm Homfirðings 97031 em
feikilega öflugar og sterklega kýr
að bolbyggingu og það sama má
segja um kýr undan Byl 97002,
Nára 97026 og Rosa 97037.
Júgurgerð hjá dætrum þessara
nauta er í heildina sterkleg og góð
og engin naut koma fram með
áberandi galla í þeim efnum. 1
heildina er slakasta júgurgerðin
hjá dætmm Homfírðings 97031.
Áberandi góð og vel borin júgur
em hjá dætmm Stígs 97010 og
mikið af kostagripum að þessu
leyti einnig í hópum undan naut-
um eins og Byl 97002, Sekk
97004, Fák 97009, Stalli 97025,
Pósti 97028, Kubb 97030 og
Þverteini 97032. Rétt er að nefna
að margar af dætrum Brimils
97016 hafa mjög vel lagað júgur
en talsvert þungt og því oft ekki
nægjanlega vel borið.
Spenagerð hjá dætmm þessara
nauta er talsverð breytileg og
nokkuð ber á fúll löngum og gróf-
um spenum þó að kýmar séu að
vísu enn fleiri sem hafa netta, vel
lagaða og rétt setta spena. Nokkuð
algengt er að sjá full grófa spena
hjá mörgum sona Þymis 89001.
Mesta spenagalla er að finna hjá
dætmm Fanna 97018, Homfirð-
ings 97031 og Tuma 97039, en
nokkuð einnig hjá dætmm Kubbs
97030 og Brúsa 97035. Kosti í
spenagerð er mesta að finna hjá
dætrum Teins 97001, Stöpuls
97021, Pósts 97028, Þverteins
97032, Hersirs 97033 og Rosa
97039. Aukaspenar eru skráðir
við skoðun og ætíð kemur fram
talsverður munur á milli hópa í
Freyr 3/2004 - 351