Andvari - 01.01.2010, Page 90

88
PÁLL BJARNASON
ANDVARI
Þar hólinn reisa sig eg sér
úr sandi um austur grundir,
honum, segir hugurinn mér,
hamingjan býr undir.
Veraldar gefa vildi eg þér
vötnin, fjöll og grundir,
ef gætirðu aftur gefið mér
það girnist hólnum undir.
Minn það versti óttinn er
allar lífs um stundir,
að hnossið aldrei hlotnist mér
sem hólnum þeim er undir.
Þó hnossið eigi hlotnist mér
sem hólnum þeim er undir,
blómið ei svo brigðult er
sem blikar um möðru grundir.
Hamingjan sig ei sýnir mér
sanda hólnum undir,
því að hlaupin öll hún er
upp á möðru grundir.
Blíðan móti breiðir hún mér
barm um möðru grundir,
en vill ei láta leita að sér
ljóta hólnum undir.7
Aldur kvæðisins er óviss, en tæpast verður það skilið á annan veg en að
blómið á „möðru grundum“ tákni Guðrúnu á Möðruvöllum og þá fjallar fyrri
hlutinn um aðra stúlku sem hugurinn hafði girnst áður. Hún býr undir hól
sem rís úr sandi „um austur grundir“. Jón Helgason bendir á að lýsingin geti
átt við Odda á Rangárvöllum. Þar bjó sr. Steingrímur Jónsson, gamall skóla-
bróðir Bjarna, ásamt Valgerði konu sinni og tveimur gjafvaxta stjúpdætrum,
Þórunni og Sigríði Hannesdætrum, biskups Finnssonar. Jón fer þó varlega
í allar getgátur um það að við aðra hvora þeirra sé átt í kvæði Bjarna enda
telur hann vísbendingarnar ótraustar.8 Hér við sat þegar Jón Helgason gaf út
ljóðmæli Bjarna með æviágripi og skýringum árið 1935 og engu var við þetta
bætt næstu hálfa öldina og rúmlega það.
Síðar hefur komið á daginn að Jón Helgason átti kollgátuna því að til eru
heimildir sem sýna að Bjarni biðlaði til Þórunnar Hannesdóttur í Odda árið
1815. í útdrætti úr bréfabók sr. Steingríms í Odda segir svo um bréf hans til
Bjarna Thorarensens 30. jan. 1818: