Vísir - 24.12.1939, Qupperneq 20

14
VÍSIR
irnar af orku og ósérplægni,
sem eru svo undursamlegir, eig-
inleikar lijá hestunum okkar.
En hesturinn sem Elín reið var
ekki eins vanur. Það var því
líkast sem hann brysti kjark og
treysti sér ekki i þenna lífs-
háska. Hann var tregur, honum
fipaðist í sköflunum og Elín
átti erfitt með að halda honum
í veðrið.
Ágúst póstur var veraldar-
vanur. ()g hann var líka vanur
óveðrum og ófærð á Fróðár-
lieiði. Hann þekti leiðina eins
vel og fingurna á sér og þess
ve'gna hélt liann öruggur og ó-
trauður í veðrið — í áttina til
Búða.
En Jivað dugði kunnugleiki á
landi sem eklci sást? Hver
þekkir snjóinn? Fróðárlieiði
var öll ein samfeld fannbreiða,
livít og endalaus i þyrlandi
hriðarmekki og æðandi rolci.
Þar var livergi fóthvíld að
finna og livergi dökkan dil að
sjá.
En Ágúst póstur var þeirri
fágætu gáfu gæddur, að rata
samt. Hann rammaði á sælu-
hús sem stendur á miðri Fróð-
árheiði. Fólk sem óvant er
hríðarveðrum fær ekki skilið,
hve dásamleg gáfa það er,
sem einstöku mönnum og
skepnum er gefin og fram
kemur í ratvísi þeirra — að
þræða beint strik, þó hvorki
sjáist til himins né jarðar.
En sæluhúsið á Fróðárheiði
var að þessu sinni ekkert sæl-
unnar hús. Dyrnar stóðu opnar
og kofinn var fullur af fönn.
Klukkan var orðin fjögur þeg-
ar þau komu þangað, en þar
var ekki viðlit að biða af sér
óveðrið, því afdrep var þar
varla betra en úti. Samt fóru
þau inn og námu litla stund
staðar í kofanum á meðan þau
snæddu ofurlítinn nestisbita. Á
meðan hímdu hestarnir í af-
drepi undir kofaveggjunum, en
þeim var kalt, þeir voru óróleg-
ir og snéru sér skjálfandi undan
veðrinu.
Þeim Elinu og Ágúst kom
saman um það, að freista þess
að halda ferðinni áfram suður
jdir heiði, enda þótt veðurofs-
inn væri óstjórnlegur orðinn,
hríðin svo svört að varla sá út
úr augunum og þar að auki
beint í fangið að sækja. En
Ágúst bjóst við, að veðrinu
slotaði er sunnar dræi — það
gerir það stundum í sunnanátt.
Og svo voru þau konmin svo
langt áleiðis, að þeim þótti það
hart að snúa við.
Aftur var lagt af stað. Færðin
virtist versna um allan helming
því sunnar sem dró. Það var
ekki nokkurt viðlit að haida
lengur í þá átt sem pósturinn
taldi veginn vera, því hestarnir
láu þar svo að segja ósjálf-
bjarga á miðjar siður i sköfl-
unum og brutust um, án þess
þó að hreyfa sig verulega úr
stað. Þannig var ekki viðlit að
halda ferðinni áfram.
Ágúst tók þá til bragðs, að
beygja út af leið sinni og lrngði
það myndi verða betra ef liann
héldi ofar í hlíðina. Fannirnar
yrði þar ef til vill minni. Þessi
von lians brást, því þótt liann
legði sig allan fram til að ská-
sneiða þá hletti sem lielst var
fóthvíld að finna, var snjórinn
samt svo djúpur, að hestarnir
stóðu fastir.
Loks kom að þvi, að Ágúst
vissi ekki livar liann var stadd-
ur. Það var í fyrsta skifti i ferð-
um hans yfir Fróðárlieiði, sem
þannig var ástatt fyrir honum.
Þetta mun hafa verið nærri
klukkustund eftir að þau fóru
frá sæluhúsinu.
Þau námu staðar. Annað var
ekki hægt. Hestarnir komust
ekki í gegn um skaflana og
ekkert sást nema endalaus
hringiða bylsortans. Auk þess
var komið náttmyrkur.
Ágúst kvaðst vilja líta eitt-
livað í kringum sig, ef ske
kynnf að liann fyndi einhvern
stað, vörðu eða þúfu sem hann
fengi áttað sig iá, og ef liann
gæti fundið færa leið fyrir liest-
ana. Hann hað Elínu að vera
kyrra hjá hestunum og gæta
þeirra uns hann kæmi aftur.
Þess yrði ekki langt að bíða, því
hann ætlaði ekki langt.
Ágúst póstur kom ekki aftur.
Fyrst eftir að hann fór, bjóst
Elín við honum á hverri stund
— hverju augnabliki sem leið.
En smám saman fór eftirvænt-
ingin og óþreyjan að gera vart
við sig, og spurningin að vakna
í huga hennar: Ilvað hafði
skeð?
í þessu veðri og á þessum
stað gat alt skeð. Ágúst gat
liafa vilst, en hann gat líka
liafa hrapað, því suður af lieið-
inni lágu víða liá og hættuleg
björg. Elín vissi ]>að, og það jók
á kvíða hennar og hugarangur.
Elín bélt i hestana og beið.
Það var löng og hræðileg hið.
Að hrópa var þýðingarlaust.
Stormgnýrinn kæfði öll hróp í
fæðingunni. Snjórinn þyrlaðist
upp i munn Elínar og hún greiji
andann á lofti i hvert sinn sem
hún gerði tilraun til að opna
munninn.
Elín — tvítug stúlka, óreynd
í stórhríðum og óvön þeim með
öllu — var einsömul langt uppi
á heiði í æðandi fárviðri, vilt í
náttmyrkri og blindlirið. Og i
næstu niálægð vissi hún af geig-
vænlegum hömrum, svo að
hvert óvarkárt spor gat orðið
henni að bráðum bana. Hvaða
manneskja, karl eða kona,
vildi feta i fótspor þessarar
ungu stúlku og lifa þessar
liræðilegu stundir, sem hún átti
á Fróðárheiði rétt fyrir jóhn
1937?
Elín átti ekki í annað hús að
venda en vera kyr og láta fyrir
berast þar sem hún var stödd.
Og þegar liún var orðin úrkulna
vonar um að Ágúst kæmi aftur,
fór hún að úthúa sér skýli,
einkum til að verja andlitið
gegn látlausum barningi lirið-
arinnar. Hún spretti af hestun-
um og hlóð hnökkunum og
töskunum upp áveðurs við sig
svo hún gæti haft svolítið af-
drep undir þeim. Svo hafði hún
lika nokkurt skjól af hestun-
um sem himdu skjálfandi í
hnapp og þorðu sig hvergi að
Iireyfa.
Vegna líkamshitans þiðnaði
snjórinn á liöndum og hálsi,
svo að vetlingar og eins trefill-
inn blotnaði. Þá fór Elín niður
i töskurnar, náði þar i svell-
þykkan kjól sem hún átti og
vafði lionum um liáls sér, en
blautum treflinum utan yfir.
Iiún náði lika i þurra ullar-
sokka og stakk höndunum nið-
ur í þá, en fór í blauta vetling-
ana utanyfir. Að þessu var
mikil bót, a. m. k. i svipinn, á
meðan ]>etta var að blotna. En
verst af öllu voru stígvélin; þau
voru víð, snjórinn þyrláðist
niður í þau, þar þiðnaði hann
svo hún varð rennblaut í
fæturna.
Elín lá skjálfandi í skjóli reið-
tygjanna og hestanna í ísköld-
um snjónum og leið illa. Þegar
hún liélst ekki lengur við fyrir
kulda, reis liún á fætur og’ reik-
aði í kringum hestana. Fárviðr-
ið var svo mikið, að hana
lirakti. Þessvegna varð hún að
bíta á jaxlinn og bölva i hljóði.
Hún lagðist skáhalt i rokið og
spyrnti við, þvi hana mátti ekkj
hrekja svo langt að hún fyndi
ekki hestana og skýlið sitt aft-
ur. — í Ólafsvík var veður svo
vont þessa nótt, að með eins-
dæmum þótti, og þá þarf ekki
að undra, þótt veðurhæðin væri
mikil hátt uppi á heiðum, mörg
hundruð metrum fyrir ofan
sjávarmál.
Elin var klukkulaus og hún
vissi ekki hvað timanum leið.
En hún lifði heila eilífð þessa
nótt — og þjáningar og vanlíð-
an stúlkunnar á þessari hræði-
legu nótt fáum við aldrei skilið
til fullnustu, sem ekki höfum
reynt eitthvað áþekt um æfina.
En eina huggun, sannkallaða
afþreyingu, hafði Elín þó á
þessari nótt skelfinganna. Og
það var hundur — svartur stór
liundur sem pósturinn átti.
Hann hafði annaðlivort orðið
eftir hjá Elínu og liestunum
eða snúið til baka frá póstinum
er hann livarf út í liríðina um
kvöldið. Elín vissi ekki hvort
lieldur, þvi lxún veitti liundin-
um ekki athygli fyr en löngu
eftir að Ágúst var farinn. En
hún varð sárfegin þessum
trygglynda vin, enda þótt liann
gerði lítið annað en grafa sig
niður í fönnina og skjálfa.
Er leið á kvöldið, breyttist
veðrið smám saman. Frostið
rénaðj og bylurinn breyttist í
slydduhríð. Rokið hélst óbreytt
fram undir morgun, en ])á slot-
aði veðrinu og' það byrjaði að
rigna.
Alla þessa nótt leið Elín óg-
urlegar þjáningar af kulda. Hún
var hætt að finna til handa og
fóta, hendurnar voru orðnar
stokkbólgnar og voru stöðugt
að hólgna. Það sem Elínu var
verst við af öllu, var svefninn
sem ásótti liana og lét hana
aldrei hafa stundlegan frið.
Hún vissi að þessi svefnhöfgi
var gloítandi dauðinn sem á
hak við hana beið. Hann beið
þar ineð útrétta hramma til að
grípa hana við fyrsta tækifæri.
t hvert skifti sem hún var kom-
in að þvi að blunda, reif hún
sig á fætur í ofboði og fór á
stjá. Það rak svefriinn burtu í
nokkur augnablik. Öðru hvoru
fór hún niður i klyftöskurnar,
náði þar í nestisbitann sinn og
snæddi. Við það hlýnaði henni
um stundarsakir, en það var
skammgóður vermir, þvi kuld-
inn var öllu öðru yfirsterkari.
Hann ætlaði hana lifandi að
drepa.
Flestir, sem reyndu að lifa
sig í fótspor þessarar ungu
stúlku, myndu óefað álykta
sem svo, að langtum verra en
hríð og kuldi, hlyti þó óttinn að
hafa verið, sem hefði gagntekið
hana.
En það aðdáunarverða var
það, að Elín var ekki óttaslegin.
Hún óttaðist að vísu um stund-
arsakir afdrif póstsins, þar eð
hann kom ekki til baka. En
hún vissi hinsvegar, að póstur-
inn var allra manna kunnug-
astur á þessari leið, og hún
gerði sér vonir um, að hann
myndi hafa komist til bygða.
Og einmitt þessi von var það,
sem gaf henni trúna á hjálp.
Ágúst póstur gat sagt til hennar,
og gæti hann ekki leitað að
henni, gat hann samt gefið