Vísir - 24.12.1939, Síða 31

VlSIR
25
verið aö bjáslra við a'ð kveikja
sér í vindlingi, leit npp.
,,Já, já, þú ert fótsterkur, pilt-
ur noinn, þvi ferðu ekki að leita
að spýtum?“
„Eg á að gæta fanganna,“
sagði Vasile «g reyndi að lialda
á sér liita með því að berja öðr-
um fæti á hinn til skiftis, án.
þess að færa sig úr stað.
„Það þyrl'ti ekki nema hund-
grey til þess að gæta þeirra,"
sagði Scurtu. „Auk þess, dreng-
ur minn, er það eg, sem skipa
fyrir hér.“
Einhver hló hásum rómi.
„Kerlingin þín er sjálfsagt
lirifin af þeim heiðri, sem fallið
liefir í þinn hlut.
„Láttu konu inína í friði,“
sagði Scurtu, „liún var ung einu
sinni og ól mér mörg börn —
og flest voru drengir.“
„Hvar eru þeir?“ spurði ein-
liver.
Scurtu ypti öxlum.
„Guð einn veit — þetta stríð
— fjandmennirnir —“
„Þessir þýsku hundar,“ sagði
einn, sem áður iiafði mælt.
„Það verður oklcur til litillar
lijálpar að formæla þeim,“ sagði
einn.
„En fallbyssurnar þeirra gæti
hjálpað okkur,“ sagði Scurtu
styttri í spuna en nokkuru sinni
og liafði honum nú tekist, eftir
margar lilraunir, að kveikja í
vindhngum.
„Og nú lieyrast jafnvel ekki
drunur þeirra í fjarska," sagði
Vasile.
„Fari þeir í helviti,“ sögðu
tveir eða þrír í kór, og svo datt
alt tal niður i bili en vindurinn
liélt áfram veini sínu og hvæsi.
„Vasile,“ hélt Petre áfram, en
liann var þrár mjög í lund. „Þú
ert óbilaður í fótunum. Ein-
hversstaðar hlýtur að vera
brenni eða spýtnarusl, og það
er, þrátt fyrir alt ekki svo mjög
dimt......“
„Ef við finnum ekki eitthvað
til að brenna verðum við allir
helfrosnir i fyrramálið,“ sagði
Scurtu og kinkaði kolli iil sam-
þykkis því, sem Petre Pasca
liafði sagt. „Legðu byssu iá öxl,
Vasile, og leitaðu — komdu
með það, sem þú finnur, hvað
sem það er, ef það getur logað
í því.“
Vasile ypti öxlum.
„Fyi'st þú skipar svo fyrir,“
sagði Vasile og brá byssuólinni
yfir öxl sér og lagði af stað án
þess að lireyfa frekari mótmæl-
um. Hann óð snjóinn upp í lmé,
þreytulega og stirðlega, og hirti
eklci í livaða átt hann fór, því
að hvar mumh auðið að finna
nokkuð, sem liægt væri að nota
sem eldsneyti? Það var dimt af
nóttu — sléttan fönnum liulin
i hvaða útl sem litið var, ehgin
hús nálægt, engin tré engai-
girðingar, ekki einu sinni
brunnvinda — livað gat hann
fundið — en hann staulaðist á-
fram, hann varð að lilýða, og
liann óð snjóinn áfram og ó-
mælanlegur faðmur vetrarnæt-
urinnar blasti opinn við hon-
um.
(Hann hugsaði margt, er hann
tróð snjóinn. áfram, áfram, en
hugsanir lians voru mjög á
reiki, en liver hugsunin fæddisl
af annari, og þær voru fagrar,
og áttu ekkert skylt við vetur
og kulda eða stríð.
.... Hann sá fagran dal og
eftir honum endilöngum lá
þjóðbraut þurr og rykug og í
nokkurri fjarlægð var þorp,
sem vegurinn lá i gegnum, en
þorpið var næstum hulið
ávaxtatrjám i fullum skrúða.
Það var um sólai'lag og hann sá
ungan pilt, sem rak nautgi’ipa-
hjörð á undan sér. Sveinninn
liélt á grænni grein í hendinni
og gekk letilega, en ánægður á
-svip, á eftir hjörð sinni, og hann
blistraði þunglyndislegt, sefandi
lag — alt af sama lagið,- upp
aftur og aftur.......Ósjálfrátt
reyndi Vasile að blístra sama
lagið, en varir lians voru bólgn-
ar og bláar af kulda, og það
voru falskir, slitróttir tónar,
sem komu yfir varir hans.
En sveinninn þrammaði enn
letilega og ánægður á eftir hjörð
sinni og sóhn var ekki enn
linigin til viðar. Nautgripirnir
voru huldir rykskýi og rykið
settist iá andlit og liendur
sveinsins...... Vegurinn var
langur, en það lá ekkert á,
hvorki sveininn eða nautgrip-
irnir lians létu sig nokkuru
skifta livað tímanum leið.
Þegar til þorpsins kom mink-
aði lijörðin smátt og smátt —
nautgripirnir rötuðu í fjósin,
og sveinninn var jafn ánægður
á svip og áður, sveiflaði grein-
inni sinni og blistraði sama lag-
ið.
í miðju þorpinu voru börn
að leikum og nokkurir grisir
voru þar lika og hentust i allar
áttir, þegar hjörðin kom, og
þeir voru tilægilegir á hlaupun-
um með litlu, hringuðu skottin,
en börnin voru brunnin af sól,
en ánægð þótt þau væri klædd
tötrum.
Við hvert liús voru garðar og
grasker í stöflum, en hússvalir
allar voru prýddar „ardei“ eða
laufa- og blómasveigum, og
yfir öllu þorpinu var óumræði-
leg friðsæld, .... og pilturinn
blistraði og lék við hvern sinn
fingur — hann var á leið til
unnustu sinnar.......
..... Vasile datt um eitthvað
og kom þungt niður á hnén, en
hann meiddi sig ekki, þvi að
snjórinn var djúpur, en hinar
fögru hugsanir voru liorfnar á
andartaki. Hann var aftur einn
og hánn liriðskalf, en langt i
fjarska heyrðust fallbyssu-
drunur. Virkileikinn, kaldur,
ömurlegur, og' ógnandi, blasli
við honum.
„Brenni —- eg átti að leita að
brenni,“ sagði hann við sjálfan
sig. „Hvar get eg fundið brenni
eða spýtnarusl — í þessari
auðn? Ó, guð minn góður, hvi-
lík nótt. Stormurinn er misk-
unnarlaus, og það er eins og eg
sé laminn svipuól, hann þeytir
snjókornunum í andlit mér af
svo mikilh grimd, að mig svíður
undan ... en hvar get eg fund-
ið brenni?“
Vasile reyndi að berja sér hl
þess að lileypa hita í kaldar
hendurnar. Hann liafði ráfað,
vilst, af veginum — anað í vit-
lej'su eitthvað út á sléttuna.
Hann gat ekki séð langt frá
scr, en liingað og þangað voru
dökkar rákir eða blettir, sem
snjóinn liafði blásið af. Þetta
var ólögulegt, kannske steina-
hrúgur, eða smáhaugar. Það
gat verið livað sem var, kann-
ske hestskrokkar, eða hálm-
lirúgur — og á shkri nóttu
mátti búast við ýmsu, að eitt-
hvað óhreint væri á ferð, kann-
ske var þetta —?
Það fór hrollur um Vasile í
Vasile Iróð snjóinn og hugsaði margt.
svip og aftur leil hann lyrir
hugskotsaugum sínum þorpið
fagra, þar sem var svo friðsælt,
aftur leit hann liúsin, garðana,
skreyttar svalirnar, lijörðina,
sveininn, sem bhstraði altaf
sama lagið — og hann lieyi’ði
rödd, silfurskæra, yndislega
meyjarrödd — og hún tók
undir með piltinum, sem blístr-
aði.....
„En eg yerð að finna brenni,“
sagði hann við sjálfan sig og
liann liratt frá sér liugsununum
Um frið og hamingju. „Hinir
kunna að frjósa í hel og ekki get
eg ráíað um í snjónum alla
nóttina.“
Aftur fór hann að líta í
kringum sig og lionum fanst
hann sjá móta fyrir veginum
ekki langt undan og liann fór að
að liugsa um, að það yrði auð-
veldara að ganga eftir þjóðveg-
inum.
Hann fór að ganga í áttina
þangað, en hann var þreyttur
og honum gekk erfiðlega, það
voru svo miklar ójöfnur, sum-
staðar sökk hann í, og honum
var svo kalt á fótunum.
Alt í einu nam hann staðar
— og honum fanst hjartað
hætta að slá. ÍHvað var þetta?
Honum fanst hánn sjá þrjár
beinagrindur með útrétta
arma — umvafða skuggum
næturinnar. Hann kófsvitnaði
— það var ógurlegt að vera
þarna einn, fanst honum í bih.
En svo vaknaði hugrekki hans.
Hvi skyldi hann vera hræddur?
Draugar voru kannske ekki svo
bölvaðir — það gat varla verið
verra að rekast á afturgöngu
en þýskan hermann. En — samt
var það nú svo, að undir niðri
varð Vasile að viðurkenna að
hann hefði heldur viljað mæta
þýskum hermanni.
Vasile áræddi að halda áfram,
en það sem hann hafði séð,
fær'ðist ekki úr stað, þótt liann
færðist nær og nær. Og nú sá"
liann livað þetta var. Þrir kross-
ar*— þrír krossar — þrjú leiði
— á þessum afskekta og ein-
manalega stað.
Vasile gerði krossmark fyrir
brjósti sér og fór að þylja bæn
fyrir hinum látnu. Hann stóð
eins og í leiðslu og horfði á
þessa þrjá óbrotnu trékrossa,
og liann hugsaði um, hverjir
það hefðu verið, er þarna liöfðu
enda'ð lífsskeið sitt. Voru það
liermenn sem þarna hvíldu?
Eða konur? Eða kannske lítil
börn — litil, illa klædd börn,
sem höfðu dáið af hungri og'
kulda. Frá þvi styrjöldin byrj-
aði liöfðu svo mörg börn dáið
úr hungri og kulda......
Eins og sá, sem starir á fjár-
7