Árbók VFÍ/TFÍ - 01.01.1996, Page 162

160 Árbók VFÍ/TFÍ 1994/95
Mynd 2 Myndin sýnir u.þ.b. 20 m háan þvergarð.
3.7.1 Stefnubreytandi varnarvirki (leiðigarðar)
Þau hafa það markmið að breyta stefnu snjóflóða til að minnka eða útiloka skaða af þeirra
völdum. Þau geta verið bæði bein eða bogin. Erfitt getur reynst að breyta stefnu sumra teg-
unda snjóflóða. Þurr snjóflóð hafa t.d. þá tilhneigingu að flæða yfir slík varnarvirki eða hindr-
un í landinu en hins vegar fylgja blautu snjóflóðin betur öllum breytingum í landinu. Vörn
svæða getur oft verið áhrifaríkari ef stefnu snjóflóðs er breytt heldur en ef reynt er að stöðva
það. Hins vegar skal gæta að því að breyting á stefnu snjóflóða getur Ieitt til þess að úthiaups-
lengdin eykst.
Æskilegast er að varnarvirkin séu ekki byggð á brattara landi en 20° og að þau hafi ekki
stærra horn á stefnu flóðsins en 30°. Þau geta verið úr steinsteypu og þá með lóðréttan vegg
sem snýr upp í fjallið og með jarðvegsfyllingu að neðanverðu eða eingöngu úr jarðvegs-
fyllingu og hafa þá hallandi hliðar, helst með sem mestum bratta.
3.7.2 Stíflur/þvergarðar
Hlutverk stífla/þvergarða er að stöðva snjóflóð. Þær eru byggðar þvert á snjóflóðafarveginn og
eru oftast staðsettar frekar neðarlega á úthlaupssvæðinu. Með því er hægt að koma í veg fyrir
að lítil snjóflóð, sem stöðvast ofanlega í úthlaupssvæðinu, fylli upp rýmið ofan við þær. Önnur
ástæða þess að þær eru byggðar neðarlega er sú að hraði snjóflóðanna hefur þar minnkað
verulega en hann hefur áhrif á hæð þeirra því hún er í hlutfalli við hraðann á snjóflóðinu í öðru
veldi. Einfalt dæmi (ekki tekið tillit til allra þátta): hraði snjóflóðs ~10 nt/sek gefur hæð garðs
~5 m en hraði snjóflóðs ~20 m/sek gefur hæð garðs ~20 m.
Á svæðum sem hafa minni halla en 20° er hraði snjóflóða farinn að minnka svo mikið að
raunhæft er að tala um þvergarða sem varnarvirki. Erlendis er almennt miðað við að hraði
snjóflóða við þvergarða sé ekki meiri en 20 m/s eða um 72 km/klst. Sá hraði gæfi um 20 m