Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2001, Page 131

Tækniarmáll 2000/2001 129
auknum tekjum af fjármagnstekjuskatti. Á gjaldahlið voru greidd gjöld ríkissjóðs í heild
195,4 milljarðar króna á árinu 2000 eða 12,9 milljarða króna umfram áætlun íjárlaga.
Tekjuafgangur ríkissjóðs á greiðslugrunni varð því 12,2 milljarðar króna en fjárlög gerðu
ráð fyrir 18,2 milljarða króna afgangi.
Lánsljárþörfin reyndist neikvæð um 9,5 milljarða króna á árinu 2000 sem er mun lakari
niðurstaða en stefnt var að í ljárlögum ársins. Á árinu 2000 greiddi ríkissjóður niður skuldir
um 9,2 milljarða króna, þar af voru ríkisvíxlar um 3,9 milljarðar króna, spariskírteini um 6,3
milljarðar króna og ríkisbréf um 6 milljarðar króna. Nýjar lántökur af erlendum lánum
umfram afborganir voru 8,2 milljarðar króna.
I uppgjöri Þjóðhagsstofnunar á fjármálum ríkissjóðs, sem fylgir þjóðhagsreikningastaðli
Sameinuðu þjóðanna, er áætlað að tekjuafkoma ríkissjóðs hafi verið jákvæð um 22,5 millj-
arða króna á árinu 2000 eða 3,3% af landsframlciðslu, sem cr mun hagstæðari niðurstaða en
árið á undan. Reiknað er með að tekjur ríkissjóðs á árinu 2000 hafi orðið 32,4% af lands-
framleiðslu, sem er 0,7 prósentustigum hærra hlutfall en árið 1999, og útgjöldin 29% af
landsframleiðslu, sem er 0,4 prósentustigum lægra hlutfall en árið 1999.
Fjármál sveitarfélaga: 1 áætlunum um íjármál sveitarfélaga er gert ráð fyrir að tekjuhalli
þeirra hafi orðið tæplega 1,9 milljarðar króna á árinu 2000 sem er 2,7% af tekjum þeirra. Til
samanburðar er áætlað að tekjuhalli ársins 1999 hafí verið 2,9 milljarðar króna eða 4,8% af
lckjum. Gert er ráð fyrir að fjárfesting sveitarfélaganna hafí numið um 15 milljörðum króna
á árinu 2000 og verði um milljarði meiri en árið 1999. Áætlað er að heildarútgjöld sveitar-
félaganna hafí verið um 69 milljarðar króna árið 2000 eða um 10,3% af landsframleiðslu.
Hvað tekjurnar varðar þá er áætlað að þær verði rúmir 67 milljarðar króna á árinu 2000 sem
er 10,1% af landsframleiðslu.
Fjármál hins opinbera: Áætlanir benda til að tekjuafkoma hins opinbera í heild hafí verið
jákvæð um tæpan 21 milljarð króna á síðasta ári eða sem nemur 3,1% af landsframleiðslu.
Til samanburðar var tekjuafkoma ársins 1999 jákvæð um 13,6 milljarða króna. Árin 1998,
1999 og 2000 var afkoma hins opinbera jákvæð í fyrsta sinn síðan 1984. Afkomubatinn
skýrist m.a. af mikilli raunaukningu tckna og auknum umsvifum í þjóðarbúskapnum. Tekjur
hins opinbera á árinu 2000 eru taldar hafa verið tæpir 281 milljarður króna eða sem nemur
42% af landsframleiðslu en það er 0,9 prósentustigum hærra hlutfall en árið á undan.
Hrein lánsfjárþörf opinberra aðila scm nær til ríkissjóðs, lánasjóða hins opinbera og rík-
isfyrirtækja er talin hafa verið jákvæð um 8,5 milljarða króna á árinu 2000 eða sem svarar
til 1,3% af landsframleiðslu. Til samanburðar var lánsfjárþörf þessara aðila jákvæð um 1,6%
af landsframleiðslu árið 1999. Greiðsluuppgjör ríkissjóðs sýnir að hrein lánsfjárþörf hans
hafí verið neikvæð um 18,3 milljarða króna á árinu 2000. Lánsfjárþörf opinbera hús-
næðiskerfísins og opinberra fyrirtækja er hins vegar veruleg. Reiknað er með að hrein láns-
Qárþörf þessara aðila hafi verið 26,8 milljarðar króna á árinu 2000.
Heildarskuldir hins opinbera, þ.e. ríkis og sveitarfélaga, eru áætlaðar um 282 milljarðar
króna í lok ársins 2000 sem er 42,2% af landsframleiðslu, eða 1,4 prósentustigum lægra
hlutfall af landsframleiðslu cn árið á undan. Þá er rciknað nieð að hreinar skuldir þess verði
tæplega 158 milljarðar króna eða 23,5% af landsframleiðslu. Erlendar skuldir eru riimlega
helmingur af heildarskuldum hins opinbera.