Bændablaðið - 15.03.2012, Blaðsíða 41

41Bændablaðið | fimmtudagur 15. mars 2012
Í drögum að nýrri stjórnarskrá,
grein 39, er fjallað um alþingis-
kosningar. Þar er gert ráð fyrir
jöfnu vægi atkvæða, en er það
ekki svo í dag?
Nei, á sínum tíma var mis-
vægi komið á til að leiðrétta hlut
landsbyggðar gagnvart suðvestur-
horninu. Mér sýnist að annaðhvort
séu menn búnir að missa sjónar
á þessu, eða að öðrum kosti vilji
losna við afskipti landsbyggðar
af ríkinu.
Hversvegna segi ég þetta? Ef
við höldum áfram með grein 39,
þá er þar lagt til að tekið verði upp
persónukjör. Við sáum árangurinn
af slíku í kjöri til stjórnlagaþings,
þar sem landsbyggðin fékk eitt-
hvað um 12% fylgi. Er það ásætt-
anlegt fyrir okkur sem tilheyrum
svokallaðri landsbyggð? Ekki
finnst mér það.
Ég var því að velta því fyrir
mér að hver sýsla landsins yrði
eitt kjördæmi þar sem kjörnir yrðu
tveir fulltrúar til Alþingis. Þannig
og aðeins þá gætum við farið að
sætta okkur við persónukjör. Að
öðrum kosti gætum við þurft að
skipta landinu upp í t.d. 5 fylki,
tiltölulega sjálfstæð og sjálfbær.
Gísli Þ. Pétursson,
Fljótsdalshéraði
Ég var að velta því fyrir mér!
Bókabás
Ævintýrin um Basil fursta komu
fyrst út á Íslandi 1939-1941 í
þremur þykkum bókum. Síðan
komu þau út í fjölmörgum heft-
um, en hvert þeirra er sjálfstæð
saga. Ævintýri þessi gerast víða
um heim, til dæmis í Englandi,
Þýskalandi, Bandaríkjunum
og Indlandi. Höfundur Basil
fursta er ókunnur. Útgefandi var
Sögusafn heimilanna en þeirri
útgáfu stýrði upphaflega Árni
Ólafsson.
„Í þeirri glæpahrinu sem gengið
hefur yfir þjóðina á undanförnum
árum og ekki sér fyrir endann á,
hefur Vestfirska forlagið ákveðið
að gamni sínu að kalla á furstann til
að smúla dekkið,“ segir Hallgrímur
Sveinsson, Brekku í Dýrafirði og
bókaútgefandi hjá Vestfirska for-
laginu.
„Ævintýri Basils og þeirra ill-
virkja og glæpakvenda sem hann
var sífellt að koma í hendur réttvís-
innar eru ekki eins heilsuspillandi
og sá ófögnuður sem sífellt er boðið
upp á í kvikmyndum, sjónvarpi
og bókum nú til dags. Þetta var
bara einhvern veginn allt öðruvísi
glæpahyski, bófar og ræningjar. Í
ævintýrum Basil fursta koma oftast
fyrir í hverju hefti bæði reglulega
fagrar glæpadrósir og glæpakvendi
og það eru sko engar dúkkulísur!
Sonja, Soffía, lafði Ethel og Sæta
Emmy, svo nokkrar séu nefndar,
voru engin lömb að leika við. Þess
á milli eru svo ungar, saklausar og
fallegar stúlkur, reglulega geðugar
og viðfelldnar í umgengni, sem þeir
Basil fursti og Sam Foxtrot bjarga
oft úr ótrúlegustu hremmingum.
Segja má að ævintýri konungs
leynilögreglumanna séu sigur hins
góða yfir hinu illa og má vel dreifa
slíku efni sem mótvægisaðgerð.
Þó þetta séu engar verðlaunabók-
menntir, þá má segja að textinn sé
furðu góður þó snöggsoðinn sé og
sumsstaðar bregður jafnvel fyrir
máltöfrum. Og merkilegt má það
kalla að söguhetjurnar þérast upp
í hástert, jafnvel fram á síðustu
stund. Dæmi: “Salisbury”, var sagt
með ákveðinni röddu. “Ég handtek
yður í nafni laganna.”
Einn góður maður sagði um
daginn að það að lesa Basil fursta
væri eins og að fá sér pilsner sem
afréttara eftir glæpasögufylleríið
sem er í gangi hjá þjóðinni og
gengur út yfir allan þjófabálk.
En hver er hinn óþekkti höf-
undur Basil fursta? Það er hinn
mikli leyndardómur sem okkur
hefur ekki tekist að upplýsa fremur
en öðrum, þrátt fyrir ítrekaðar til-
raunir. Sumir segja að hann sé
danskur. Sögur gengu um það
áður fyrr að höfundur heftanna
væri Kristmann Guðmundsson
eða jafnvel Ragnar í Smára. Sumir
töldu að Árni Ólafsson hefði sjálfur
samið einhver þeirra. Svo sagði
Bragi Kristjónsson í viðtali í DV
1. sept. 1984.
Í sömu grein segir blaðamaður
sá sem skrifar og er ekki nafn-
greindur, en hann var að reyna
að grafast fyrir um uppruna Basil
fursta: “Fyrsta þrepið í rann-
sókninni var að hringja í Guðjón
Elíasson sem nú á útgáfufyrirtækið
Sögusafn heimilanna. Hann sagðist
ekki gefa Basil út og ekki hafa hug-
mynd um hver þýddi. Hann hélt
að verkin væru þýdd úr dönsku og
sagðist nokkuð viss um að margir
þýðendur hefðu verið að þeim.”
Þessi dularfulli rithöfundur
skyldi þó aldrei vera Vestfirðingur?
Hvað sem um það er munum
við áfram halda uppi spurnum um
þann óþekkta höfund og jafnvel
fá Basil sjálfan í lið með okkur
ef svo veltis,“ segir Hallgrímur
Sveinsson.
Vestfirska forlagið endurvekur
ævintýrin um Basil fursta
Mynd / Guðmundur J. Sigurðsson.
Evrópustofa og lýðræðisleg umræða
Jafnt andstæðingar aðildar Íslands
að Evrópusambandinu og fylgj-
endur eru sammála um að álita-
málið um stöðu Íslands gagnvart
ESB er stórpólitísk spurning
með víðtækar afleiðingar fyrir
þjóðina um langa framtíð. Okkur
andstæðinga aðildar greinir á við
aðildarsinna um afleiðingarnar.
Um það snýst umræðan.
Í lýðræðisþjóðfélagi eru póli-
tísk álitamál rædd í opinni frjálsri
umræðu. Til að umræðan sé frjáls
þarf að gæta að jafnræðissjónarmið-
um. Í umræðunni um aðildarum-
sókn Íslands gætir ekki jafnræðis.
Stjórnvöld beita afli stjórnsýslunnar í
þágu umsóknarinnar. Embættismenn
utanríkisráðuneytisins eru gerðir út af
örkinni að kynna kosti ESB-aðildar
á fundum hverskyns félagasamtaka
vítt og breitt um landið. Þá er verk-
færum stjórnsýslunnar, s.s. almanna-
tenglum og dagskrárvaldi ráðuneyta
til að efna til funda og málþinga, beitt
í þágu ESB-umsóknarinnar.
Íslensk stjórnvöld eru þrátt fyrir
allt íslensk og svara íslenskum
almenningi fyrir gerðir sínar - ekki
seinna en í næstu þingkosningum. En
til viðbótar við einhliða málflutning
stjórnvalda til stuðnings ESB-aðild
var um áramótin síðustu opnuð sér-
stök miðstöð fjármögnuð af erlendu
stjórnvaldi, framkvæmdastjórninni í
Brussel, til að reka áróður fyrir aðild
Íslendinga að Evrópusambandinu.
Evrópustofa skekkir í grund-
vallaratriðum lýðræðislega
umræðu á Íslandi. Evrópustofa
heyrir beint undir framkvæmda-
stjórn Evrópusambandsins og þar
af leiðir er íslenskur almenningur
varnarlaus - getur ekki kallað til
ábyrgðar þá sem veita fjármunum
til að reka áróður fyrir aðild Íslands
að ESB. Við skulum taka af öll
tvímæli: Hlutverk Evrópustofu er
að ,,tryggja“ fylgi almennings við
aðild Íslands að Evrópusambandinu.
Það stendur skráð í útboðsgögnin
sem liggja til grundvallar rekstri
Evrópustofu.
Tómas Ingi Olrich fyrrverandi
menntamálaráðherra sat opinn fund
á Akureyri með Evrópustofu og
skrifaði í framhaldi blaðagrein. Þar
segir m.a.
Upplýsingafund ESB á Hótel
KEA sat m.a. Timo Summa, sendi-
herra ESB á Íslandi. Hann lýsti því
yfir að til stæði, væntanlega á vegum
hans sjálfs og ESB, að skapa (create)
umræðu um ESB á Íslandi. Áður
hafði Birna Þórarinsdóttir, fram-
kvæmdastjóri Evrópustofu, lýst því
yfir, að ekki stæði til að hafa áhrif á
umræðuna. Ekki er ljóst hvort hér er
um að ræða einfeldni eða tvöfeldni.
Evrópustofa er ekki rekin til að
kynna evrópska menningu, vísindi
eða listir heldur til að fá Íslendinga
til fylgilags við Evrópusambandið.
Til að stunda áróðurinn á Íslandi
hefur Evrópustofa úr rúmlega 200
milljónum króna að spila næstu tvö
árin. Til að setja þetta í samhengi þá
úthlutaði Alþingi s.l. haust heilum
27 milljónum króna til félagasam-
taka sem stuðla að umræðu um
Evrópumál. Þessum 27 milljónum
var skipt til helminga á milli and-
stæðinga aðildar annars vegar og
fylgjenda hins vegar. Ein og sér er
Evrópustofa með tuttugufalt það fé
sem Heimssýn, félagsskapur and-
stæðinga aðildar, fær frá Alþingi.
Á Íslandi eru í gildi lög nr. 62
frá 1978 sem fjalla „um bann við
fjárhagslegum stuðningi erlendra
aðila við íslenska stjórnmálaflokka
og blaðaútgáfu erlendra sendiráða
á Íslandi.” Markmið laganna er
lýðræðisvörn á Íslandi: Að banna
erlendan yfirgang í íslenskri umræðu
um íslensk málefni.
Evrópustofa starfar ekki í þágu
íslenskra hagsmuna heldur erlendra.
Rekstur Evrópustofu hér á landi fer
ekki saman við lýðræðislega umræðu
um stærsta pólitíska álitamál seinni
tíma stjórnmálasögu Íslands.
Ásmundur Einar Daðason
Alþingismaður Framsóknar-
flokksins og formaður
Heimssýnar (samtaka sem berj-
ast gegn aðild Íslands að ESB)
Hvers virði eru vatnsréttindi til orkuöflunar?
Hvers virði eru vatnsrétt-
indi til orkuöflunar? Þetta
er yfirskrift málþings sem
Auðlindaréttarstofnun Háskólans í
Reykjavík og Draupnir lögmanns-
þjónusta standa fyrir í dómssal á
1. hæð HR, í dag fimmtudaginn
15. mars nk. kl. 15-17.
Á málþinginu verður athyglinni
sérstaklega beint að réttarstöðu
landeiganda og orkuframleiðenda
vegna verðmats á vatnsréttindum
sem notuð eru til orkuframleiðslu.
Tveir sérfræðingar frá Noregi sem
hafa víðtæka reynslu af málefninu
og af samningum og samningagerð
milli landeigenda og orkufyrirtækja
í Noregi munu halda þar erindi.
Þar er um að ræða norska lög-
manninn Olav Felland, sem fjallar
um áhrif innleiðingar samkeppnis-
markaðar í Noregi á verðmyndun
vatsnréttinda, um upphaf svokall-
aðrar leigugreiðsluaðferðar og þróun
hennar í Noregi og fer yfir þróun
í dómaframkvæmd sem lýtur að
umfjöllunarefninu. Felland fjallar
einnig um greinarmun á verðmynd-
un vatnsréttinda í litlum og stórum
vatnsföllum í Noregi, réttarfar mats-
mála í Noregi o.fl.
Þá mun Arne Jacobsen, fram-
kvæmdastjóri Blafall í Noregi fjallar
um skýrleika í verðmyndun vatsn-
réttinda í Noregi og helstu kosti og
annmarka í núverandi „praksís“ við
verðmyndun vatnsréttinda. Einnig
hver er þáttur hins opinbera í formi
auðlindagjalda og annarrar gjald-
töku. Jafnframt mun Arne gefa
einstök dæmi um verð vatsnrétt-
inda í Noregi út frá viðurkenndum
aðferðum.
Kristín Haraldsdóttir, forstöðu-
maður Auðlindaréttarstofnunar
Háskólans í Reykjavík verður
fundarstjóri en málþingið er öllum
opið og er aðgangur ókeypis.
Þann 9. mars síðastliðinn auglýsti
embætti ríkisskattstjóra eftir verk-
efnastjóra til starfa „við aðlögun
tölvukerfa embættisins að kröfum
Evrópusambandsins auk annarra
verkefna“, eins og segir í auglýs-
ingu embættisins.
Með þessu hefur er staðfest enn
eitt dæmið um að um aðlögunar-ferli
sé að ræða en ekki aðildarviðræður.
Skúli Eggert Þórðarson ríkisskatt-
stjóri segir í viðtali við Morgunblaðið
í dag:
„...þetta snýst um að aðlaga
tölvukerfi skattyfirvalda ef til aðildar
kemur“.
Með öðrum orðum á að vinna að
aðlöguninni áður en samþykkt er að
ganga í ESB. Það er algjörlega ljóst
hvernig aðlögunarferlið virkar og
samningamenn starfa. 21. febrúar
2012 sagði aðalsamningamaður
Íslands við Morgunblaðið að „ESB
hefur sitt verklag“. Þetta verklag er
sérstaklega vel útskýrt í bæklingi
sem sambandið sjálft hefur gefið
út um stækkunarstefnu þess, en þar
segir (bls 9):
„Í fyrsta lagi er mikilvægt að skilja
að hugtakið „aðildarviðræður“ getur
verið misskilið. Aðildarviðræður ein-
blína á þau skilyrði og tímasetningu
sem mögulegt aðildarríki innleiðir
ESB gerðir – u.þ.b. 90.000 blaðsíður.
Þessar gerðir, betur þekktar sem
„acquis“, eru ekki umsemjanlegar.
Fyrir umsóknarríki snýst þetta
fyrst og fremst um að semja um
hvernig og hvenær ESB gerðir og
starfshættir séu innleiddir.“ (http://
ec.europa.eu/enlargement/pdf/
publication/enl-understand_en.pdf)
Heimssýn – hreyfing sjálfstæðis-
sinna í Evrópumálum, harmar því
að gríðarlegu fé sé sóað í aðlögun
íslenskrar stjórnsýslu að ESB gerð-
um, án þess að þjóðin hafi fengið
að segja sitt í þessu mikilvæga máli.
Hvorki íslenskir kjósendur né meiri-
hluti Alþingis hefur veitt slíkar víð-
tækar heimildir til aðlögunar, enda
var því ávallt haldið fram að um
könnunarviðræður var verið að ræða.
Stjórn Heimssýnar
Aðlögun án samþykktar blasir við