Fréttablaðið - 10.11.2012, Síða 36

10. nóvember 2012 LAUGARDAGUR36
Utanríkisráðherra
Hillary Clinton hefur lýst því yfir að hún hyggist stíga
úr stóli utanríkisráðherra á næstunni. Líklegast þykir að
John Kerry, öldungadeildarþingmaður og fyrrverandi
forsetaframbjóðandi demókrata, muni taka hennar stað.
Kerry er hokinn reynslu í utanríkismálum og hefur meðal
annars gegnt embætti formanns utanríkismálanefndar
öldungadeildarinnar síðustu ár. Susan Rice, sendiherra
Bandaríkjanna hjá Sameinuðu þjóðunum þótti
líkleg til að hreppa hnossið, ekki alls fyrir
löngu, en vafasöm frammistaða hennar í
kjölfar árásarinnar á sendiráð Banda-
ríkjanna í Bengasí í september þótti
spilla möguleikum hennar. Hún hefur
þó líka verið í umræðunni um næsta
þjóðaröryggisráðgjafi forsetans.
Varnarmálaráðherra
Leon Panetta er sennilega líka á útleið, en, líkt og með
Geithner, má gefa sér að hann sitji á meðan leyst er úr
fjármálum ríkisins og framlög til varnarmála verði skýrð til
framtíðar. Einn helsti undirmaður Panetta, Ashton Carter
er talinn líklegur til að stíga upp, en Michele Flournoy,
sem er einn af nánustu pólitísku bandamönnum Obama,
er jafnvel líklegri, ef hún þá ákveður sjálf að sækjast eftir
stólnum.
Dómsmálaráðherra
Eric Holder hefur verið
umsetinn af repúblikunum
síðustu mánuði og er líklegur
til að stíga til hliðar, þó að
það verði ef til vill ekki á
næstu mánuðum. Janet
Napolitano, sem nú gegnir
stöðu heimavarnaráðherra,
er sögð hafa mikinn áhuga
á að fylla í skarð hans.
Fjármálaráðherra
Timothy Geithner hefur
lýst því yfir að hann muni
hætta. Sá sem helst hefur
verið nefndur í þessu sam-
bandi er Jack Lew, starfs-
mannastjóri Hvíta hússins,
en einnig hefur komið til
tals að leita fanga á Wall
Street. Þar hefur nafn
Suzanne Nora Johnson,
fyrrverandi yfirmanns hjá
Goldman Sachs, borið
upp. Geithner verður þó
sennilega í stóli þar til
gengið verður frá mest
aðkallandi málum í
ríkisfjármálunum.
BREYTINGAR Í RÁÐHERRALIÐI OBAMA
Fylgi frambjóðenda eftir þjóðfélagshópum
KONUR
11%
forskot
Obama
KARLAR
7%
forskot
Romney
KYN KYNÞÆTTIR
HVÍTIR
20%
forskot
Romney
SVARTIR
87%
forskot
Obama
RÓMANSK-
ÆTTAÐIR
44%
forskot
Obama
18-24 ÁRA
24%
forskot
Obama
25-59 ÁRA
22%
forskot
Obama
65 ÁRA+
12%
forskot
Romney
50-64 ÁRA
5%
forskot
Romney
30-39 ÁRA
13%
forskot
Obama
40-49 ÁRA
2%
forskot
Romney
ALDUR
UNDIR 50.000$
22%
forskot
Obama
50.000-99.999$
6%
forskot
Romney
YFIR 100.000$
10%
forskot
Romney
ÁRSTEKJUR
BÚSETA
STÆRRI BORGIR
40%
forskot
Obama
SMÁBÆIR
14%
forskot
Romney
DREIFBÝLI
24%
forskot
Romney
HEIMILD: AP
Þ
egar Barack Obama
verður settur inn í
embætti Bandaríkja-
forseta öðru sinni í
janúar næstkomandi
er ljóst að hans bíða
fjölmörg erfið úrlausnarefni.
Áður en að því kemur verður hins
vegar enginn afslöppun.
Þverhnípið
Það fyrsta sem liggur fyrir hjá
forsetanum er að ná samkomulagi
við þingið, þar sem repúblikanar
eru við völd, um ríkisfjármál.
Þegar greiðslufall stóð fyrir
dyrum hjá bandaríska ríkinu í
fyrra náðist tímabundið sam-
komulag, en með þeim fyrirvara
að ef ekki næðist saman til lengri
tíma kæmu sjálfkrafa til fram-
kvæmda skattahækkanir og flat-
ur niðurskurður á ríkisútgjöldum,
samtals að upphæð um 500 millj-
arða dala.
Afleiðingarnar ef farið yrði
fram af þessu „efnahagslega þver-
hnípi“, eins og það kallast, gætu
orðið verulegar. Fjárlagaskrif-
stofa Bandaríkjanna spáði því
meðal annars í úttekt sem gefin
var út á fimmtudag að kæmi til
þessa gæti það steypt landinu í
annað samdráttarskeið.
Repúblikanar líta svo á að
skattahækkanir komi ekki til
greina og vilja frekar skera
niður í útgjöldum til almanna-
og sjúkratrygginga. Demókrat-
ar standa hins vegar þétt að baki
Obama og loforði hans um að
framlengja ekki skattaafslætti til
þeirra allra hæstlaunuðu.
Þrátt fyrir allt er nokkurn
sáttatón að heyra, en framhaldið
ræðst á næstu sex vikum.
Kína, Íran og stríðið
Það sem helst liggur fyrir Obama
er ógnin sem Bandaríkjamönnum
finnst stafa af kjarnorkuáætlun
Írana. Spurningin þar snýst um
hvort halda eigi áfram á sömu
braut með viðskiptaþvingunum,
eða hvort draga eigi línu í sandinn
sem stjórnvöld í Íran mega ekki
stíga yfir, að viðlögðum hernaðar-
aðgerðum.
Þá er uppgangur Kína á sviði
alþjóðaviðskipta, og ekki síður
stjórmmála mjög til umræðu í
Bandaríkjunum. Í kosningabar-
áttunni höfðu bæði Obama og
Romney lýst sig tilbúna til að
spyrna við fæti gegn auknum
áhrifum Kínverja á alþjóðavett-
vangi.
Svo má alls ekki gleyma því að
stríðið í Afganistan stendur enn
yfir þrátt fyrir að stefnt sé að því
að kalla herliðið heim árið 2014.
Margs konar umbætur heima fyrir
Loks er í mörg horn að líta innan
lands. Obama lofaði í kosninga-
baráttunni að efla innlenda fram-
leiðslu og fjölga störfum.
Forsetinn hefur auk þess lengi
talað fyrir umbótum á innvið-
um landsins, bæði varðandi sam-
göngur og fjarskipti. Þá er vinna
hafin við að bæta skólakerfið og
hið nýja heilbrigðiskerfi Obama,
þar sem öllum íbúum er komið inn
í heilbrigðistryggingakerfi, verð-
ur innleitt að fullu á næstu miss-
erum.
Að endingu eru það orkumál-
in, en Obama hefur staðið fyrir
því að auka hlut umhverfisvænni
orkugjafa og hertum reglugerðum
um umhverfisvottun ökutækja.
Hnattræn hlýnun kom lítt til
tals í nýafstaðinni kosningabar-
áttu, en mat margra er að Obama
muni taka ákveðnari skref í þeim
málum á seinna kjörtímabili sínu.
Það verður því engin lognmolla
hjá Obama og hans fólki, hvort
sem litið er til næstu daga, vikna,
mánaða eða ára. Næstu ár ættu
því að verða viðburðarík.
Krefjandi tímar fram undan
Barack Obama fær ekki mikinn tíma til að fagna eftir kosningasigurinn á dögunum. Fram undan eru mörg krefjandi og erfið
mál, meðal annars tengd ríkisfjármálum, atvinnu- og utanríkismálum, og andstæðingar hans í röðum repúblikana í þinginu
munu trauðla greiða götu hans frekar en þeim gerist þörf. Þorgils Jónsson kynnti sér næstu skref á forsetaferli Obama.
Miðað við að margir álitsgjafar í bandarískum fjölmiðlum hafi fram á síðustu daga talað eins og kosningarnar yrðu
tvísýnar var sigur Obama frekar afgerandi.
Hans liðsmenn voru hins vegar allan tímann vissir um að
hafa lagt baráttunna rétt upp. David Axelrod og félagar í kosn-
ingaliðinu lögðu mikla áherslu á að ná til hópa sem væru líkleg-
ir til að kjósa Obama, og ekki síst að koma því fólki á kjörstað.
Konur, ungt fólk og minnihlutahópar, einkum í lykilríkjunum
margumtöluðu, voru hvött til þátttöku og tugir þúsunda sjálf-
boðaliða gengu hús úr húsi eða hringdu til að finna fleiri lík-
lega stuðningsmenn.
Lið Obama segist hafa skráð 1,8 milljónir nýrra kjósenda
fyrir kosningarnar, sem er nær tvöfalt meira en 2008.
Ekki var laust við að Obama hafi valdið mörgum stuðnings-
mönnum sínum frá kosningunum 2008 vonbrigðum í mörgum
málum og því erfitt að leggja aftur upp í baráttu undir for-
merkjum vonar og umbóta, „Hope and Change“. Liðsmenn for-
setans gættu þess því að leggja kjörið alls ekki upp sem mat á
fyrra kjörtímabilinu, heldur sem val á milli hans og Mitts Rom-
ney. Því drógu þeir upp mynd af Mitt Romney sem auðmanni
sem kærði sig aðeins um að gæta hagsmuna hinnar ríkustu, jafn-
vel áður en Romney hafði tryggt sér útnefningu Repúblikana-
flokksins. Romney gerði sjálfum sér engan greiða með því að
láta standa sig að því að tala um tæpan helming þjóðarinnar sem
eins konar þurfalýð sem reiddi sig á stuðning ríkisins.
Ýmsir ytri þættir hjálpuðu einnig til við að tryggja Obama
endurkjör, þar á meðal betra útlit í efnahagsmálum. Loks urðu
viðbrögð Obama við fellibylnum Sandy til þess að sýna kjósend-
um fram á að hann gat sameinað fólk á erfiðum tímum.
Repúblikanar vöknuðu upp við vondan draum á miðvikudag
þar sem lýðfræðileg þróun bandarísku þjóðarinnar er þeim
mjög í óhag. Því þurfa þeir í næstu kosningum að leitast við
að höfða til fleiri þjóðfélagshópa. Hvaða áhrif það mun hafa á
stefnu repúblikana er þó enn óljóst.
■ BREIÐFYLKING OBAMA TRYGGÐI SIGURINN