Læknablaðið - 15.09.1986, Qupperneq 43

LÆKNABLAÐIÐ
213
Skúli: »Já, ég er vissulega sammála honum
um þetta. Það skipulag, sem gildir í ís-
lenzkum heilbrigðismálum í dag, er mein-
gallað. Sama er að segja um stjórn heil-
brigðisþjónustunnar og þá sérstaklega
fjármálastjórnina. Ég skal skýra það svolítið
nánar. Á undanförnum 15-20 árum hafa
allar nágrannaþjóðir okkar haft að megin-
markmiði að auka hlut heilsugæzlunnar, en
draga úr aukningu hinnar dýru sér-
fræðiþjónustu utan og innan spítala. Þessi
stefna hefur að minnsta kosti í orði kveðnu
vakað fyrir íslenzkum heilbrigðisyfirvöldum,
allt frá því lögin um heilbrigðisþjónustu voru
fyrst sett 1973. En hvernig er svo reyndin?
Fyrir nokkrum árum var það athugað,
hvernig kostnaður við heilbrigðisþjónustuna
fyrir Reykvíkinga hefði þróast á tímabilinu
frá 1970 til 1981. Þá kom í ljós, að þættir
eins og heilsuverndarstarfsemi, heimilis-
lækningar, læknavakt og heimahjúkrun
höfðu staðið algjörlega í stað og ekki einu
sinni fengið sinn hlut í aukinni þjóðarfram-
leiðslu, sem á þessu tímabili jókst um 60°7o.
Hins vegar hafði sjúkrahúsaþjónustan eða
dýrasta þjónustan vaxið um rúmlega 160%.
Þessi þróun hefur að líkindum haldið áfram.
í því sambandi er ekki sízt athyglisvert, að
stjórnvöld, þ.e.a.s. ríkisstjórnir og Alþingi,
sýna lítinn sem engan áhuga á þessu máli. Á
sama tíma hefur orðið umtalsverð breyting í
þessum efnum í ýmsum nágrannalöndum
okkar.«
Borgarlæknir er líka sammála Stefáni um, að
vanþekking stjórnmálamanna á heilbrigð-
ismálum sé mikil, en það sé vegna þess, að
almenn umræða um þau mál hér á landi sé
mjög lítil miðað við það, sem gerist í
nágrannalöndum okkar.
»Það þarf að koma því til skila hér rækilega,
bæði til stjórnmálamanna og almennings, að
það verður að byggja heilbrigðisþjónustuna
upp með ákveðnum hætti, allt öðru vísi en
við gerum í dag, til að hægt sé að ætlast til
þess, að við náum þar árangri og til þess, að
unnt sé að stemma stigu við hinni mjög
hröðu kostnaðaraukningu, sem verður á
hverju ári, án þess að við sjáum verulegan
árangur fyrir þá peninga«, sagði Skúli
Johnsen borgarlæknir.
Hann hefur einmitt kynnt sér þetta rækilega
og kannað ýmis rannsóknargögn, sem leiða
í ljós, að með því að auka heimilis-
læknaþjónustuna, hinn ódýrari þátt heil-
brigðisþjónustunnar, minnki eftirspurn eftir
þeirri þjónustu, sem dýrari sé. Niðurstaðan
er sem sé sú að mati borgarlæknis, að aukin
heilsugæzla valdi því, að kostnaður aukist
minna en ella, jafnvel þótt það kosti eitthvað
að koma heilsugæzlunni á. »Þetta felst í því,
að fólk notar minna af lyfjum, þarf minna
af dýrri sérfræðiþjónustu að halda og
kostnaður við sjúkrahús og sjúkrahúslegu
minnkar«, segir Skúli Johnsen, borgarlækn
ir.
Þorgrímur Gestsson, sagði frá og ræddi við
Skúla Johnsen, borgarlækni, og Stefán
Þórarinsson, héraðslækni.
í kvöldfréttum i gær var greint frá gagnrýni
þeirra Stefáns Þórarinssonar, héraðslæknis,
og Skúla Johnsen, borgarlæknis, á skipu-
lagningu heilbrigðisþjónustu hérlendis. Þeir
sögðu m.a., að takmörkuð uppbygging
heilsugæzlu á Reykjavíkursvæðinu hefði
valdið því, að fólk, sem þar byggi, sækti í
dýra sérfræðiþjónustu. Það er álit þeirra
beggja, að unnt sé að kenna um vanþekkingu
og áhugaleysi stjórnmálamanna. Gagnrýnin
var borin undir þau Ragnhildi Helgadóttur
heilbrigðisráðherra, og Guðjón Magnússon
aðstoðarlandlækni. (Kvöldfréttir 22.05.1986)
Ragnhildur Helgadóttir heilbrigðisráöherra
Ragnhildur Helgadóttir heilbrigðisráðherra
sagði, að hæsti meðalaldur íslenzkra kvenna
og lág tíðni ungbarnadauða sýndi mikil-
vægan árangur heilsuverndar hérlendis.
Það væri ekkert launungarmál, að sér-
fræðiþjónusta á sjúkrahúsum væri dýrasti
þáttur heilbrigðisþjónustunnar og hlutfalls-
lega allt of litlu fé væri varið til heilsuvernd-
ar miðað við þann kostnað. Ráðherra sagð-
ist hafa lagt áherzlu á að breyta þessu þann
skamma tíma, sem hún hefði stýrt heil-
brigðisráðuneytinu. Um gagnrýni þeirra
Stefáns Þórarinssonar og Skúla Johnsen
sagði hún:
»Menn geta náttúrlega fellt dóma vítt og
breitt á báðar hendur. Það ætla ég ekki að
gera. Ég held, að meginskýringin sé sú, að
við þurfum að skipta takmörkuðu fé á marga
staði. Ég held hins vegar, ef við tölum um
skilning á þesum hlutum, að hann þurfi að
fara vaxandi á því, með hvaða hætti er hægt
að koma i veg fyrir marga sjúkdóma og þá