Læknablaðið - 15.04.1990, Síða 46

216
LÆKNABLAÐIÐ
berst. Virkni sumra sýklalyfja í sermi minnkar
við geymslu. Ber því að forðast að geyma
serum sjúklingsins lengur en nauðsyn krefur.
Gildi serumþynningaprófa er nokkuð umdeilt.
Við bakteríu-hjartaþelsbólgu er venjulega
miðað við að á tíma toppstyrks (peak) drepist
bakterían í þynningunum 1:8-1:16, og á
tíma lágstyrks (trough) í þynningunum 1:4-
1:8 (8,9). Við beinígerð er talið mikilvægt
að á tíma lágstyrks drepi sermið bakteríuna
að minnsta kosti í tvöfaldri þynningu
(1:2). Mikilvægi lágstyrks við meðhöndlun
beinígerða er vegna þess tíma, sem það tekur
sýklalyfið að komast á sýkingarstaðinn. Vitað
er að margar bakteríur framleiða mikið magn
af lausgerðum hjúp eða slími, sem umlykur
þær og vemdar gegn sýklalyfjum og vömum
líkamans (10).
Ekki ætti að nota serumþynningaprófið eitt sér
til að ákvarða hvort meðferð sé fullnægjandi,
heldur einungis til að gefa vísbendingu um
hvort serumið sé nægjanlega bakteríudrepandi.
Þrátt fyrir fullnægjandi serumþynningapróf
gæti þurft að grípa inn í með skurðaðgerð
og eins gæti sjúklingurinn læknast með
ófullnægjandi serumþynningapróf.
Serumþynningaprófið ætti að framkvæma
tveimur til fjórum dögum eftir að meðferð
hefst og endurtaka síðan ef sjúklingur er settur
á lyf til inntöku í stað stungulyfja, eða ef
breytt er um sýklalyf.
LOKAORÐ
A sýkladeildum eru af nauðsyn settar
ákveðnar vinnureglur um hvaða næmispróf
skuli gera á sýklum ræktuðum úr innsendum
sýnum. Slíkt er að sjálfsögðu einföldun, en
oftast fær starfsfólk sýkladeilda takmarkaðar
upplýsingar um sjúklingana á beiðnum
um sýklarannsókn. Æski læknir þess að fá
rannsóknir gerðar, sem falla utan vinnureglna,
verða upplýsingar þess eðlis að koma fram
á rannsóknarbeiðni. Komi fram á beiðni að
sjúklingurinn sé á sýklalyfi sem ekki er venja
að gera næmispróf fyrir, er því næmisprófi
bætt við (geti lyfið verkað á viðkomandi
sýkil).
Nauðsynlegt er að hafa í huga að næmir
sýklar, á stöðum þar sem flæði sýklalyfs er
gott og góður styrkur næst, drepast mun fyrr
en á stöðum þar sem sýklalyf á ekki góðan
aðgang. Einnig eru sum lyf góð til að útrýma
sýkingu, en lakari eða óhæf til að útrýma eða
hreinsa sömu sýkla af slímhúðum.
Til að þjónusta sýkladeilda nýtist sjúklingum
sem best er nauðsynlegt að læknar fylgist
með nýjungum í sýklafræðinni. Sýklafræðin
er fag í örum vexti og snertir allar sérgreinar.
Einungis með skynsamlegri notkun sýklalyfja
getum við haldið áfram að lækna alvarlegar
bakteríusýkingar.
HEIMILDIR
1. Atkinson BA. Species incidence and trends of
susceptibility to antibiotics in the United States
and other countries: MIC and MBC. In: Lorian V,
ed. Antibiotics in Laboratory Medicine, 2nd ed.
Baltimore: Williams & Wilkins, 1986: 995-1162.
2. Working party of the British Society for
Antimicrobial Chemotherapy. Breakpoints in in-vitro
antibiotic sensitivity testing. J Antimicrob Chemother
1988; 21: 701-10.
3. Nordiska lakemedelsnámnden. Nordisk
lákemedelsstatistik 1981-1983, del 1, Uppsala: NLN,
1986.
4. Reeves D. Sulphonamides and trimethoprim. Lancet
1982; ii: 370-3.
5. Garrod LP, Waterworth PM. A study of antibiotic
sensitivity testing with proposals for simple uniform
methods. J Clin Pathol 1971; 24: 779-89.
6. Krause PJ, Owens NJ, Nightingale CH, Klimek
JJ, Lehmann WB, Quintiliani R. Penetration of
amoxicillin, cefaclor, erythromycin-sulfisoxazole and
trimethoprim-sulfamethoxazole into the middle ear
fluid of patients with chronic serous otitis media. J
Infect Dis 1982; 145: 815-21.
7. Dette GA. Vergleich der Gevebegangigkeit von
Erythromycin. Infection 1979; 7: 129-45.
8. Eykyn SJ. The role of the laboratory in assisting
treatment - a review of current UK practices. J
Antimicrob Chemother 1987; 20 Suppl. A: 51-64.
9. Stratton CW. Serum bactericidal test. Microbiol Rev
1988; 1: 19-26.
10. Gristina AG, Oga M, Webb LX, Hobgood CD.
Adherent bacterial colonization in the pathogenesis
of osteomyelitis. Science 1985; 228: 990-3.
TIL FREKARI FRÓÐLEIKS
Lorian V. Antibiotics in Laboratory Medicine.
2. útgáfa, Baltimore: Williams & Wilkins,
1986.
Lennette EH, Balows A, Hausler WJ,
Shadomy HJ. Manual of Clinical
Microbiology. 4. útgáfa. Washington:
American Society for Microbiology, 1985.
Mandell GL, Douglas RG, Bennett JE.
Principles and practice of Infectious Diseases.
2. útgáfa. New York: Churchill Livingstone,
1984.
Greenwood D. Antimicrobial Chemotherapy.
London: Balliére Tindall, 1983.