Læknablaðið - 15.09.1990, Síða 50

368
LÆKNABLAÐIÐ
rannsóknastofa Stefáns Jónssonar, sem var
fyrsti paþólóginn hér. Hann sagði upp og fór
til Danmerkur og seinna kom Dungal í húsið,
en hann var nú fluttur á Barónsstíginn. Eg
sagði þeim að ég gæti ekki lifað á mínum
kennaralaunum og ég hefði alltaf hugsað mér
að hafa klíníska rannsóknastofu sem tekjulind,
því það var klárt mál að enginn lifði á þeim
launum, sem prófessor voru ætluð, enda sagði
Guðmundur Thoroddsen, en hann var dekan
þegar ég var beðinn um að fara út, að þessi
laun væru ekki til að lifa af.
Rannsóknastofan var líka notuð fyrir verklega
kennslu, sem var aðallega í bíókemíu, þ.e.
þessar algengu klínísku rannsóknir lækna,
bæði þvag- og blóðrannsóknir. Það var
uppistaðan í kúrsunum sem ég hafði. I
rauninni var það labóratoríið sem stóð undir
þessari kennslu því háskólinn lagði eiginlega
ekki annað til en húsnæðið, ljós og hita.
Ég hafði aðstoðarfólk, sem annaðist hluta
af rannsóknunum. Ég fékk svo peninga á
fjárlögum til þess að kaupa rannsóknatæki.
Ég man ekki hvort það voru eitthvað um
2000 krónur. Þetta var á kreppuárunum
alræmdu og það var mikill vandi að fá að
flytja nokkuð inn. Það þurfti alls kyns leyfi
fyrir innflutningnum.
- Þurfti fyrst að fá peninga frá ríkinu og
síðan að sækja um leyfi til innflutnings ?
Já, innflutningsleyfi fékkst og ég fékk tækin,
og sótti um að yfirfæra peningana í gjaldeyri
og þar stóð hnífurinn í kúnni, því þrátt fyrir
að ríkið væri búið að veita innflutningsleyfið,
ætlaði ekki að ganga vel að fá að borga.
Þetta endaði með því að ég keypti tækin í
gegnum Bie & Bemdsen en Bie var eitthvað
skyldur Fontenay, sem þá var sendiherra Dana
hér. Bie spurði hvort hann mætti ekki skrifa
sendiherra og biðja hann að liðka fyrir þessu
og fá peningana yfirfærða. Hann gerði það
og þá gaf Kaaber sig í gjaldeyrisnefndinni
og peningamir voru yfirfærðir til að borga
tækin. Þetta var talsvert umstang. Með þessum
tækjum byrjaði ég á klínískum rannsóknum.
Ég gerði samning við sjúkrasamlagið um að
taka að mér rannsóknir fyrir það og að læknar
gætu vísað til mín algengustu klínískum
rannsóknum. í sambandi við það setti ég upp
verklega kennslu fyrir þá sem vom í bíókemíu
og fýsíólógíu og þó aðallega bíókemíu. Þetta
voru títeranalýsur og klínískar analýsur sem
læknir eða héraðslæknir að minnsta kosti,
átti að geta gert. Þetta miðaði að því, að
menn gætu bjargað sér í þessum klínísku
rannsóknum og fengið verklegan skilning á
því sem lá að baki hverri rannsókn.
- Og tækin sem þú keyptir ?
Það voru bara þessi algengustu. Dýrasta tækið
var Van Slyke loftpumpa sem var þá alveg
nýkomin á markaðinn í Danmörku. Þetta var
með fyrstu tækjunum sem gerð voru. Sá sem
lét Stmer heildsölufyrirtæki útbúa tækið hét
Kirk og hafði verið hjá Van Slyke í Ameríku.
Á því gerði ég til dæmis allar úrea analýsur
og súrefnisbindingsanalýsur í sambandi við
standardíseringu á hæmoglóbínmælingum.
Hitt aðaltækið var Pulfrich fótómeter frá
Zeiss. Ég held að Bjami Konráðsson læknir sé
ennþá með það tæki. Hann setti upp sína eigin
stofu þegar ég hætti og keypti Pulfrich tækið.
Við notuðum það mikið, allar kólorímetrísku
analýsumar voru gerðar á því tæki. Þetta er
ágætur fótómeter.
Mynd 4. Handsnúin skilvinda frá Laugarnesspítala,
sveifin sem snúið var með hefur glatast. (Safnnr.:
NS-412).