Læknablaðið - 15.01.1992, Síða 45

LÆKNABLAÐIÐ
41
Skal þá næst vikið að stöðunni, eins og hún er
í samningum sjúkrahúslækna nú.
Staðan: Margt er vel viðunandi í
kjarasamningum sjúkrahúslækna í dag.
Sjúkrahúslæknar búa við svipaðan
rétt í veikindum og slysum og aðrir
þjóðfélagsþegnar. Svipað er ástatt um annan
tryggingarétt eins og fæðingarorlof. Réttur
til leyfa er að mestu viðunandi. Þetta varðar
ekki aðeins sumarleyfi, heldur einnig áunnin
frí fyrir margar gæsluvaktir, mikla yfirvinnu
auk námsleyfa. Nokkuð skortir þó á, að
réttur yngstu læknanna sé viðunandi hvað
varðar hluta af þessurn leyfum. Greiðslur í
lífeyrissjóð þyrftu að aukast. Þó er það svo,
að eftir greiðslu af öllum launum í 35 ár geta
sjúkrahúslæknar vænst þess að hafa 70-80% í
eftirlaun af föstum launum og þeir geta keypt
sér réttindi umfram þetta. Lífeyrisgreiðslur
miðast við launakjör sjúkrahúslækna, eins og
þau eru á hverjum tíma. Þá eigum við rétt á
námsferðum, sem er mjög mikilvægt atriði í
okkar kjarasamningi og eins er nú komið inn
ákvæði um starfslaunasjóð, sem öllum ætti
að nýtast tvisvar til þrisvar á starfsævinni
og er einnig afar þýðingarmikið atriði í
kjarasamningnum með tilliti til menntunar
og vísindastarfa. Þá er þess einnig að geta,
að við fáum sérstakar greiðslur fyrir kennslu
heilbrigðisstétta og fáum einnig bílastyrk eða
getum um hann samið, en hvort tveggja eru
sanngjörn atriði í kjarasamningi með tilliti til
eðlis starfs sjúkrahúslækna.
Þá má einnig segja, að öll viðvera umfram
dagvinnu sé orðin þokkalega launuð. I þessu
efni náðust fram mikilvægir áfangar í síðustu
samningagerð og þá alveg sérstaklega með
tilliti til þess, hvemig óhóflega löng viðvera
væri launuð. í því sambandi er þó ekki síður
mikilvægt að geta þess, sem einnig náðist
fram í síðustu samningum, að nú er þrátt
fyrir allt möguleiki á því að takmarka við
ráðningu, hversu mikið læknar taka að sér af
óeðlilega langri viðveru og inn í samninginn
komu einnig afdráttarlausari ákvæði um
lágmarkshvíld.
Það sem eftir stendur eru þá grunnlaunin sjálf.
Þau þyrftu að vera umtalsvert hærri, en um
leið væri ekkert óeðlilegt að þau tækju stærra
mið en þau gera í dag. Að því var vikið þegar
talað var um einfalda gerð kjarasamninga.
Samninganefndir sjúkrahúslækna hafa viljað
ná fram breytingu á grunnlaunum og þá unt
leið heildargreiðslum til sjúkrahúslækna, en
litlu fengið áorkað.
En nú spyrja konur í lœknastétt sérstaklega:
A hvem hátt má tryggja menntun og þjálfun
kvenna í læknisfræði með raunhæfum hætti?
Svarið er: Annars vegar með tillitssemi og
hins vegar með ákvæðum í kjarasamningum
sem snerta ráðningar og vinnufyrirkomulag.
Veltum fyrst fyrir okkur, hvers vegna konur
spyrja þessara spuminga. Svarið er augljóst.
Þær hafa frátafir og skyldur vegna meðgöngu
og bamsburðar. Makinn tekur það ekki af
þeim. Umönnun heimilis hvílir meira á þeirra
herðum, þótt gagnkvæmur skilningur og góð
verkaskipting með maka sé fyrir hendi.
Tillitssemin gildir alltaf. Það er t.d. stefna
læknadeildar að sýna þetta tillit eins og þarf
fyrir alla þá sem komast í gegnum numerus
clausus. Tímatakmörk eru því rýmkuð eins og
kostur er í sambandi við lok einstakra áfanga
í náminu ef þarf. Eftir embættispróf þarf
með sama hætti að sýna tillit og virða þau
ákvæði sem nú eru komin inn í kjarasamning
sjúkrahúslækna. Að hægt sé að takmarka
fjölda yfirvinnustunda á mánuði við upphaf
ráðninga og raunar þá af sjálfu sér einnig
fjölda langra vakta. Síðan ætti að vera
möguleiki á að koma inn í kjarasamninga
hugmyndum um eins konar skiptivinnu
og jafna út hlutfallið milli fastra launa og
heildarlauna eins og er í dag miðað við mikla
yfirvinnu. Hér er átt við það, að föstu launin
hækki til samræmis við þann hluta yfirvinnu,
sem óhjákvæmilegur er og aðeins viðbótin þar
við sé greidd aukalega. Með því að raska ekki
um of heildarlaunum aðstoðarlækna væri þetta
leið til þess að draga enn frekar úr óhóflegum
fjölda langra vakta. Vart þarf að taka fram,
að ákvæði samnings um barnsburðarleyfi og
fjarvistir vegna veikinda bama eru auðvitað í
heiðri höfð.
Erfitt er að ímynda sér annað en konur eigi
góða möguleika á raunhæfu námi hér fyrir
og eftir embættispróf sé alls þessa gætt. Hins
vegar er það verkefni í næstu samningum að
breyta hlutfalli fastra launa og heildarlauna og
jafnframt að kveða á um vinnufyrirkomulag
enn frekar en nú er.
Vinnufyrirkomulag: í nýafstöðnum samningum
bentum við á skiptivinnufyrirkomulag. Þetta