Læknablaðið - 15.08.1993, Síða 48

254
LÆKNABLAÐIÐ
1B 1D
Mynd. Heilciblóðflœði með »bolus-aðferð«. A: Slagœðafasi. Jafnhliða (symmetriskt) flœði í carolis œðum
og heilaslagœðum heilbrigðs einstaklings sex til níu sekúndum eftir inngjöf 99mTc- perteknetats. B: Sama í
einstaklingi með heiladauða. Ekkerl flœði ofar en í neðsta hluta carotis œða. C: Venufasi. Jafnhliða flœði i
heilbrigða einstaklingnum 24-27 sekúndum eftir inngjöf. Sinus sagittalis er mest áberandi. D: Sama í heiladauða
einstaklingnum. Ekkert flœði í heila, eingöngu bakgrunnsgeislun og flœði í húð.
24-27 sekúndum eftir inngjöf geislavirka
efnisins. Það sést að engin geislavirkni kemst
lengra en rétt upp í neðsta hluta arteria carotis
communis, og samrýmist það heilabjúg
og þrýstingshækkun innan höfuðkúpu. Til
samanburðar er eðlilegt flæði sýnt á mynd
1A og 1C.
Það virðist nú orðið mjög algengt í
Bandaríkjunum að ísótópaaðferð sé beitt
til greiningar heiladauða (3). Við tölvuleit
fundust 27 greinar um þetta efni frá árunum
1985 til 1992, þar af þrjár frá árinu 1992.
Greinahöfundum ber að jafnaði saman um
að ísótópaaðferð sé einföld og örugg til
greiningar heiladauða. í þessum greinum
er raunar ýmist fjallað um þá aðferð, sem
lýst er hér að ofan, eða aðra aðferð sem
rutt hefur sér til rúms á síðustu árum, en
hún felst í því að gefið er inn geislavirkt,
fituleysanlegt efni, sem fer yfir blóð-heila
þröskuldinn (BBB) og binst heilafrumum,
til dæmis 123-I-amphetamine og 99mTc-
HMPAO. Þessi efni eru hin sömu og
notuð eru við ísótópa-sneiðmyndarannsókn
(SPECT) af heilablóðflæði, meðal annars til
mismunagreiningar á vitglöpum. Þessi aðferð
hefur það fram yfir fyrrnefndu aðferðina
til greiningar heiladauða, að ekki þarf að
hafa gammamyndavél yfir höfði sjúklingsins
þegar efninu er sprautað í æð, heldur má
taka kyrrmyndir af geislavirkni í heilanum
einhvern tíma á næstu klukkustundum eftir
inngjöf. Eftir tvær mínútur frá inngjöf hafa
um 5% efnisins bundist heilafrumunum.