Læknablaðið - 15.03.1997, Blaðsíða 23

LÆKNABLAÐIÐ 1997; 83
159
Table I. Relative proportions (%) of three different PCB congeners in breast tnilk from different countries.
PCB congener U.K. Sweden (ref. 21) (ref. 22) Norway (ref. 23) Canada (ref. 24) USA (ref. 25) Germany (ref. 26) Mean
# 138 10.1 16.0 16.6 11.8 10 22 14.4 ± 4.7
# 153 12.7 19.0 23.8 16.1 12 28 18.6 ± 6.3
# 180 11.1 9.5 8.3 8.8 5.3 12.3 9.2 ± 2.4
Basis of total level 32 cong. Aroclor Aroclor 40 cong. 90 cong. 52 cong. 42.2 ± 13.4
Table II. Organochlorines in Icelandic breast milk.
HCB (ng/g) ZDDT* (ng/g) 2PCB" (ng/g)
Fat % Milkfat Wholemilk Milkfat Wholemilk Milkfat Wholemilk
Mean 2.4 47.4 1.15 357 8.58 901 20.5
STDEV 0.9 20.9 0.81 175 6.17 307 9.84
Median 2.0 42.4 0.94 339 6.33 860 18.0
Minimum 0.8 23.7 0.27 113 2.14 334 8.40
Maximal 4.1 122 3.84 998 31.4 1556 49.0
*2DDT=p,p’-DDT + p.p’-DDE + p,p’-DDD (no DDT was found). **ZPCB=(PCB138+PCB153+PCB180)/0.42.
Table III. Effect of parity on the levels of organochlorines in breast milk.
HCB (ng/g) 2DDT (ng/g) 2PCB (ng/g)
Parity N Mean age Milkfat Wholemilk Milkfat Wholemilk Milkfat Wholemilk
1 18 25.4 48.1 1.16 369 8.73 935 20.9
2 4 26.7 44.2 1.10 307 7.93 750 18.8
20). Eru þetta þær afleiður sem flestir greina.
PCB # 105,118 og 156 eru mónó-ortó afleiður,
en PCB # 138,153 og 180 finnast oftast í mestu
magni í lífverum sem eru ofarlega í fæðukeðj-
unni. Magngreint var eftir fimm punkta staðal-
kúrfum fyrir hvert efni þar sem topphæð hvers
efnis á móti topphæð innri staðals var mæld á
bilinu 10-500 pg/ul. Magngreiningarmörk voru
á bilinu 0,1-0,5 ng/g mjólkur.
Ekki er unnt að mæla heildarmagn PCB efna
beint þar eð þau eru 209 talsins, en reynt er að
áætla magn þeirra á ýmsan hátt. í flestum eldri
rannsóknum var miðað við Aroclor blöndur en
hlutfall afleiðanna var oftast allt annað í lík-
amsvefjum en í upprunalegu blöndunum. Hin
síðari ár hefur verið reynt að magngreina sem
flestar PCB afleiður. Hlutfallslegt magn
stærstu PCB afleiðanna (# 138, 153 og 180) í
mjólkurfitu móðurntjólkur frá nokkrum lönd-
um er sýnt í töflu I (21-26). Samanlagt ntagn
þessara afleiða var að meðaltali 42% heildar-
magns PCB efna og var sú tala lögð til grund-
vallar við áætlun á heildarmagni PCB efna
(SPCB) í íslenskri móðurmjólk.
Tölfræðileg greining á meðaltölum var gerð
með Mann-Whitney prófi með hjálp Instat,
útgáfu 2,01 fyrir Maclntosh tölvur.
Niðurstöður
Helstu niðurstöður greininga á þrásetnum
klórkolefnissamböndum í móðurmjólk og
mjólkurfitu eru sýndar í töflu II. Úrhlutuð fita
reyndist vera á bilinu 0,8-4,1% (meðaltal
2,4%). HCB, DDE og sex afleiður PCB (# 28,
101,118,138,153,180) greindust í öllum sýnum,
en HCH í engu sýnanna. Heildarmagn DDT
og umbrotsefna þess (ZDDT) var yfirleitt sam-
sett úr um 95% p,p’-DDE og um 5% p,p’-
DDD en ekkert fannst af DDT. Ber þetta vott
um að langt sé liðið frá losun þessa DDT út í
unthverfið. í öllum tilfellum voru miðgildi
lægri en meðaltöl og munur hæstu og lægstu
gilda var um það bil fimm- til tífaldur. Af PCB
efnum fannst mest af PCB # 153 eða um 23%
af áætluðu heildarmagni. Hlutur PCB # 138
var um 13% og PCB # 180 um 6%. Aðrar
afleiður voru til staðar í minna magni. Hlutfall
2PCB/2DDT var um 2,5.
Enginn marktækur munur var á magni efn-
anna í mjólk frum- og tvíbyrja (tafla III), þó að
heldur minna magn væri í mjólk tvíbyrja. Þá
var lítil fylgni milli aldurs mæðra og magns
mengunarefna (r=-0,35 fyrir 2PCB, r=-0,28
fyrir 2DDT, r=-0,45 fyrir HCB), en nokkur
fylgni milli magns 2PCB og SDDT í hverri
konu (r=0,76).