Stefnir: tímarit um þjóðmál og fleira. - 01.10.1931, Blaðsíða 27

Stefnir] Sumarskóli í sambandi við Háskóla íslands.
425
Þess verður ekki langt að bíða,
að hrímþoka gleymskunnar fari
aftur að umvefja Island og mikið
af því góða, sem af hátíðinni
leiddi, verður að engu. Þá verður
Island aftur dæmt einvörðungu
af nafni þess og hnattstöðu, og
um það verður lítið annað munað
en vitlausu hugmyndasmíðin og
ranghermin viðvíkjandi veðráttu
þess og lifnaðarháttum, sem land-
læg hefir verið í útlöndum, og ekki
ósjaldan hefir tekist að læðast
þar inn í landafræðisbækur al-
þýðuskólanna, ræður og frétta-
blöð. Þetta hefir ekki verið að
kenna neinum illvilja gagnvart
íslandi og íslendingum, heldur
eintómri vanþekking, „landsins
forna fjanda“ á meðal útlendra
bjóða, þeim draug, sem magnast
hefir öldum saman og eitrað hef-
ir orðstír þess. Glámsaugum hans
er alstaðar að mæta, hvar sem
leið manns liggur um Evrópu og
Vesturheim. Það er ennþá ólík-
iegra, að frá þeim verði komist í
hinum heimsálfunum, þó um það
geti eg ekki dæmt af eigin
veynslu.
Síðan síra Arngrímur Jónsson
(f- 1568; d. 1648) fyrst tókst á
við ófreskju þessa árið 1593, hafa
aðrir íslenzkir og annara þjóða
vithöfundar reynt að veikja mátt
hennar, án þess að útlendur al-
menningur veitti ritverkum þeirra
svo sem nokkra eftirtekt. Til þess
dugði ekkert minna en þau óvæntu
undur, að ísland sjálft kæmi fram
á sjónarsvið þjóðanna og býði
þeim heim til þúsund ára afmælis
Alþingis, — þings, sem hafði
staðið og starfað í tíu aldir, án
þess að þær vissu (að tiltölulega
fáum einstaklingum undanskild-
um) að það væri eða hefði nokk-
urn tíma verið til. Hvað fljótt þær
kynntu sér sögu Alþingis, hvað
vinsamlega þær tóku boðinu, hvað
ríkulegar afmælisgjafir sumar
þeirra sendu, hvað vel boðsgest-
irnir báru landinu söguna að há-
tíðinni afstaðinni, hvað mikið
þekking og álit á því hefir síðan
vaxið í útlöndum, allt sannar, að
það er ómaksins vert fyrir Island
að ganga fram fyrir aðrar þjóðir
og bjóða þeim gestrisni sína og
viðkynning. Meiri goðgá gætu ís-
lendingar naumast framið en þá,
að láta ekki þennan stundar-
ávinning örfa sig til hlélausrar
viðleitni þangað til algerður sigur
er fenginn.
Það er bersýnilegt, að til þess
að ná því takmarki, er engin sér-
stök aðferð einhlít. En líklegt
virðist, að til þess mundu ekki
önnur vopn betur reynast en