Sagnir - 01.10.1983, Side 65

HMS Active flaggskip skólaflotacieildar G.L. Atkinsons, sem kom hingað til lands sumrin 1896 og 1897.
stöðu sinnar á skákborði evrópskra stjórn-
mála. Fiskveiðilögsagan sem ákveðin var
1872, fékk þó nokkurn stuðning, þegar fisk-
veiðiþjóðir við Norðursjó gerðu með sér
Norðursjávarsáttmálann svonefnda í
kjölfar hafréttarráðstefnu í Haag árið 1882.
Samningurinn kvað á um landhelgismörk
þeirra ríkja er hagsmuna áttu að gæta að
Svíþjóð-Noregi frátöldum. Var fiskveiði-
lögsaga ríkjanna með samningnum bundin
við 3 nrílur og firðir og flóar friðaðir fyrir
veiðum erlendra skipa, ef skemmra en 10
mílur væru milli annesja.13
Norðursjávarsamningurinn var fyrsti
vísir að fjölþjóðlegu samkomulagi um haf-
réttarmál og mörk fiskveiðilögsögu. Á
tveimur síðustu áratugum 19. aldar héldu
Bretar því ýmist fram að ákvæði hans væru,
j eða væru ekki, í gildi við strendur íslands,
eftir því hvernig hagsmunum þeirra var
‘ varið. Með upphafi togveiða Breta hér við
land snerust þeir öndverðir við þeim réttar-
reglurn sem dönsk stjórnvöld reyndu að
framfylgja á hafinu við ísland. Vegna hags-
muna sinna á gjöfulum togmiðum Faxaflóa
neituðu þeir að virða lokun fjarða og flóa
fyrir erlendum fiskiskipum. Eftir að kon-
ungur staðfesti lög um bann við botnvörpu-
veiðum í landhelgi við ísland árið 1894,
mögnuðust enn deilur þjóðanna um fisk-
veiðimál. Það var einkum þriðja grein lag-
anna, senr var Bretum þyrnir í augum. Hún
gerði ráð fyrir að sekta mætti skip, sem
tekin væru í landhelgi með botnvörpu
innanborðs, jafnvel þótt þau væru ekki að
veiðum, nema í þeim tilvikum að skip
leituðu hafna í neyð.14 Önnur grein lag-
anna, sem fjallaði um heimild til löghalds á
skipi og afla til tryggingar sektargreiðslum
vegna veiða í landhelgi, olli minna fjaðra-
foki, þótt hún væri einnig umdeild.
Lögfræðingar breska verslunarráðuneyt-
isins, sem hafði með fiskveiðimál að gera,
álitu að lögin frá 1894 gengu gegn alþjóða-
rétti, þar sem þau takmörkuðu rétt skipa til
að leita hafna og bönnuðu saklausa siglingu
togara í landhelgi, í stað þess að leyfa hana
að því tilskildu að varpan væri búlkuð.
Lögfræðingar breska utanríkisráðuneytis-
ins féllust á þessa túlkun, en sögðust hafa
63
y