Sagnir - 01.06.2007, Blaðsíða 77

Áhrif kristniboðs á samfélag og menningu í Pókothéraði, 1978-2006
að bæta menningu. Menning sé sífellt að breytast og þá skiptir máli
að hún breytist til þess betra og að því vinni kristniboð. Þar má nefna
dæmi um aukna virðingu fyrir konum en áður var litið á þær sem eign
eiginmannsins. Skúli leggur einnig áherslu á að til þess að eyðileggja
ekki það sem er gott í menningunni sé mikilvægt að kynna sér vel hvers
vegna hlutir eru gerðir á ákveðinn hátt og hvemig fólk hugsar áður en
byijað er að boða orð Guðs.22
Skúli hefur áratuga reynslu af krismiboðsstarfi og hefur því fylgst
vel með almennum breytingum á svæðinu. Hann vekur athygli á
mikilvægi þess að kristniboðar setji sig vel inn í ríkjandi menningu til
að eyðileggja ekki það sem fyrir er. Hins vegar er ljóst að hann vill sem
kristniboði vera þátttakandi í almennum þjóðfélagsbreytingum, með
því að koma að gildum kristinnar trúar, svo sem um náungakærleika,
aukna heilsugæslu og almenna fræðslu.
Herra Karl Sigurbjömsson biskup hefur verið spurður sömu
spumingar, um áhrif krismiboðs á menningu, og þetta hefur hann
um málið að segja: „Engin þjóð lifir í friði eða er lokuð fyrir áhrifum
umheimsins. Við gemm ekki ákveðið að friða þjóð eins og dýrategund
því að um manneskjur er að ræða og mannlegt líf felur alltaf í sér
samskipti.“23 Hér leggur biskup áherslu á að ekki sé líðandi að reynt sé
að hafa áhrif á menn með valdi, öll miðlun fari fram með gagnkvæmum
samskipmm á jafnréttisgrundvelli. Báðir aðilar verða að ræðast við. Það
getur vel átt við með kristniboði, þar sem innfæddir hafa að lokum frelsi
til að velja hvort þeir taka kristna trú eða ekki og kristniboðinn getur um
leið öðlast skilning á viðhorfum hins innfædda til trúar hans.
Sýn innfœddra og reynsla af kristniboöi
Innfæddir hafa orðið prestar. Alfreð var einn þeirra. Hann starfaði sem
presmr í tólf ár og var einn ömlasti starfsmaður á svæðinu. Margir tóku
krisma trú vegna prédikana hans. Ekki hefur trúarsannfæring hans
þó verið mjög sterk því með aukinni framhaldsmennmn fór hann að
kreljast margra hluta sem ekki voru á allra færi, svo sem ökutækja og
að búa í fínu húsi. Hann starfar ekki lengur sem prestur og hefur heldur
ekki sést mikið meðal trúaðra.24 Af þessu má ætla að kristin trú og gildi
hennar hafi frekar höfðað til bættra kjara þessa Pókot-manns frekar en
að trúarboðskapurinn hafi haft áhrif á hann.
Aðra sögu er að segja af Miriam Korri. Með tilkomu kristniboðsins
öðlaðist hún nýtt viðhorf til lífsins og tilverunnar eins og sjá má af
ffásögnum hennar um trúskiptin og hvemig líf hennar breyttist í
kjölfarið:
Áður fyrr drakk ég hræðilega mikið og bmggaði í gríð
og erg til að selja öðrum svo við fengjum peninga. Þá
notaði ég svo til að kaupa áfenga drykki þegar við áttum
ekki okkar eigin. Við drukkum mikið bæði tvö en bömin
vom i reiðuleysi, illa hirt og oft svöng. ... Eg ákvað að
fara á skimamámskeið og lét svo skírast. Síðan fór ég
heim og hellti niður öllum drykkjarföngunum. Maðurinn
minn undraðist en trúsystkini mín glöddust.25
Miriam hefur einnig fengið gmnnfræðslu um sjúkdóma og mataræði:
Þegar einhver í fjölskyldunni varð veikur, áður en ég
varð kristin, slátmðum við geitum til að blíðka andana,
því við héldum að þeir væm okkur reiðir. ... Núna veit
ég hvað ég get gert þegar einhver verður veikur. Eg bið
fyrir honum og bið Jesú að lækna hann. Eg hef líka
fengið fræðslu um alla algengustu sjúkdómana hér og
veit hvemig égáaðbregðast viðþeim.... Kristniboðamir
kenndu okkur hve mikilvægt er að borða fjölbreyttan
mat og hafa kennt okkur hvaða ráð við getum fundið
til þess, meðal annars með því að kenna okkur að rækta
fleiri jurtir.26
Þegar ofangreind sjónarmið em borin saman við þær breytingar, sem
átt hafa sér stað á kristniboði allt frá nýlendutímanum, má sjá breyttar
áherslur kristniboða í gegnum tíðina. Á upphafsámnum komu þeir sem
algjörir gagnrýnendur og boðendur réttra viðhorfa, en í dag setja þeir
sig fyrst inn í menningu samfélagsins og stuðla að samskiptum við
heimamenn.
Þróunaraðstoð
Samband íslenskra
kristniboða, SÍK, er
aðili að þróunar- og
hjálparstarfi í Kenýu sem
unnið er í nafni evangelisk
lútersku kirkjunnar i þar.
Megnið af því þróunar-
og hjálparstarfi, sem
SÍK hefur verið aðili að
í landinu, hefur verið
samhæft og sett undir
stjóm Vestur-Pókot-
þróunarverkefnisins, sem
er deild innan lútersku
kirkjunnar þar. Starfsemin
er fjórskipt og skiptist
í heilsugæsludeild,
menntadeild,landbúnaðardeildogkvennadeild.27StarfiðíPókotfermeðal
annars þannig fram að haldin em námskeið fyrir gmnnskólakennara,
skólastjóra, hjúkmnarfræðinga og leiðtoga í unglingastarfi kirkjunnar.
Kennarar em aðallega innlendir en einnig nokkrir frá Noregi og íslandi.
Að auki dvelja hópar á staðnum í lengri eða skemmri tíma og halda
sumir þeirra styttri námskeið.28 Höfundur greinar var í tölvusambandi
við Skúla Svavarsson krismiboða í Kenýu í mars 2006 og spurði hann
um störf hans. Skúli var fyrsti íslenski kristniboðinn í Kenýu fyrir
nær þijátiu ámm og er þar aftur við störf nú. Ein spumingin var um
þróunaraðstoð á svæðinu. Hér fyrir neðan er svar hans, sem gefur góða
mynd af því starfi sem þar fer fram og viðhorfi stjómvalda til þess:
Þegar við byijuðum starf í Pókot þá byrjuðum við með
skólastarf og hjúkmnarstarf samhliða boðunarstarfinu.
Við leggjum mikla áherslu á „wholistic approach"
þ.e. að hjálpa fólkinu samtímis með líkamlegar þarfir
og andlegar. Á vegum kirkjunnar sem er ávöxmr
starfs okkar í Pókot („Evangelical Lutheran Church
of Kenya“) hefur undanfarið verið lögð áhersla á fjóra
þætti þróunarstarfs, 1. mennmn, 2. heilsugæslu 3.
landbúnað og búfjárrækt, 4. bætt kjör kvenna.29
Við upphaf níunda áramgarins ákvað stjóm landsins að gera átak í
menntunarmálum Pókothéraðs. Kristniboðshreyfingar áttu mikinn
þátt í að koma skólum upp og sáu um að byggja og hafa eftirlit
með 23 gmnnskólum víðsvegar um héraðið.30 Stjómvöld hafa sýnt
kristniboðunum nokkum velvilja. Þó er vert að velta því fyrir sér
hvort það hafi einungis verið vegna þess að kristniboðar hjálpuðu
til við uppbygginguna. „Við höfum komið á fót 60 grunnskólum í
Pókot og fimm framhaldsskólum (sumstaðar emm við enn að byggja
skólastofur og endurbæta aðstöðu).“31 Geta má þess að eftir að skólum
er komið á fót em þeir afhentir stjómvöldum á staðnum. Norska
þróunarstofnunin hefur veitt fé til þessara framkvæmda. Auk þess lofaði
Þróunarsamvinnustofnun íslands árið 2005 tveimur milljónum í þeim
Sagnir - 73
Gömul Pókotkona.