Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði - 01.03.1965, Side 81

A. Lyngdældir.
a. Aðalblábcrjasveil (Vacciniétum Myrtilli).
Nordhagen (1943 p. 231) segir að snjódældagróðurinn byrji þá
fyrst, þegar snjór liggur svo lengi, að aðalbláberjalyng (Vaccinium
Myrtillus) hverfi og sömuleiðis blágresi (Geranium silvaticum) og
móasef. Eftir því sem ég skilgreini og skoða snjódældirnar ná þær yfir
meginþorra þeirra gróðurhverfa, sem aðalbláberjalyng og blágresi eru
drottnandi í, en báðar þessar tegundir koma lram og ná beztum þroska
í þeim snjódældum, sem njóta þykks og varanlegs snjólags frá fyrstu
haustsnjóum og langt fram á vor. Hinsvegar heyrir móasef (Juncus
trifidus) aldrei til þeirra tegunda á íslandi, sem á nokkra lund sækjast
eftir miklu snjódýpi, nema síður sé. Ég þekki hvergi móasefs hverfi,
þar sem snjódýpt er umfram meðallag.
Aðalbláberja-gróðursveitin er yfirleitt mjög einleit, og greinir sig
vel frá aðliggjandi gróðurhverfum, nema þar sem land er mjög snjó-
þungt, svo að allur gróður fær nokkurn snjódældablæ. Þó má segja, að
mörk hennar og bláberjahverfa heiðarinnar séu óglögg. í mörgum
landshlutum finnst aðalbláberjalyng naumast utan snjódælda. Þannig
er það t. d. á Melrakkasléttu. Þar má kalla að hvert einasta fannstæði
sé alvaxið aðalbláberjalyngi, en utan þeirra sést tegundin varla. Þetta
hefir fremur öllu öðru ráðið þeirri afstöðu minni, að telja aðalblá-
berjasveitina til snjódælda, þótt það sé í ósamræmi og andstöðu við
sjónarmið annarra plöntulandfræðinga. Þess er og að gæta, að margar
lielztu tegundir þessarar gróðursveitar eru greinilegar snjódældateg-
undir, og fylgja aðalbláberjadældunum, má af þeim nefna auk blá-
gresis (Geranium silvaticum) bugðupunt (Deschampsia flexuosa),
ljónslappa (Alchemilla alpina) og ilmreyr (Anthoxanthum odorat-
um).
í gróðursvip greinist aðalbláberjadældin mjög frá umhverfinu,
hvort heldur sem er með hinum ljósgræna sumarlit eða rauðum haust-
lit, sem hvorttveggja sker mjög vel af við krækilyngs (Empetrum), blá-
berjalyngs (Vaccinium uliginosum) og fjalldrapa (.Betula nana) móana,
sem oftast liggja að gróðursveit þessari.
Staðhættir í aðalbláberjasveitinni eru ætíð mjög líkir. í hlíðum
liggur gróðursveit þessi ætíð í brekkudældum og kinnungum, sem hall-
ar í suðlæga átt. Ofan til í kinninni er þá venjulega þursaskeggshverfi
(Kobresiétum), og þar sem vetrarsnjór er mjög þykkur og liggur lengi,
er venjulega grasbelti (Graminétum) fyrir neðan aðalbláberjahverfið.
Á flatlendi finnst aðalbláberjasveitin í dældum eða skjóli við hæðir
TÍMARIT UM ÍSLENZKA GRASAFRÆÐI - FlÓra 77