Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði - 01.03.1965, Page 107

er, að þessu er svo farið um neðanvert snjódældabeltið. Sakir hins
langvinna snjólags verður vaxtarskeiðið styttra en í umhverfinu, auk
þess, sem raki frá hinum þiðnandi snjósköflum kælir jarðveginn fram
eftir sumri. Að vísu vegur skjól dældarinnar nokkuð upp á rnóti þessu.
En þegar hærra kemur upp, og einkum þegar efstu mörk snjódældanna
nálgast, fæ ég ekki betur séð, en Jrrátt fyrir allt sé snjóalagið J>að atriði,
sem gerir gróðrinum mest gagn. I ofanverðum hlíðum og á öræfa-
flatneskjum eru grasvíðidældirnar oft einu samfelldu gróðurblettirnir.
Umhverfis þær eru gróðursnauðar skriður eða ntelar, Jrar sem einungis
örfáar, harðgerðar tegundir freista tilverunnar, og oft eru þar margir
metrar milli plöntueinstaklinga. Hjá þeim gróðri eru snjódældirnar
gróðursælar í allri fátækt sinni. Nú er Jrví svo farið, að ekki nægir að
líta á snjóinn sem hið eina atriði, er úrslitum ráði um gróðurfarið.
Fyrst rná benda á, að í snjódældunum er rakara en umhverfis þær.
Þótt grasvíðidældirnar séu þurrar, Jregar fram kemur á sumar, er næst-
um ætíð nokkur raki þar undir grassverði. Moldarmyndun er þar
nokkur, enda bætast snjódældunum á ári hverju aðkomuefni, bæði
með vindi og vatni. F.r Jrar bæði um sandryk og lífrænar agnir að
ræða. Má sjá Jress ljósust merki um Jxer mundir, sem síðustu fannir
bráðna, þá eru þær þaktar ryki og visnuðum plöntuleifum, sem stað-
næmzt liafa í skjólinu. Yfir sumarið er skjólið plöntunum mikilvægt.
Bæði verður hlýrra í dældunum af þeim sökum og eins dregur lognið
úr hinni áköfustu uppgufun, og þaraf leiðandi ofþornun plantnanna
og jarðvegsins, en í hálendi íslands eru stormarnir og þornun plantna
af Jieirra völdum, vafalítið eitt Jiað atriði, sem mestum úrslitum ræður
um að tálma því, að samfelld gróðurlendi skapist og haldist við. Loks
má geta þess, að fannirnar draga úr frostáhrifunum á jarðveginn og
plönturnar á haustin og hlífir við vornæðingunum. Fg hygg því, Jreg-
ar allt kemur til alls, sé í gTasvíðidældunum sköpuð þau hagstæðustu
skilyrði, sem gróður nýtur yfirleitt í hinu efra belti Jieirra (sbr. Slein-
dórsson 1945 pp. 427—433). Um sýrufar jarðvegs í grasvíðidældunum
verður ekkert sagt, en líklegt er að gróðurfélag þetta sé fremur sýru-
kært hér eins og í Skandinavíu.
Islenzka grasvíði sveitin heyrir tvímælalaust til gróðurfylkinu
Cassiopeto-Salicion herbaceae Nordhagen 1936, Jrótt erfitt sé um bein-
an samanburð að ræða á athugunum mínum og hinum skandinavísku
rannsóknum, af Jrví að hér er sleppt mosum og fléttum og aðrar starfs-
aðferðir við hafðar. En ef litið er á staðháttu og gróðureinkenni er
Ijóst að um annað gróðurfylki (alliance) er ekki að ræða. Um mosana
er áður rætt, en önnur frávik frá skandinavíska gróðurfylkinu telst
TÍMARIT UM ÍSLENZKA GRASAFRÆÐI - FlÓra 103