Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði - 01.05.1967, Page 12

væri spöruð, tókst þó ekki að safna nema unr 20 þúsund krónum áður
en Helgi féll frá, og lítið bættist við eftir það. Hins vegar rann and-
virði grasasafns Helga, sem ríkið keypti að honum látnum, í sérstakan
sjóð, sem er í sambandi við Eggertssjóðinn undir umsjá Náttúrufræði-
félagsins. Heitir hann Dánargjöf dr. Helga Jónssonar, og var stofnfé
hans 10 þús. krónur.
Árið 1907 skrifaði Helgi grein í Búnaðarritið, þar sem liann hvatti
til þess, að komið yrði upp grasgarði í Reykjavík og sýndi fram á fræði-
legt gildi hans og að hann rnætti verða mikil bæjarprýði. Komu hann
og Einar Helgason upp vísi að slíkum garði í Gróðrarstöðinni í Reykja-
vík, en það fyrirtæki fékk engan byr stjórnarvalda og lognaðist út af.
Helgi Jónsson andaðist 2. apríl 1925 úr ákafri botnlangabólgu, og
skorti þá tvö ár í sextugt.
Vísindastörf.
Eins og undanlarandi yfirlit sýnir, var ævi Helga Jónssonar ekki
rík að ytri viðburðum. Saga lians er saga kyrrlátra vísindastarfa, rann-
sókna og ritverka, en á því sviði hefur hann reist sér varanlegri bauta-
stein en margir þeirra, sem rnest láta á sér bera og hæst gala á vett-
vangi þjóðlífsins.
Þess var áður getið, að aðalstarfsár hans voru Hafnarárin frá 1896—
1906. Að vísu kom doktorsritgerð hans ekki út fyrr en 1910, en mun
undirbúin að mestu á þessum árum. Þá fer hann einnig flestar rann-
sóknarferðir sínar og skrifar um þær jafnóðum, mest í Botanisk Tids-
skrift bæði á dönsku og ensku, en einnig nokkuð á íslenzku. Eftir 1910
gaf hann ekki út aðrar vísindaritgerðir en endurbætta og aukna útgáfu
af doktorsritgerðinni og tvær stuttar ritgerðir aðrar. Um rannsóknir
þær, er hann síðar gerði birtist ekkert, nerna örstutt yfirlit um sjald-
gæfar tegundir í Skýrslu Náttúrufræðifélagsins.
Rannsóknir og rit dr. Helga falla í tvo þætti, annars vegar um æðri
plöntur og gróðurfræði en hins vegar um sægróðurinn. Skal nú getið
hinna helztu þeirra.
Um fyrstu rannsóknirnar á Austurlandi samdi liann þrjár ritgerðir.
Hin fyrsta þeirra og jafnframt hið fyrsta, er eftir hann birtist, var Vaar-
og Vinterekskursioner i Öst-Island. Lýsir hann þar athugunum sínum
á því hversu plönturnar bjuggust við vetrinum, og aftur með hverjum
hætti gróandin fór fram að vorinu. Einnig er þar lýst nákvæmlega vetr-
arbúnaði um nær 20 tegunda, sem hann skoðaði yfir veturinn. Efni
þetta var nýstárlegt hér á landi, en var um þessar mundir mikið áhuga-
10 Flóra - TÍMARIT UM ÍSLENZKA GKASAFRÆÐI