Morgunblaðið - 30.05.2012, Side 23

UMRÆÐAN 23
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 30. MAÍ 2012
Ultimate Greens:
Spirulina pakkað af næringaefnum sem
gefa mikla orku.
Barley Grass kemur á réttu pH gildi og gerir
líkamann basískan.
Chlorella hreinsar líkamann af auka– og
eiturefnum, þungmálmum og geislunum.
Fæst í Lifandi Markaður, Lyfjaver, Yggdrasil.
www.celsus.is
lífræn bætiefni fyrir alla - heilsa til framtíðar
Fáðu heilsuna
og orkuna upp!
Kraftmesta
ofurfæði jarðar
Fyrir nokkru birtist
hér í blaðinu pistill eftir
höfund þessarar grein-
ar um hinar miklu fisk-
ræktarframkvæmdir á
sviði laxastigagerðar í
ám hér á landi á sein-
ustu öld. Mig langar til
að ljúka þessari um-
fjöllun með því að
greina frá tveimur til-
vikum af þessu tagi sem
skiluðu óvenju glæsilegum árangri í
fiskrækt í viðkomandi vatnakerfum.
Straumvötn þessi eru á Vest-
fjörðum og Austurlandi. Það
skemmtilega er að árnar eru í lands-
hlutum þar sem laxinn átti fyrr á ár-
um erfitt uppdráttar þegar á heildina
var litið. Árnar yfirleitt stuttar og
kaldar og langflest straumvötnin sil-
ungsár. Af 54 fiskihverfum vatnsfalla
á Vestfjörðum eru 17 laxveiðiár. Af
hliðstæðum 27 fiskihverfum á Aust-
urlandi eru 8 laxveiðiár.
Laugardalsá var laxlaust
fiskihverfi
Í Laugardalsá var ófiskgengur
Einarsfoss neðst í ánni en vatnakerfi
árinnar er 16 km að lengd með tvö lít-
il stöðuvötn ofarlega í kerfinu. Árið
1936 var sleppt kviðpokaseiðum í ána
af hrognum sem klakið var út á Ísa-
firði, fengin úr Elliðaárlaxi. Nokkrum
árum síðar veiddust um sex tugir laxa
í ánni neðan við Einarsfoss. Eigendur
við ána stofnuðu Fiskræktar- og
veiðifélag um ræktun árinnar 1940 og
hafist var handa um að ryðja laxi leið
um fossinn jafnframt því að sett voru
næstu árin árlega laxaseiði í ána. Á
ýmsu gekk í þeirri glímu sem reynd-
ist erfið á köflum en skilaði árangri
þannig að laxastofninn byggðist upp í
ánni. Það er loks 1969 að byggður er
fullkominn laxastigi við Einarsfoss.
Árleg meðalveiði í ánni 1974-2010 var
368 laxar (Veiðimálastofnun) en besta
árleg veiði var 703 laxar 1978.
Selá í Vopnafirði
Í Selá í Vopnafirði var byggður
fullkominn laxastigi hjá Selárfossi
1967 en hann er 7 km frá sjó. Við það
opnaðist göngufiski ríf-
lega 30 km langt svæði
ofar í ánni. Árleg með-
alveiði í ánni á árunum
1947-1967 var um 160
laxar en árleg með-
alveiði 1981-2000 var
hins vegar 882 laxar.
Sýnir þetta vel hversu
slík framkvæmd í fisk-
rækt getur skilað frá-
bærum árangri. Í op-
inberri skýrslu
Búnaðarfélagsins 1945 segir að lax-
reytingur sé í ánum 3 í Vopnafirði. Á
seinni hluta síðustu aldar hafa orðið
mikil umskipti til aukinnar laxgengd-
ar og veiði, einskonar laxveiðibylting í
ánum í Vopnafirði.
Stjórnun og rannsóknir
í veiðimálum
Að lokum má geta þess að veiði-
málastjóri hafði lögum samkvæmt
umsjón með gerð fiskvega (laxastiga)
varðandi leyfisveitingu og fyr-
irkomulag þeirra. Árið 1946 kom loks
til framkvæmda ákvæði laga frá 1932
um embætti veiðimálastjóra þegar
Þór Guðjónsson var skipaður í emb-
ættið og gegndi því til 1986. Þá varð
Árni Ísaksson veiðimálastjóri en
sinnir nú stjórnunarverkefnum á lax-
og silungsveiðisviði sem er hluti af
Fiskistofu.
Innan embættisins þróaðist með
árunum, auk Laxeldisstöðvar rík-
isins, Veiðimálastofnun með vaxandi
rannsóknarverkefnum m.a. fyrir
veiðifélögin um fiskihverfin í landinu
og opinbera aðila. Enn síðar var með
lögum skilið sundur með þessum að-
ilum og embættið var áfram stjórn-
unaraðili en veiðimálastofnun rann-
sóknarstofnun. Forstjóri hennar er
Sigurður Guðjónsson.. Sérfræðingar
hennar hafa alla tíð skilað merkilegu
og mikilvægu framlagi til veiðimála
og gera enn með faglegum hætti.
Árangursríkt
landnám laxastofna
Eftir Einar
Hannesson
»Mikilvægi laxastiga
í ræktun laxastofna.
Einar Hannesson
Höfundur hefur unnið
að veiðimálum í 57 ár.
Á fundi bæjarráðs
Akraness í febrúar
voru lögð fram gögn
um tilboð Landsbank-
ans til Akraneskaup-
staðar um hugsanleg
kaup bæjarfélagsins á
Suðurgötu 57, húsi
sem oftast er nefnt
Landsbankahúsið. Á
tímum meirihluta sem
kenna vill sig við opna
stjórnsýslu er forsaga málsins hins
vegar athyglisverð og hún hefur kom-
ið í ljós eftir því sem fleiri gögn koma
fram í dagsljósið.
Hinn 30. júní 2011 sendi Árni Múli
Jónasson bæjarstjóri bréf til Lands-
bankans þar sem hann lagði fram til-
boð í húsið að fjárhæð 35 milljónir
króna. Hinn 2. september komu
Landsbankamenn í heimsókn til
Akraness og hittu þá m.a. forsvars-
menn bæjarfélagsins og við það tæki-
færi var málið aftur tekið til umræðu
og nú varð niðurstaðan sú að bærinn
sendi formlegt erindi vegna kaupa á
húsinu. Það erindi sendi bæjarstjóri
bankanum 26. september. Eru þar
nefndar ýmsar hugmyndir um nýt-
ingu, allt frá aðstöðu fyrir eldri borg-
ara til reksturs kaffihúss.
Málið var rætt áfram meðal ákveð-
inna stjórnenda bæjarins og á fundi
sem haldinn var hinn 6. janúar 2012
tilkynntu forsvarsmenn Landsbank-
ans þeim Sveini Kristins-
syni, Guðmundi Páli Jóns-
syni, Árna Múla Jónas-
syni og Guðjóni Stein-
dórssyni að bankinn væri
tilbúinn að láta húsið af
hendi fyrir 35 milljónir
króna auk þess sem
bankaviðskipti Lands-
bankans og bæjarins yrðu
framlengd um fjögur ár
og það sem meira væri,
bankaviðskipti Höfða
hjúkrunar- og dvalar-
heimilis og gjafasjóðs
heimilisins.
Það vekur sérstaka athygli að banka-
viðskipti, sem meirihluti bæjarstjórnar
lofaði að bjóða út, skuli blandast í
möguleg húsakaup og einnig viðskipti
Höfða, sem rekið er af Hvalfjarðarsveit
auk Akraneskaupstaðar.
Svo virðist sem forsvarsmenn meiri-
hluta bæjarstjórnar líti á það með vel-
þóknun að umrædd bankaviðskipti
verði gjaldmiðill með þessum hætti því
undirbúningur að útboði bankaþjón-
ustu hefur verið stöðvaður þó að
ákvörðun um slíkt hafi ekki verið tekin
fyrir opnum tjöldum. Frá því að bæj-
arstjóri skrifar fyrsta bréfið um meint-
an áhuga bæjarstjórnar Akraness hinn
30. júní líða sjö og hálfur mánuður þar
til málið kemur í dagsljósið með form-
legum hætti í bæjarráði. Er þetta opna
stjórnsýslan sem sífellt er verið að
boða?
Að kaupa Landsbankahúsið undir
starfsemi bæjarins er ákvörðun sem
taka þarf að yfirlögðu ráði og skýrri
stefnu til hvers nota á húsið. Í okkar
huga er það skoðunarverð hugmynd
að þar verði í framtíðinni skrifstofur
bæjarins. Kaup á húsinu verða þá að
tengjast makaskiptum á núverandi
skrifstofuhúsnæði bæjarins. Húsið er
afar illa farið og kunnugir telja að
endurnýjun þess muni ekki kosta
undir 200 milljónum eigi að koma því
í boðlegt stand og mat fram-
kvæmdastjóra Framkvæmdastofu er
að lágmarksviðgerðir svo nota megi
húsið til bráðabirgða kosti ekki minna
en 22 milljónir króna. Ábyrgðarlaust
er því að leggja í fjárfestingu sem
þessa án þess að hafa skýra sýn til
hvers á að nota húsið, ekki bara
kaupa það til að aðrir kaupi það ekki.
Að bæjarfulltrúar meirihlutans séu
hins vegar tilbúnir til þess að braska
með bankaviðskipti bæjarfélagsins
með því að hætta við útboð þeirra eru
tíðindi sem vart verður trúað eftir öll
þau stóru orð sem fallið hafa um út-
boðsmál á undanförnum árum. Þar
fara orð og athafnir greinilega ekki
saman.
Braskað með bankaviðskipti
Eftir Gunnar
Sigurðsson
Gunnar Sigurðsson
» Að kaupa Lands-
bankahúsið undir
starfsemi bæjarins er
ákvörðun sem taka þarf
að yfirlögðu ráði ...
Höfundur er bæjarfulltrúi
Sjálfstæðisflokksins á Akranesi.
BRIDS
Umsjón Arnór G.
Ragnarsson| norir@mbl.is
Bridsdeild Félags eldri borgara
í Reykjavík
Tvímenningskeppni spiluð í Ás-
garði, Stangarhyl 4, fimmtudaginn
24. maí. Spilað var á 12 borðum. Ár-
angur N/S:
Örn Ingólfsson - Örn Isebarn 258
Jón Lárusson - Ragnar Björnss. 253
Ingib. Stefánsd. - Ingveldur Viggósd. 246
Þorsteinn Sveinss. - Matthías Helgas. 231
Árangur A/V:
Bergur Ingimundars. - Axel Láruss. 251
Albert Þorsteinss. - Bragi Björnsson 246
Ægir Ferdinandss. - Helgi Hallgrímss. 244
Ásgr. Aðalsteinss. - Ólafur Ingvarss. 224