SunnudagsMogginn - 16.09.2012, Blaðsíða 44

44 16. september 2012
Jo Walton – Among Others bbbmn
Among Others fékk Hugo-verðlaunin í síðustu
viku, en svo nefnast bandarísk verðlaun sem veitt
eru vísindaskáldsögu eða ævintýrasögu ársins.
Bókin hefst þar sem Morwenna er komin til föður
síns að jafna sig eftir óútskýrt atvik sem gert hefur
að verkum að hún gengur við staf. Smám saman
kemur í ljós að hún er á flótta undan móður sinni,
sem er geðveik að hún segir og norn í þokkabót, og
einnig að hún syrgir tvíburasystur sína sem fórst í sama slysi og
Morwenna meiddist illa í. Þó að Morwenna geti galdrað er hún kom-
in í heimavistarskóla sem aðeins er skipaður stúlkum sem geta ekki
galdrað. Þegar við bætist að hún er velsk finnst henni lítið til ensku
stúlknanna koma og er því eðlilega einmana. Hún finnur sér þó fró-
un í að lesa vísindaskáldskap og safnar kröftum til að gera upp málin
við móðurina. Þetta er að flestu leyti hefðbundin þroskasaga, en
mikil skemmtilesning fyrir þá sem þekkja vel til vísindaskáldsagna.
Galdraþátturinn er vel útfærður og hugvitssamlegur. Full hægfara,
en samt skemmtileg lesning.
Maria Semple – Where’d You go Bernadette
bbbbn
Það er merkilegt hve kápa á bók setur hugsun okkar
skorður þegar bókin er tekin upp – kápan á Whe-
re’d You go Bernadette hrópar: Skvísubók! og
meira að segja í léttari kanttinum. Annað kemur á
daginn þegar maður fer að lesa því þó að ekki séu
hámerkilegar bókmenntir á ferð er bókin skemmti-
lega snúnar vangaveltur um þörfina að skapa og
hvað gerist þegar þeirri þörf er ekki sinnt. Bókin
segir frá óvenjulegri fjölskyldu, eiginmaðurinn
annálaður hugmyndasmiður hjá Microsoft, nánast alltaf í vinnunni,
líka þegar hann er ekki í vinnunni, og eiginkonan sérkennileg í hátt-
um, mannafæla og sérkennilega hirðulaus um umhverfi sitt. Dótt-
irin, sem segir söguna, er bráðgáfuð og elskuð af öllum sem um-
gangast hana, en hún er að kikna undan ástandinu á heimilinu.
Fljótlega áttum við okkur á því að móðirin, Bernadette, er í felum og
um líkt leyti fer allt upp í loft og Bernadette hverfur sporlaust á ferð
um suðurskautið. Bráðfyndin bók, en líka alvarleg í bland. Þess má
geta að íbúar Seattle hafa borið sig illa yfir því hvernig borginni er
lýst í bókinni, en sú lýsing er meinfýsin og stórskemmtileg.
Árni Matthíasson arnim@mbl.is
Erlendar bækur
26. ágúst - 8. sept-
ember
1. Fimmtíu gráir
skuggar - E.L.
Jones / JPV
2. Flöskuskeyti
frá P - Jussi
Adler-Olsen /
Vaka-Helgafell
3. Fantasíur -
Hildur Sverrisdóttir / JPV
4. Iceland Small World - Sig-
urgeir Sigurjónsson / Portfol-
io
5. Gagnfræðakver handa há-
skólanemum - Friðrik H. Jóns-
son & Sigurður J. Grétarsson
/ Háskólaútgáfan
6. Húfuprjón - Guðrún S. Magn-
úsdóttir / Vaka-Helgafell
7. Heilsuréttir fjölskyldunnar -
Berglind Sigmarsdóttir /
Bókafélagið
8. Hin ótrúlega pílagrímsganga -
Rachel Joyce / Bjartur
9. Little book of the Icelanders -
Alda Sigmundsdóttir / Vaka-
Helgafell
10. Næturóskin - Anne B. Ragde
/ Mál og menning
Frá áramótum
1. Grillréttir
Hagkaups -
Hrefna
Rósa Sætr-
an / Hag-
kaup
2. Heilsuréttir
fjölskyld-
unnar -
Berglind Sigmarsdóttir /
Bókafélagið
3. Iceland Small World - Sig-
urgeir Sigurjónsson / Portfol-
io
4. Heilsuréttir Hagkaups - Sól-
veig Eiríksdóttir / Hagkaup
5. Englasmiðurinn - Camilla
Läckberg / Uppheimar
6. Hungurleikarnir - Suzanne
Collins / JPV
7. Eldar kvikna - Suzanne Coll-
ins / JPV
8. Snjókarlinn - Jo Nesbø / Upp-
heimar
9. Konan sem hann elskaði áð-
ur - Dorothy Koomson / JPV
10. Gamlinginn sem skreið út
um gluggann og hvarf - Jonas
Jonasson / JPV
Bóksölulisti
Lesbókbækur
Skannaðu
kóðann til að
lesa
Listinn er byggður á upplýsingum frá
Bókabúð Máls og menningar, Bóka-
búðinni Eskju, Bókabúðinni Hamra-
borg, Bókabúðinni Iðu, Bókabúðinni
við höfnina Stykkishólmi, Bóksölu-
stúdenta, Bónus, Hagkaupum,
Kaupási, N1, Office 1, Pennanum-
Eymundssyni og Samkaupum. Rann-
sóknasetur verslunarinnar annast
söfnun upplýsinga fyrir hönd Félags
íslenskra bókaútgefenda.
Fyrsta bók bandaríska rithöfundarinsMichaels Chabons, The Mysteries of Pitt-sburgh, kom út 1988 þegar hann var 24ára gamall. Henni var vel tekið, en þrátt
fyrir það reyndist Chabon erfitt að skila af sér
næstu bók, því Wonder Boys kom ekki út fyrr en
sjö árum síðar. Skýringin á seinkuninni er þó ekki
pennaleti, því Chabon sat við árin eftir að The
Mysteries of Pittsburgh kom út og skrifaði af
kappi. Hann var með í kollinum hugmynd að bók
sem sótti innblástur í hafnabolta sem er honum
hugleikinn. Það var þó sama hvað hann reyndi,
honum tókst ekki að láta aðalpersónuna, arkitekt
sem var að hanna hornaboltagarð, lifna við á þeim
þúsundum síðna sem hann skrifaði. Á endanum
gafst hann upp, pakkaði handritinu saman og
byrjaði á bókinni sem varð að Wonder Boys.
Svarthvítur heimur
Wonder Boys var enn betur tekið en fyrstu bók-
inni en þriðja skáldsaga Chabons, The Amazing
Adventures of Kavalier and Clay sem kom út
haustið 2000, varð svo hápunkturinn, því fyrir
hana fékk Chabon Pulitzer-bókmenntaverðlaun-
in. Í henni birtist enn áhugamál Chabons, að þessu
sinni teiknimyndagerð, en bókin segir frá félögum
í árdaga hasarblaðanna vestan hafs á fjórða og
fimmta áratug síðustu aldar. Sem krakki hafði
Chabon hrifist af því hvernig allt var svart og hvítt
í teiknimyndasögunum, en í raunveruleikanum er
alt grátt; þegar þeir Josef Cavalier og Samuel Kla-
yman taka til við að semja teiknimyndasögur með
ofurhetjunni The Escapist eru þeir ekki síst að leita
hefnda fyrir fjölskyldur sem þýskir nasistar fyr-
irkomu í stríðinu.
Næstu skáldverk voru svo vísndaskáldsagna-
reyfarinn The Yiddish Policemen’s Union, sem
kom út 2007, og ævintýrasagnasafnið
Gentlemen of the Road sem kom út 2007. Tele-
graph Avenue kom svo út sl. þriðjudag eins og
greint er frá hér að ofan. Eins og henni er lýst í
fjölmiðlum vestan hafs er bókin hylling æskuára
Chabons, hylling götu sem liggur frá miðborg
Oakland í sunnarverðri Kaliforníu upp til Berkley.
Gatan heitir Telegraph Avenue og segja má að hún
liggi frá hverfi þar sem obbi íbúanna er þeldökkur
til hverfis þar sem íbúarnir eru alla jafna hvítir og
tilheyra efri miðstétt. Að sama skapi er bókin
skrifuð með vísun í kvikmyndir Quentins Tarant-
inos, enda ræða söguhetjurnar títt um myndirnar
og sitthvað af því sem Tarantino fæst við í mynd-
unum birtist í sögunni en þó með öðrum svip og
settlegri.
Í skemmtilegri grein um bókina í New York
Times segir rithöfundurinn Jennifer Egan frá því
að Chabon sé öðrum þræði að að segja sögu Oak-
land, allt frá því Miwok-indíánar bjuggu þar og
nýttu fiskimiðin í San Fransico-flóa, skelfiskinn
við ströndina og veiðidýr, fram til þess að þel-
dökkir taka að setjast að í borginni, margir starfs-
menn Pullman-járnbrautafabrikkunnar og -flutn-
ingafyrirtækisins, þá til tíma Svörtu hlébarðanna,
vopnaðrar réttindabaráttu blökkumanna, og fram
til okkar daga, nánar tiltekið ársins 2004.
Helsta sögupersónan er Archy Stallings, þel-
dökkur bassaleikari og plötubúðareigandi sem
rekur plötubúð með hvítum vini sínum, Brokeland
Records. Á þeim tíma sem sagan gerist voru svipt-
ingar í plötubransanum, netið tekið við sem helsta
dreifingarleið tónlistar, en það er þó ekki að-
alvandamálið heldur stendur þeim ógn af fyr-
irhugaðri stórverslun sem plötubúðakeðja hyggst
opna í næstu götu. Öll sú saga er þó táknmynd fyr-
ir þær breytingar sem samfélagið í kringum búðina
gengur í gegnum, sem er táknmynd fyrir þær
breytingar sem fjölskyldurnar í sögunni, hvítar og
svartar, verða fyrir eftir því sem börnin vaxa úr
grasi og ástin dvínar og svo koll af kolli.
Bandaríski rithöfundurinn Michael Chabon, höfundur bókarinnar Telegraph Avenue.
Hylling æskuár-
anna
Michael Chabon er jafnan talinn með helstu rithöfundum
Bandaríkjanna nú um stundir og sætir tíðindum þegar
hann gefur út bækur. Í síðustu viku kom út ný skáldsaga
hans, Telegraph Avenue.
Árni Matthíasson arnim@mbl.is