Morgunblaðið - Sunnudagur - 14.07.2013, Page 56

56 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 14.7. 2013
BÓK VIKUNNAR Ekki missa af hinni fínu spennusögu
Áður en ég sofna eftir S.J. Watson. Alveg upplagt að taka hana
með í sumarfríið. Bók sem svíkur ekki.
Bækur
KOLBRÚN BERGÞÓRSDÓTTIR
kolbrun@mbl.is
Ef þrítug nútímakona tæki saman við
fimmtán ára dreng yrði hún úthrópuð og
mjög sennilega stimpluð sem níðingur,
jafnvel þótt pilturinn héldi því stað-
fastlega fram að hann elskaði hana. Í því
tilfelli yrði ekki sagt í blíðum róm: „Ástin
spyr ekki um aldur“ - heldur tekið hart á
málum að sið nútímamanna.
Nútímalesendur ættu að varast að lesa
Önnu frá Stóruborg með þessi harka-
legu refsisjónarmið nútímans í huga.
Höfundurinn Jón Trausti varar einmitt
við refsigleði og dómhörku í skáldsögu
um viljasterka konu sem berst fyrir ást
sinni og er tilbúin að leggja allt í sölurnar
fyrir piltinn sem hún elskar.
Skáldsagan Anna
frá Stóruborg eftir
Jón Trausta er komin
út í kilju hjá bóka-
forlaginu Sölku og það
er ánægjulegt að end-
urnýja kynnin við
þessa dramatísku
sögu. Í gamla daga
var bókin á leslista í
skólum. Viðhorf ung-
menna til skáldsagna sem þau voru
skylduð til að lesa í skóla var ekki beinlín-
is jákvætt á þeim tíma, og er kannski enn.
Það var andvarpað þunglega um leið og
viðkomandi bók var tekin upp og ekki bú-
ist við skemmtilestri. Þetta viðhorf vék
skjótt þegar Anna frá Stóruborg átti í
hlut því bókin reyndist bæði skemmtileg
og spennandi
Við ungmennin vorum svo sannarlega
ekki að hneykslast á ungum aldri smal-
ans og ástum hans og eldri konu. Okkur
fannst þetta bara ansi gott hjá þeim!
Anna var auðvitað alvöru kona sem á
síðum bókarinnar harmaði ítrekað það
hlutskipti að njóta takmarkaðs frelsis og
réttinda vegna kynferðis síns. En hún var
engin grenjuskjóða heldur barðist fyrir
sínu. Elskhuginn var auðvitað bara
krakki í upphafi bókar og fremur veik-
geðja en hún hugsaði fyrir þau bæði. Svo
komst hann til nokkurs þroska, eins og
karlmenn gera ef þeir hlusta á góðar kon-
ur.
Vonandi munu ungmenni landsins lesa
þessa ágætu bók Jóns Trausta sér til
ánægju og eldri lesendur lesa hana á ný.
Hún er sannarlega þess virði.
Orðanna hljóðan
ANNA
SNÝR
AFTUR
Skáldsaga Jóns Trausta um Önnu frá
Stóruborg er komin út í kilju.
Þ
að hefur verið eftirspurn eftir bókum eins og þessum og
ég held að áhugi á þeim sé hugsanlega meiri nú en oft
áður. Eftir hrun er eins og löngun fólks til að vera úti í
náttúrunni hafi aukist,“ segir Páll Ásgeir Ásgeirsson höf-
undur bókanna Gönguleiðir og 101 Ísland sem hafa ver-
ið endurútgefnar.
„Gönguleiðir er mér sérstaklega hjartfólgin því hún er fyrsta leið-
sögubókin sem ég skrifaði og kom fyrst út 1994,“ segir Páll Ásgeir.
„Síðastliðinn vetur var ákveðið að endurskoða bókina, skipta um
myndir, uppfæra ýmislegt og stækka hana örlítið. Þetta er bók fyrir
bakpokafólk, þarna er vísað til vegar um fjórar vinsælustu gönguleið-
ir á hálendi Íslands: Kjalveg, Öskjuveg, Lónsöræfi, Laugaveginn og
Fimmvörðuháls.
101 Ísland er leiðsögubók fyrir fjölskylduna því miðað er við að
allir staðir sem sagt er frá í henni séu aðgengilegir. Þangað er hægt
að fara á hvaða bíl sem er og í fæstum tilvikum þarf að ganga mikið.
Jafnframt er leitast við að benda fólki á staði sem aðrar leið-
sögubækur hafa horft framhjá. Vinsælustu staðirnir er vísvitandi
sniðgengnir. Gullfoss, Geysir og Mývatn eru til dæmis ekki þarna
vegna þess að bókinni er ætlað að beina athygli að stöðum sem fáir
þekkja en búa yfir töfrum. Staðirnir eru flokkaðir eftir landshlutum
og sagt er nákvæmlega til vegar af hverjum stað fyrir sig.“
Bækurnar eru að sjálfsögðu ríkulega myndskreyttar. „Í lang-
flestum tilvikum hef ég tekið myndirnar sjálfur,“ segir Páll Ásgeir.
„Ég hef gaman af að taka myndir og hef reyndar gaman af öllu
þessu brölti. Ég var mikið í blaðamennsku hér áður fyrr en hef á
seinni árum snúið mér í vaxandi mæli að leiðsögn, ásamt bókaskrif-
um. Það má segja að svo til allt sem ég geri tengist ferðalögum og
útivist á einhvern hátt.“
Er það ástríða að vera stöðugt á ferðinni?
„Sumpart er þetta flökkunáttúra. Í Brekkukotsannál segir amman
við Álfgrím: „Hann var vænn dreingur hann Gorgur litli hennar
Kristínar þegar hann var að leika sér hérna í kirkjugarðinum; og lík-
ur þér. En hann lenti í ferðalögum.“ Því var lengi trúað á Íslandi að
það væri ekki gott að lenda í ferðalögum en það er mjög gaman að
lenda í ferðalögum. Flökkunáttúra er löngun til að skoða landið sitt
og þekkja rætur sínar og þann jarðveg sem við erum öll sprottin úr.“
Þú hlýtur að vera búinn að fara á flesta staði á landinu. Ertu ekki
hættur að finna eitthvað nýtt?
„Alls ekki. Þegar þetta viðtal er tekið er ég á Ísafirði að fást við
rannsóknir vegna frekari útgáfu. Ég er enn að finna staði sem ég
vissi af en hafði ekki gert mér grein fyrir hversu áhugaverðir eru.“
Páll Ásgeir hefur skrifað fjölmargar bækur um útivist. „Ég er í
vandræðum með töluna því sumar þessara bóka hafa verið upp-
færðar og gefnar út oftar en einu sinni,“ segir hann. „Sú bók mín
sem hefur selst hvað mest er Hálendishandbókin en hún hefur komið
út í þremur mismunandi útgáfum, það var stöðugt verið að bæta við
hana. Síðast þegar ég gáði minnir mig að titlarnir á bókum mínum
séu tólf.“
Hvernig verður næsta bók?
„Það er ótímabært að skýra frá því en það eru fleiri endurútgáfur
í farvatninu. Leiðsögubækur eru að hluta til sígildar en til að halda
þeim sígildum þarf að endurskoða þær reglulega og huga að hlutum
sem hafa breyst.“
PÁLL ÁSGEIR ÁSGEIRSSON ER STÖÐUGT AÐ FINNA ÁHUGAVERÐA STAÐI Á ÍSLANDI
Gaman að lenda
í ferðalögum
„Flökkunáttúra er löngun til að skoða landið sitt og þekkja rætur sínar og
þann jarðveg sem við erum öll sprottin úr,“ segir Páll Ásgeir Ásgeirsson.
Ljósmynd/Jón Smári Einarsson
BÆKUR PÁLS ÁSGEIRS ÁSGEIRSSONAR, GÖNGULEIÐIR
OG 101 ÍSLAND, HAFA VERIÐ ENDURÚTGEFNAR.
Ég er reikull. Þess vegna helst mér illa á
uppáhalds þessu eða hinu. Í hvert sinn sem
ég hef lestur á nýrri bók vonast ég til þess að
hún verði í uppáhaldi. Og það gerist af og til.
Því hef ég, þrátt
fyrir allt, eignast
marga uppáhalds-
bók. Um stund-
arsakir. Þar til
önnur ryður
henni af stalli.
Hitt gerist að
sjálfsögðu líka að ég lesi bók sem nær ekki
máli. Ýtir engri ofan. Þannig er til dæmis
komið fyrir mér þessa stundina. Ég hef ný-
lokið við að lesa heimsfrægan reyfara, róm-
aða ljóðabók og verðlaunaða skáldsögu. Eng-
in þeirra komst í uppáhald. Þá varð það sem
ærið oft hefur átt sér stað við líkar að-
stæður, ég leitaði í það sem lesið var. Áður
og fyrr. Og nú sit ég enn uppi með sömu
tvær bækurnar: Síðasta blómið og Tré og
himinn. Sú fyrrnefnda er dæmisaga í mynd-
um eftir James Thurber, útgefin af Helga-
felli 1946, Magnús Ásgeirsson snaraði
textanum úr óbundnu máli. Hin síðartalda er
ljóðabók eftir Tomas Tranströmer í þýð-
ingu Njarðar P. Njarðvík, útgefin af Urtu
1990. Miðað við það sem að framan er sagt
hljóta þetta efalaust að vera tvær af mínum
uppáhaldsbókum.
Í UPPÁHALDI
ÚLFAR ÞOR-
MÓÐSSON
RITHÖFUNDUR
Úlfar Þormóðs-
son vonast til að
hver bók sem
hann byrjar á
verði ein af
uppáhalds-
bókum hans.
Svo sannarlega
gengur það ekki
alltaf eftir.
Morgunblaðið/Jim Smart