Morgunblaðið - 17.10.2013, Blaðsíða 19

FRÉTTIR 19Innlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 17. OKTÓBER 2013
Hér á landi gilda sömu viðmið um
styrk rafsegulsviðs frá t.d. há-
spennulínum, spennistöðvum og
fjarskiptamöstrum og annars staðar
í Evrópu, að sögn Sigurðar M.
Magnússonar, forstjóra Geislavarna
ríkisins. Þessi viðmið hafa gilt hér á
landi árum saman.
„Viðmiðin eiga rætur að rekja til
ráðlegginga Alþjóðageislavarna-
ráðsins um ójónandi geislun,“ sagði
Sigurður. Þessu til skýringar skal
nefnt að rætt er um tvenns konar
geislun. Jónandi geislun kemur frá
röntgentækjum og geislandi efnum
og fer auðveldlega í gegnum
mannslíkamann. Ójónandi geislun
er samheiti yfir aðra geislun og
spannar t.d. geisla frá ljósabekkj-
um, leisum, örbylgjuofnum, fjar-
skiptabúnaði og eins rafsegulsvið í
kringum t.d. háspennulínur og
spennistöðvar.
Sigurður sagði
að reglulega
kæmi upp ótti við
rafsegulsvið frá
spennistöðvum.
Einnig varð hér
vart við ótta við
segulsvið í kring-
um raflínur og
eins við rafseg-
ulsvið inni á
heimilum fólks.
Geislavarnir ríkisins og Bruna-
málastofnun gerðu þá stóra úttekt
með hundruðum mælinga á íslensk-
um heimilum. Þær sýndu að styrk-
ur rafsegulsviðs var mjög lítill og
sambærilegur við það sem mældist
annars staðar. Sigurður sagði að
rafsegulsvið myndaðist ævinlega
þegar kveikt væri á rafmagnstæki.
Styrkur rafsegulsviðsins minnkar
eftir því sem fjær dregur tækinu.
„Við höfum gert mikið af mæl-
ingum nálægt spennistöðvum. Ef
mælitækið er lagt upp að spenni-
stöðinni getur orðið vart við aukn-
ingu rafsegulsviðs. En þegar komið
er í nokkurra metra fjarlægð frá
spennistöðinni verður ekki vart við
aukningu,“ sagði Sigurður. Hann
sagði að miðað við þá þekkingu sem
menn byggju yfir í dag og niður-
stöður rannsókna hefðu ekki komið
fram marktæk tengsl rafsegulsviðs
af þessum styrk og aukinnar tíðni
sjúkdóma.
Miklar rannsóknir hafa verið
gerðar á mögulegum tengslum raf-
segulsviðs og aukinnar tíðni tiltek-
inna sjúkdóma. Sigurður nefndi t.d.
rannsóknir Alþjóðaheilbrigðis-
málastofnunarinnar (WHO), opin-
berra nefnda innan Evrópusam-
bandsins og rannsóknarnefnda
einstakra landa. gudni@mbl.is
Sömu viðmið og í Evrópu
 Fjöldi mælinga hefur verið gerður á rafsegulsviði hér
Sigurður M.
Magnússon.
Viðar Guðjónsson
vidar@mbl.is
Um 20 umsóknir hafa borist um að
sækja nám í LungA, nýjum lýðhá-
skóla á Seyðisfirði, í mars á næsta
ári. Í fyrstu er um að ræða mánaðar
lotu þar sem fyr-
irhugað er að
prófa skóla-
starfið. Leitað
verður eftir áliti
nemenda og fá
þeir tækifæri til
þess að taka þátt í
að fullmóta skóla-
starfið. Fullt
skólastarf mun
svo formlega
hefjast í ágúst á
næsta ári og verður hver önn 16-18
vikur. „Ekki er um skilgreind fög að
ræða, heldur mun skólastarfið
byggjast upp á því að einstakling-
urinn nái að víkka sinn sjóndeild-
arhring og að virkja sína sköp-
unargáfu í leik og starfi,“ segir Björt
Sigfinnsdóttir sem stofnaði skólann
ásamt hinum danska Jonatan Jen-
sen.
Minna brottfall úr skólum
Kennt verður á ensku í skólanum
og hafa umsóknir borist frá fólki af
sjö þjóðernum. Meðal annars frá
Suður-Afríku, Ungverjalandi, Skot-
landi og Þýskalandi auk Íslands.
„Við vonumst til þess að fólk fái nýja
sýn á sig sjálft, m.a. í gegnum fyrir-
lestra, æfingar og listasmiðjur þar
sem áhersla verður t.a.m. á heim-
speki, sálfræði, frumkvöðlafræði og
listfræði,“ segir Björt.
Hún segir viðræður við listamenn,
fyrirlesara og kennara á góðu róli, og
býst við því að hægt verði að tilkynna
fyrstu bókanir um næstu mánaða-
mót. „Menntamálaráðuneytið tók
þátt í undirbúningstímabili fyrir
skólann og styrkti okkur um 7,5
milljónir króna,“ segir Björt. Þá eru
hún og Jonatan í viðræðum við
menntamálaráðuneytið um að starf-
semi skólans verði leidd í lög. „Með
því verða lýðháskólar hluti af
menntakerfinu og við erum þess full-
viss að þörf sé á meiri fjölbreytni í
menntakerfinu þar sem sjálfið, sköp-
un og skapandi hugsun er höfð í for-
grunni,“ segir Björt og bendir á að
reynslan annars staðar sýni fram á
að brottfall úr skólum minnki þar
sem valkostur á borð við þennan er í
boði í menntakerfinu.
Umsóknir til 1. desember
Umsóknir fyrir fyrsta mánuðinn
eru opnar til 1. desember. Mun hann
kosta um 150 þúsund krónur með
gistingu og fæði. Pláss er fyrir 20
manns í skólanum þennan fyrsta
mánuð en eftir það getur skólinn tek-
ið við 35 manns. Ekkert aldurs-
takmark er og allir fara í gegnum
sama umsóknarferlið. „Hópurinn er
settur saman með það fyrir augum
að einstaklingarnir geti stutt hver
annan, samhliða því að ögra og ýta
hver við öðrum á heilbrigðan hátt
auk þess að dýpka í sameiningu lær-
dómsferli hvers og eins,“ segir Björt.
Ljósmynd/Alísa Ugla Kalyanova
LungA Skólinn mun hafa aðsetur í félagsheimilinu Herðubreið á Seyðisfirði.
Um 20 manns af sjö þjóðernum hafa sótt um skólavist.
Um 20 hafa sótt
um í lýðháskólann
 Skólastarf hefst í mars  Fólk af sjö
þjóðernum hefur sent inn umsókn
Björt
Sigfinnsdóttir
Allir starfsmenn munu verða
ráðnir tímabundið við skólann.
Með því telur Björt að líkur séu
á því að fá „stærri nöfn,“ til
þess að sinna kennslu. Í stjórn
skólans eru Sigrún Halla Unn-
arsdóttir, fatahönnuður, Dýri
Jónsson, framkvæmdastjóri
Vesturports, Nína Magnús-
dóttir, listakona og stjórnar-
formaður Nýlistasafnsins, Mar-
grét Pála Sverrisdóttir
skólastjóri, Guðmundur Oddur,
prófessor úr Listaháskólanum
og Ólafur Stefánsson hand-
knattleiksmaður.
Einvalalið í
stjórn LungA
TÍMABUNDNAR RÁÐNINGAR
Styrkjum
starfsemi
Krabbameins-
félagsins
Út á lífið í bleikum bíl!
Með hverri pantaðri ferð styrkir þú verkefni Krabbameins-
félagsins til að berjast gegn krabbameini hjá konum.
Af því tilefni höfum við sérmerkt bílana okkar enn á ný
með bleikum taxaljósum
og munu bílstjórarnir taka fagnandi á móti þér.
Taktu bleikan bíl næst þegar þú pantar leigubíl!
Hreyfill/Bæjarleiðir er styrktaraðili árvekniátaks
Krabbameinsfélagsins í október og nóvember
20% afsláttur
af öllum yfirhöfnum
v/Laugalæk • Sími 553 3755