Morgunblaðið - Sunnudagur - 07.06.2014, Blaðsíða 50

50 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 8.6. 2014
falt ríkisfang. Allt og sumt sem vantaði upp á
þegar þarna var komið var að mamma færi í
sendiráðið og fyllti út eyðublaðið „Birth
abroad“ fyrir 36 ára gamla dóttur sína,“ segir
Jóhanna.
Tilviljanakennd atburðarás
Haustið í San Marcos höfðu Guðjón og Jó-
hanna hugsað sér að reyna að hafa uppi á
fjölskyldu Jóhönnu. En áður en þau fóru haf-
ðiyngri systir Jóhönnu líka reynt að leita á
internetinu.
„Yngri systir mín tók skorpur af og til en
það eina sem við fundum voru nokkrar fréttir
þar sem nafn yngri bróður afa míns kom upp
en ekkert meira og var það í tengslum við
dómsmál en hann var dómari. Sonur hans var
leikfélagi mömmu sem hafði dáið og svo átti
hann dætur en þær báru ný ættarnöfn eig-
inmanna sinna og því ekki hægt að leita undir
þeirra nöfnum. Ég var því ekki vongóð um að
finna fjölskyldu mína í Texas enda er það 26
milljón manna samfélag.“
Vorið 2009 átti röð tilviljana sér stað í
gegnum störf Guðjóns sem leiddi til þess að
þau fundu fjölskylduna.
„Árið 2006 skrifaði ég mína fyrstu bók á
ensku og átti þá stóra drauma um að hasla
mér völl sem rithöfundur vestanhafs. Ég hafði
ekki hugmynd um hversu erfitt það er og
ætti eftir að verða í 300 milljón manna sam-
félagi. Ég ákvað að markaðssetja bókina sem
hljóðbók og réð bandarískan umboðsmann
mér til aðstoðar sem jafnframt er lögfræð-
ingur: Jessica Kaye.“
Tveimur árum síðar hafði Jessica samband
og bað Guðjón um að benda sér á staði Ís-
landi sem hún yrði að sjá en hún og fjöl-
skylda hennar voru þá á leið til landsins í frí.
Guðjón hélt nú að það væri lítið mál og jafn-
framt keyrði hann ferðalangana á milli staða
og bauð þeim heim í lambalæri. Nýuppgötv-
aður ríkisborgararéttur Jóhönnu barst í tal
það kvöld og að það eina sem þau vissu um
ættingjana vestanhafs væri að afabróðir henn-
ar væri dómari einhvers staðar í Houston.
„Hún sagði okkur að hún tilheyrði neti lög-
fræðinga úti í Bandaríkjunum og bauðst til að
pósta fyrirspurn í þann hóp og athuga hvort
einhver kannaðist við manninn. Það virkaði.
Við fundum hann, Charles Hearn, en kom-
umst að því um leið, okkur til mikils leiða, að
hann var látinn fyrir nokkrum árum. Við
fengum hins vegar minningargreinar og þar
komu nöfn systranna fram og eftirnöfn og þá
varð það leikur einn að finna þær á Facebook
og komast í samband við ættingjana úti sem
hefur gefið okkur mikið og við erum í sam-
bandi við. Það er mjög erfitt að líta framhjá
þessari ótrúlegu röð tilviljana – sama hvað
þær þýða svo á endanum. Það vitum við ekki.
En þetta hefur verið áhugaverð lífsreynsla,“
segir Guðjón.
„Við eigum alveg einstakt samband við
nokkuð marga fjölskyldumeðlimi hér úti í dag
og öll atburðarás í kringum það var mikil
rússíbanareið,“ segir Jóhanna og Guðjón bæt-
ir við að auðvitað hafi þau ekkert vitað við
hverju mátti búast en þetta hafi reynst þeim
gleðilegt heillaskref.
Þess má geta að það var ekki aðeins Jó-
hanna sem tengdist fjölskyldunni sinni á ný.
Móðir hennar hitti fjölskylduna sem hún ólst
upp með til sex ára aldurs aftur eftir ná-
kvæmlega hálfa öld. Guðjón og Jóhanna buðu
henni út og tilfinningaþrungnir endurfundir
urðu með móður Jóhönnu, Jo Ann, og 35 fjöl-
skyldumeðlimum á þakkargjörðarhátíðinni.
Þar á meðal hitti hún kæra frænku sína,
Patsy, en þær höfðu verið óaðskiljanlegar
sem börn. Fimmtíu árum síðar talast þær nú
við á hverjum degi á Skype og Jo Ann kennir
frænku sinni að hekla.
Þurft að takast á við erfið verkefni
Þessi nýju tengsl urðu til þess að þau Jó-
hanna og Guðjón völdu Texas fram yfir aðra
staði þegar þau ákváðu að flytjast búferla-
flutningum til Bandaríkjanna árið 2010. Ætt-
ingjarnir búa flestir í um þriggja klukkutíma
fjarlægð en þó er von á frænku Jóhönnu
nær; en hún er að flytja í um klukkutíma
fjarlægð frá þeim. Þetta eru þó ekki miklar
fjarlægðir á bandaríska vísu. Hjónin heill-
uðust af Austin og ákváðu að flytja þangað.
Guðjón segir að borgin sé oft kölluð „frjáls-
lynd höfn“ í Texas og margt sé til í því. Um
þessar mundir flytja um 1.000 fjölskyldur til
borgarinnar að meðaltali á mánuði og þar er
mikill uppgangur, ekki síst í hugbúnaðargeir-
anum. Facebook og Google eru til dæmis
með útibú þar og Dell með höfuðstöðvar.
Þessi saga af því hvernig Guðjón Berg-
mann og Jóhanna Bóel Bergmann urðu
bandarískir ríkisborgarar er eins og fyrr seg-
ir komin út á bók en þar er þó ekki aðeins
fjallað um forsöguna heldur einnig hvernig
dvölin hefur verið ytra.
„Texas er stundum boxpúði og tekur á sig
högg þeirra sem hugsa ekki hlýtt til Banda-
ríkjanna. Ég gerði vitleysu í því að hugsa um
Bandaríkin sem eitt land. Þetta er auðvitað
ríkjasamband eins og Evrópusambandið,
nema að við hérna úti eigum öll sama fána,
sama tungumál og sama gjaldmiðil. Andúðin
við Washington hér er eins og andúð sumra
við Brussel heima. Við búum rétt fyrir utan
milljón manna borg og erum ennþá hissa á
þessum stærðum og fjölbreytileikanum. Ég
hafði margar stereótýpur í huga þegar ég
kom hingað og var viss um að þær væru á
hverju horni. Ég hef oftar en ekki haft rangt
fyrir mér.“
Lífið úti í Texas hefur ekki alltaf verið
auðvelt. Snemma árs 2011, eftir að hafa verið
úti í rúma 7 mánuði, höfðu þau klárað vara-
sjóðinn sem þau komu með með sér eins og
Guðjón lýsir á hreinskilinn hátt í bókinni.
Þau viðurkenna að ef ekki hefði verið fyrir
góða aðstoð og stuðning móður Guðjóns,
Guðrúnar Bergmann, hefði jafnvel litið út
fyrir að þau hefðu komið aftur heim með
skottið á milli lappanna.
„Það hafði gengið mjög illa að skapa
tekjur. Ég náttúrlega hélt af því að ég gat
unnið sjálfsætt og gert fullt af hlutum á Ís-
landi gæti ég bara tekið það allt saman og
gert það sama hér úti. En það hefur bara
ekkert verið eins auðvelt og ég bjóst við.
Sama með Jóhönnu. Hún var nýkomin með
meistaragráðu í alþjóðaviðskiptum og bjóst
við að fá vinnu hér einn, tveir og þrír.“
Jóhanna skýtur inn í að það sé áhugavert
hvað hún hafi unnið fyrstu árin með sína
menntun að baki – meðal annars þjónað með
svuntu.
„Maður hefur prófað ýmislegt á leiðinni að
því starfi sem ég er komin með í dag, meðal
annars hörmulega vinnu hjá gruggugu fyr-
irtæki sem hélt okkur engu að síður gang-
andi í ár. Það starf varð þess hins vegar
valdandi að ég komst þangað sem ég er í dag
– í gott starf sem ég er ánægð í og hentar
minni menntun en ég starfa hjá samtökum
sem passa upp á ókeypis vefhönnunarhug-
búnað sem heitir Drupal og halda ráðstefnur
fyrir þá sem nota hugbúnaðinn. En á síðustu
fjórum árum höfum við líka upplifað atvinnu-
leysi og erfiða tíma.“
Guðjón segir að þrátt fyrir alla sína hug-
arfarsþjálfun í gegnum tíðina hafi kring-
umstæður verið það yfirþyrmandi árið 2011
að hann hafi fundið fyrir vægu þunglyndi en
hann hefur notað hugleiðslu og hugarfars-
aðerðir til að koma sér aftur í jafnvægi.
Varðandi það að vinna sjálfstætt hefur um-
hverfið breyst mjög mikið að sögn Guðjóns.
„Á Íslandi geturðu bara gert sama hlutinn
svona 2-3 ár í röð ef þú starfar á mínu sviði
þá kemur að því að það þarf að endurnýja
sig. Á móti kemur að ef ég næ í gegn hérna
úti með það sem ég hef fram að færa þá er
ég í þúsund sinnum stærra markaðssamfélagi
og get haldið áfram að vinna með sama efnið
lengur en. En það á ennþá eftir að gerast.
Ég held bara áfram ótrauður. Stundum
sakna ég þess þó að geta tekið upp símann
og hringt í hvern sem er og kynnt mig og
fólk veit hvað ég stend fyrir. Hér úti er ég
mjög lítill fiskur í risastórri tjörn.“
Úti hefur Guðjón verið að skrifa bækur
auk þess að þýða og staðfæra hluta af því
efni sem hann notaði við námskeiðahald og
fyrirlestra á Íslandi. Hann hefur einnig verið
að kenna og halda námskeið.
„Ég hef fengið skemmtileg verkefni, talað
á ráðstefnu 430 leiðtoga hjá 18.000 manna
fyrirtæki og einnig verið að aðstoða fólk við
að skrifa bækur hér og þar og kennt heim-
speki í virtu jógakennaranámi. En þetta hafa
ekki verið stöðug verkefni sem hafa byrjað
að rúlla af sjálfu sér. Í litlu samfélagi eins og
Íslandi spyrst það sem maður gerir vel út.
Það er ekki eins auðvelt að láta slíkt spyrjast
út hér. Jóhanna hefur því dekkað okkar föstu
innkomu og gerir enn. Þetta verður að koma
smátt og smátt og ef það er einhver lærdóm-
ur sem maður getur dregið af þessu þá er
það að taka eitt skref í einu og láta koma í
ljós hvað verður.“
Guðjón hefur þó fulla trú á því að ef hann
haldi ótrauður áfram þá komi þetta allt sam-
an og hann nái að skapa sér stöðuga inn-
komu. „Það tók mig 10-12 ár að byggja upp
námskeiðahald á Íslandi. Þar til fyrir tveimur
mánuðum bjuggum við í mun stærra sam-
félagi en erum nú nýflutt í þennan 30.000
manna bæ og ég er að fatta að ég kann
miklu betur á svona lítil svæði. Ég er farinn
að sjá hvar ég á að auglýsa og skil hvernig
þetta virkar. Ég kann ekki á milljón manna
borg og það er erfiðara að ná athygli þar. Ég
hef trú á því að ef ég held áfram þá nái ég
að skapa mér stöðug verkefni í gegnum það
sem ég er góður í að gera.“
Hafa þau náð að eignast vini og tengt við
fólk utan fjölskyldunnar?
„Já. Við höfum eignast góða vini, sér-
staklega fólk sem er í svipaðri stöðu, það er
að segja innflytjendur – til dæmis vinahjón
frá Þýskalandi sem við finnum að við eigum
margt sameiginlegt með,“ segir Jóhanna.
„Svo skiljum við orðið vel af hverju kirkjan
spilar stórt hlutverk hér. Fólk þarf að finna
sér stað til að tengjast og kynnast nýju fólki
því hér er altítt að fólk flytji mikið vegna
vinnu og annars og það er fljótleg leið. Við
skildum þessa kirkjurækni til dæmis ekki al-
veg áður.“
Þau hjónin fundu sér tímabundið kirkju –
innan gæsalappa, segja þau, því það samfélag
var í raun einhvers konar nýaldarsamfélag,“
segir Guðjón og hlær.
„Þetta var ekki kirkja í hefðbundnum
skilningi, heldur einhvers konar andlegur
samverustaður. Fullkominn fyrir okkur Ís-
lendinga þar sem við erum vön að taka ým-
islegt úr öllum áttum – náttúrudýrkun,
kristni, nýöld og margt fleira. Fólk kemur
þarna úr öllum áttum. Við höfum við eignast
vini víða og Íslendingasamfélagið hér er
gott.“
Jóhanna segir að það sé ekki stórt – en úr-
vals fólk sé þar að finna, um 20 landa þeirra.
Meðal annars eiga þau góða vini sem þau
kynntust þar og þau hitta alltaf á jólunum og
17. júní. Maja vinkona þeirra sem býr þar
ytra ætlar senn að kenna þeim að baka klein-
ur en Guðjón passaði sig á því að læra að
baka pönnukökur áður en hann fór út til að
geta reitt fram íslenskt bakkelsi þegar sökn-
uðurinn myndi hellast yfir þau. Þá lærði
hann líka að búa til súkkulaðiköku sem móðir
hans er vön að gera. Í Whole Foods fá þau
svo lambalæri sem þau fullyrða að slái ís-
lenska lambakjötinu sem fæst heima við –
það besta sé greinilega flutt út!
Verða þau úti til frambúðar?
„Okkur líður vel og hér erum við að festa
rætur. Við sjáum ákveðna möguleika og
ákveðinn lífsstíl sem við getum veitt okkur
hér fyrir brot af þeim pening sem við getum
gert á Íslandi. Þótt að samfélagið sé ekki
fullkomið þá líður okkur vel og á meðan við
sjáum börnin okkar blómstra erum við afar
sátt.“
„Okkur líður vel og
hér erum við að
festa rætur. Við
sjáum ákveðna
möguleika og ákveð-
inn lífsstíl sem við
getum veitt okkur
hér fyrir brot af
þeim pening sem við
getum gert á Íslandi.“
segir Guðjón.
Ljósmynd/Gilbert Sauceda
Guðjón Bergmann á langan
feril að baki í jóga og hefur
kennt heimspeki í virtu jóga-
kennaranámi ytra.
Morgunblaðið/Kristinn
Viðtal