Morgunblaðið - Sunnudagur - 07.06.2014, Blaðsíða 53

8.6. 2014 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 53
Allra augu verða á Miroslav Klose, miðherja
þýska landsliðsins, í Brasilíu, alltént þeirra sem
hafa áhuga á markaskorun. Skori þessi 36 ára
gamli leikmaður tvö mörk eða fleiri slær hann
met Brasilíumannsins Ronaldos, sem skorað
hefur flest mörk allra á HM, 15 talsins í 19
leikjum (1998, 2002 og 2006). Klose hefur skor-
að 14 í 19 leikjum (2002, 2006 og 2010). Það hef-
ur landi hans Gerd Müller líka gert en í aðeins
13 leikjum (1970 og 1974).
Annar markahæsti leikmaðurinn sem kom-
inn er til Brasilíu nú er Spánverjinn David Villa
sem gert hefur átta mörk á HM til þessa. Úrú-
gvæinn Diego Forlán hefur skorað sex. Ólík-
legt er að þeir steli glæpnum af Klose.
Tölfræði markahæstu leikmanna HM frá
upphafi er sannarlega mögnuð. Þeir komast þó
ekki með tærnar þar sem Frakkinn Just Fon-
taine og Ungverjinn Sándor Kocsis hafa hæl-
ana. Fontaine gerði 13 mörk í aðeins sex leikj-
um í Svíþjóð 1958 og Kocsis 11 mörk í fimm
leikjum í Sviss 1954. Það eru ríflega tvö mörk í
leik. Árangur sem verður líklega seint jafn-
aður. Hvorugur þessara manna varð svo lán-
samur að leika aftur á HM. Ólíklegt er að met
Fontaines, 13 mörk í einni keppni, verði
nokkru sinni slegið.
Til samanburðar má nefna að
sjálfur Pelé gerði 12 mörk á HM en
þurfti til þess fjórar keppnir og 14
leiki. Pelé er sá maður sem skorað
hefur í flestum mótum, fjórum
(1958, 1962, 1966 og 1970). Hann
og Þjóðverjinn Uwe Seeler
(sömu mót).
Pelé er
líka
yngsti markaskorari í sögu HM, 17 ára
og 239 daga (1958). Sá elsti er Kamer-
úninn ódrepandi, Roger Milla, sem
orðinn var 42 ára og 39 daga þegar
hann læddi tuðrunni í mark Rússa í
Bandaríkjunum 1994.
75 mörk í
68 leikjum
Hægt er að færa fyrir
því gild rök að Kocsis
sé mesti landsliðs-
markaskorari allra
tíma en hann gerði 75
mörk í 68 leikjum fyrir
Ungverjaland frá
1948-56. Það eru 1,103
mörk að meðaltali í leik
sem er örlítið betri ár-
angur en hjá Gerd Müll-
er sem gerði 68 mörk í 62
leikjum fyrir Þýskaland,
það eru 1,097 mörk að
meðaltali í leik. Hér er
munurinn svo lítill að
grípa þarf til þriggja
aukastafa. Kocsis átti að-
ild að gullaldarliði Ung-
verja ásamt mönnum á borð
við Ferenc Puskás og Nándor
Hidegkuti. Hann lést langt
fyrir aldur fram árið 1979, að-
eins 49 ára, er hann hrapaði
fram af svölum á spítala, þar sem
hann var til meðhöndlunar vegna krabbameins.
Tölfræði Justs Fontaines er raunar ennþá
tilkomumeiri en hann skoraði 30 mörk í aðeins
21 landsleik fyrir Frakka. Sumsé 1,4 mörk að
meðaltali í leik. Þar sem leikirnir eru mun færri
en hjá Kocsis og Müller telst það á hinn bóginn
ekki samanburðarhæft. Fontaine neyddist til
að leggja skóna á hilluna aðeins 28 ára vegna
þrálátra meiðsla. Hann er enn á lífi, áttræður
að aldri.
Salenko og fimman fræga
Fontaine skoraði í öllum leikjum sínum sex á
HM 1958 en það afrek hefur aðeins einn maður
leikið eftir, Brassinn Jairzinho, sem skoraði í
öllum sínum leikjum, sex að tölu, í Mexíkó
1970.
Fjölmargir leikmenn hafa gert þrennu á HM
en aðeins fjórir í tvígang. Ekki kemur á óvart
að Kocsis, Fontaine og Müller séu þrír þeirra.
Sá fjórði er Argentínumaðurinn Gabriel Bat-
istuta. Frægasta þrennan í sögu HM er auðvit-
að sú sem Geoff Hurst skoraði í 4:2-sigri Eng-
lendinga á Vestur-Þjóðverjum í úrslitaleiknum
1966.
Flest mörk í einum og sama leiknum á HM
hefur Rússinn Oleg Salenko gert, fimm stykki,
gegn Kamerún í Bandaríkjunum 1994. Þess má
til gamans geta að Salenko gerði aðeins eitt
mark að auki fyrir rússneska landsliðið. Á
þessu sama móti.
Fljótasta mark í sögu HM skoraði Tyrkinn
Hakan Sükür gegn Suður-Kóreu 2002. Tók að-
eins 10,89 sekúndur. Geri aðrir betur!
Fellur markametið í Brasilíu?
Just Fontaine í leik með Frökkum gegn Júgóslövum á HM
1958. Hann gerði tvö af 13 mörkum sínum í þeim leik.
Ungverjinn marksækni Sándor Kocsis
gerði 11 mörk í fimm leikjum 1954.
Miroslav Klose á æfingu
með þýska landsliðinu á
dögunum. Slær hann
markametið í sumar?
AFP
Brasilíumaðurinn Pelé er ókrýndur konungur HM í
knattspyrnu enda eini maðurinn til að vinna mótið í þrí-
gang, 1958, 1962 og 1970. Pelé, eða Svarta perlan, eins
og hann er gjarnan nefndur, átti stóran þátt í sigrunum í
Svíþjóð 1958 og Mexíkó 1970 og skoraði í báðum úrslita-
leikjum, tvisvar í Svíþjóð. Fyrra markið, þegar hann lyfti
knettinum yfir varnarmann Svía áður en hann þrumaði
honum í netið, er með frægari HM-mörkum frá upphafi.
Í Síle 1962 meiddist Pelé á hinn bóginn í öðrum leik í
riðlakeppninni og kom ekki meira við sögu í mótinu.
Amarildo nokkur hljóp í skarðið. Í Englandi 1966 var
Pelé sem frægt er sparkað út úr mótinu, bókstaflega –
og brasilíska liðinu í leiðinni.
Þrír aðrir leikmenn hafa skorað í tveimur úrslita-
leikjum HM. Landi Pelés, Vavá; Vestur-Þjóðverjinn Paul
Breitner og Frakkinn Zinedine Zidane.
Vavá skoraði í úrslitaleikjunum 1958 (tvívegis) og
1962. Báðir leikir unnust. Breitner skoraði fyrra mark
Vestur-Þjóðverja í 2:1-sigrinum á Hollendingum í Münc-
hen 1974 og svo sárabótarmark í 1:3-tapi gegn Ítalíu á
Spáni 1982. Zidane skoraði í tvígang í 3:0-sigri Frakka á
Brasilíu á heimavelli 1998 og einu sinni (naumlega þó úr
vítaspyrnu) í 1:1-jafntefli gegn Ítölum í Þýskalandi 2006.
Sá leikur var útkljáður í vítaspyrnukeppni og þar hafði
Ítalía betur.
Aðeins einn leikmaður hefur tekið þátt í þremur úr-
slitaleikjum HM, Cafu frá Brasilíu. Hann kom inn á í sigri
á Ítölum í Bandaríkjunum 1994 og lék frá upphafi til
enda í tapi gegn Frökkum í Frakklandi 1998 og sigri á
Þjóðverjum í Japan 2002.
Töfrar Svörtu perlunnar
Vavá Zinedine Zidane
Kóngurinn sjálfur, Pelé,
fagnar í Mexíkó 1970.
Paul Breitner
Aðeins einn þjálfari hefur unnið HM
oftar en einu sinni, Vittorio Pozzo sem
stýrði Ítölum til sigurs 1934 og 1938.
Fjórir aðrir hafa unnið og tapað úrslita-
leik: Helmut Schön, Vestur-Þýskalandi
(vann 1974, tapaði 1966); Franz Bec-
kenbauer, Vestur-Þýskalandi (vann
1990, tapaði 1986); Carlos Bilardo,
Argentínu (vann 1986, tapaði 1990) og
Mário Zagallo, Brasilíu (vann 1970, tap-
aði 1998).
Tveir af þessum mönnum hafa líka
unnið HM sem leikmenn: Zagallo 1958
og 1962 og Beckenbauer 1974.
Enginn leikmaður hefur lyft HM-
styttunni tvisvar sem fyrirliði. Ítalinn
Giuseppe Meazza, Brasilíumennirnir
Hilderaldo Bellini, Mauro og Cafu og
Argentínumaðurinn Daniel Passarella
unnu mótið að vísu allir tvisvar en að-
eins í annað skiptið sem fyrirliðar. Úr
þessu getur Iker Casillas bætt í sumar
en hann var fyrirliði Spánverja þegar
þeir urðu heimsmeistarar í Suður-
Afríku fyrir fjórum árum.
Þrír menn hafa verið fyrirliðar í
tveimur úrslitaleikjum til þessa: Diego
Maradona, Argentínu (vann 1986, tap-
aði 1990); Dunga, Brasilíu (vann 1994,
tapaði 1998) og Karl-Heinz Rumme-
nigge, Vestur-Þýskalandi (1982 og 1986,
tapaði báðum).
Leikjametið á HM á Þjóðverjinn Lot-
har Matthäus, 25 leiki. Samtals kom
hann við sögu á fimm mótum (1982 til
1998) sem einnig er met sem hann deil-
ir með Antonio Carbajal frá Mexíkó
(1950 til 1966). Í sumar mun Ítalinn Gi-
anluigi Buffon að óbreyttu bætast í
þennan virðulega hóp (1998 til 2014).
Flestar mínútur á HM hefur annar
Ítali leikið, Paolo Maldini. Samtals 2,217
(1990-2002).
Aðeins einn
þjálfari unnið
tvisvar
Lothar Matthäus Vittorio Pozzo