Stígandi - 01.04.1944, Side 13

Stígandi - 01.04.1944, Side 13
STÍGANDI KONA VIGA-GLUMS 91 fólgið djúpt í jörðu. Sumum mönnum fylgir sífelld birta, öðrum ævinlegir skuggar. Og þessi gagnstæðu einkenni gera þá minnis- stæða, með sínum hætti hvern. Lítum til fortíðarinnar, til þeirra kvenna, sem gættu arinelds- ins á gullöld íslendinga — glæddu hann eða slógu á hann fölskva, allt eftir persónugerð og lífsstefnu. Auður, Ásdís, Bergþóra, Helga — og Guðrún, Þorgerður, Hallgerður. Höfum við ekki oft séð þessi nöfn líða fram eitt eft- ir annað á letruðu blaði, eða numið þau með eyra okkar? Jú, vissulega eru þau öll gamalkunnug. En Halldóra, Halldóra Cunn- steinsdóttÍT? Hvar er hennar getið? Hvað hefir hún unnið sér til frægðar? Hve oft ætli mönnum hafi til hugar komið að skipa henni mitt á meðal fyrrnefndra kvenna og þá heldur í öndvegið, ef því væri að skipta? Hversu margir ætli þeir séu yfirleitt, sem eru þess minnugir, að þessi kona var uppi á íslandi, hvað þá, að hún átti bústað á einu glæsilegasta óðali í Eyjafirði, var gift einum hinum stór- brotnasta norðlenzkra höfðingja og mælti þau orð, sem myndu hverri konu til fölskvalausrar sæmdar? Einu sinni var gagnfræðaskólanemi spurður að því, hvaða ís- lenzk fornkona hefði veitt bónda sínum eftirför, er hann lagði til atlögu við andstæðinga sina — til þess að liðsinna þeim mönnum, er særðust í bardaganum, úr hvorum flokknum sem þeir voru. Nemandinn svaraði: „Það var kona Víga-Glúms.“ „Hvað hét hún?“ var spurt. Nemandanum vafðist tunga um tönn; en svo kom svarið á þessa leið: „Ég veit það ekki. Ég held, að það standi ekki í sögunni.“ Og nemandinn hafði rétt fyrir sér, því að hann miðaði við kennslubókina, sem hann átti sína söguþekkingu að þakka, en ekki persónusögu Viga-Glúms. Hún hefir sennilega verið honum ókunn. En einhvern tíma hefir honum eflaust verið sagt frá þeirri athöfn Halldóru Gunnsteinsdóttur, sem Glúmssaga getur um, og leiftri frá þeirri minningu hefir brugðið fyrir í vitund hans við áhrif spurningarinnar. Sumum kann að finnast það fjarstætt að leggja þekking eins unglings sem mælikvarða á þekking almennings á þessu efni. En þessi nemandi var alls ekki á lágu þekkingarstigi, að því er þetta snerti. Þvert á móti var hann þar talsvert betur að sér en fjöldinn. Ætli mikill hluti skólagenginna unglinga nú mundi

x

Stígandi

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Stígandi
https://timarit.is/publication/1085

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.